به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از باشگاه خبرنگاران، لایحه «ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی جدید» چندی پیش از سوی دولت به مجلس نهم ارائه شد اما کلیات این لایحه دو مرتبه در مجلس قبل ( سال گذشته ) در صحن علنی مورد بررسی قرار گرفت که هر دو بار با مخالفت اکثریت نمایندگان رد شد.
اما دولت قصد دارد برای بار سوم با به جریان انداختن مجدد این لایحه و تصویب مجلس، مناطق آزاد بوشهر، جاسک، اینچه‌برون، اردبیل، بانه و مریوان، مهران و زابل را به 7 منطقه آزاد فعلی اضافه کند که به معنای 2 برابر کردن تعداد مناطق آزاد کشور خواهد بود.

بحث ایجاد مناطق آزاد تجاری جدید، موافقان و مخالفانی دارد؛ برخی از کارشناسان معتقدند تاکنون اطلاعاتی از عملکرد مناطق آزاد ارائه یا منتشر نشده و از فعالیت‌های این مناطق تصویر روشنی موجود نیست از این رو گسترش این مناطق موجب تعمیق رکود می‌شود.

همچنین از نظر کارشناسان ، با وجود برخی مشکلات از جمله ورود کالای قاچاق از این مناطق، با افزایش تعداد مناطق آزاد،این بیماری اقتصادی به سایر مناطق نیز گسترش می‌باید.

***مناطق آزاد تجاری مرکزی برای واردات کالاهای ارزان قیمت

محمد رجایی کارشناس اقتصادی  اظهار داشت: عملکردی که مناطق آزاد تجاری تا به امروز داشتند مثبت نبوده چراکه هدف از ایجاد این مناطق  با توجه به معافیت های گمرکی، توسعه تولید و صادرات در کشور است اما متاسفانه این اتفاق تاکنون رخ نداده است.

وی افزود: مناطق آزاد تجاری مرکزی برای واردات کالاهای ارزان قیمت در سطح کشور تبدیل شده به همین دلیل به جای گسترش آن باید مناطق ویژه اقتصادی را مورد توجه قرار دهیم زیرا تجربه نشان داده این مناطق عملکرد بهتری نسبت به مناطق آزاد تجاری داشته اند.

رجایی تصریح کرد: معمولا استدلال در گسترش مناطق آزاد این است که صادرات افزایش پیدا کند اما در اصل تا به امروز افزایش صادراتی مشاهده نشده است.

**مناطق آزاد تجاری مشکلات جدی را در تولید داخلی به وجود می آورد

در همین راستا جعفر قادری, کارشناس اقتصادی عنوان کرد: اگر جنبه های تجاری در مناطق آزاد پر رنگ شود و روزنه برای ورود کالاهای خارجی بیشتر شود و از طرفی ورود کالاهایی که تحت عنوان کالاهای مسافری از طریق مناطق آزاد راهی کشور می شود ادامه پیدا کند ، شاهد ایجاد مشکلات جدی  در تولید داخل خواهیم بود.

وی افزود: اما اگر به سمت ایجاد مناطق آزاد صنعتی حرکت کنیم و بعد تجاری این مناطق کمرنگ شود، می توانیم از ظرفیت های که مناطق آزاد برای جذب سرمایه گذاری دارد برای سکوی پرش صادرات استفاده کنیم.

قادری تصریح کرد: اما در حال حاضر بعد تجاری این مناطق مورد توجه قرار گرفته است؛ در این مناطق خودروهایی که شماره گذاری شده اند را وارد سرزمین اصلی می کنند و استانداری ها تصمیماتی می گیرند که امکان کنترل در این موضوع وجود ندارد. اگر این روال ادامه پیدا کند فضای مناسبی برای حمایت از تولید ملی به وجود نمی آید.

این کارشناس در ادامه یادآور شد: مشکل دیگری که در این مناطق وجود دارد این است که در حال حاضر ساکنین مناطق آزاد به مصرف کالاهای خارجی سوق پیدا کرده اند زیرا برای آنها مقرون به صرفه است و از طرفی هشت درصد ارزش افزوده را پرداخت نمی کنند؛ اگر این مشکلات اصلاح شود ، گسترش مناطق آزاد تجاری به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.

وی در پایان گفت: این وضعیت باید کنترل شود و به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد تا ظرفیت مثبت مناطق تحت شعاع برخی تخلفات و سوءاستفاده ها قرار نگیرد.

***مناطق آزاد تجاری فرصتی برای توسعه صادرات ،تهدیدی برای ورود کالای بی کیفیت

جواد حسینی کیا, دبیر اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس دهم شورای اسلامی اظهار داشت: مناطق آزاد در عین حالی که یک فرصت است از یک سو تهدیداتی را برای کشور ایجاد می کند؛ اگر بخواهیم با دید فرصت به آن نگاه کنیم گسترش این مناطق باعث ایجاد اشتغال می شود و از طرفی صادرات تولیدات داخلی افزایش پیدا می کند.

حسینی کیا افزود: اما افزایش مناطق آزاد تجاری تبعاتی هم دارد که ورود کالاهای بی کیفیت یکی از آنهاست؛همچنین کالاهایی که وارد می شوند مشابه شان در داخل موجود است و این امر موجب تعطیلی کارخانه ها و بیکاری می شود.

دبیر اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: در مجموع گسترش مناطق آزاد تجاری مشکلات عدیده ای را به وجود می آورد، اگر گسترده تر به آن نگاه کنیم مطلوب و به صرفه نیست.