به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از خبرآنلاین،  طی روزهای اخیر که موضوع قطع روابط چند کشور با ایران مطرح شده است، ‌دیدگاه‌هایی در مورد تاثیر اقتصادی این رویداد سیاسی مورد توجه تحلیل گران و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. در مورد حجم تجارت با این کشورها و نقش آن در اقتصاد ایران نیز اظهاراتی مطرح شده است. رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات نیز در گفتگوهای جداگانه ای از ناچیز بودن حجم روابط با کشورهایی که با ایران قطع ارتباط کردند، سخن گفته است. به گفته مسعود دانشمند سهم 2 درصدی این کشورها در تجارت ایران نمی‌تواند تاثیری بر ایران داشته باشد. سعید لیلاز کارشناس مسائل اقتصادی اما به نقد این دیدگاه پرداخته و آن را از یک فعال بخش خصوصی بعید دانسته است. پیش از این نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات در گفت و گو با سایت صدای اقتصاد قطع رابطه با برخی کشورهای عربی را بی اهمیت دانسته بود. اما لیلاز اعتقاد دیگری دارد. متن گفتگو با سعید لیلاز در این زمینه را می خوانید.

+ طی دو روز گذشته در مورد تاثیر اقتصادی قطع روابط دیپلماتیک با چند کشور عربی اظهارنظرهایی مطرح شده است. امروز رئیس اتاق ایران و امارات هم گففته اند که تنها 2 درصد از صادرات ما مربوط به این کشورها بوده این تاثیر چندانی در تجارت و اقتصاد ایران نخواهد داشت. نظر شما چیست؟

اگر به یک کشور توسعه یافته بگویند که قرار است دو درصد از صادرات یا بازرگانی خارجی آن کشور از بین برود، تمام هشدارها و علائم خطر در آن کشور خود را نشان خواهد داد. فارغ از تحلیل روابط ایران و عربستان و اظهارات تحلیلگران سیاسی در این زمینه، باید ذکر کنم که اظهارنظر یک فرد برآمده از بخش خصوصی در مورد اینکه «این قطع روابط تنها دو درصد از صادرات کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و این رقم بر اقتصاد ایران تاثیر ندارد.» بسیار تعجب برانگیز است. این آثار ریشه نفتی در تفکر یک عضو بخش خصوصی است.

این گونه اظهارات از سوی بخش خصوصی این پیام را به حاکم انتقال می دهد که دو درصد از صادرات، رقم مهمی محسوب نمی شود در حالی که این یک علامت غلط از سوی اقتصاد به سیاست است. این اظهارنظر برآمده از تفکر یک بخش خصوصی در اقتصاد وابسته به درآمد نفت است.

+ از نظر شما تاثیر این قطع روابط و از دست رفتن سهم تجارت با این کشورها چیست؟

آمارها نشان می دهد که بیش از دو درصد از صادرات غیرنفتی ایران وابسته به کشورهای عربی غیر از امارات است. صادرات به این کشورها ارزش بالایی دارد چراکه اساسا کالاهای صرفا غیرنفتی است. به طور طبیعی محصولات پتروشمی و میعانات گازی به این کشورها نمی رود. با این حساب حتی به طور عددی نیز صادرات به این کشورها سهمی بیشتر از 2 درصد در صادرات غیرنفتی ایران دارد. به این کشورها عموما کالاهای کشاورزی و صنعتی صادر می کنیم که برای تولیدکنندگان صادرکنندگان کالا به این کشورها بسیار حائز اهمیت است. باید بدانیم که این موضوع به این فعالان اقتصادی آسیب وارد می کند اما متاسفانه آثار نفتی بودن اقتصاد حتی در بخش خصوصی محترم هم دیده می شود.

+ کم اهمیت جلوه دادن تاثیر اقتصادی این موضوع چه پیامدی دارد؟

عملا با این اظهارات از سوی بخش خصوصی که بخش واقعی اقتصاد محسوب می شود به حکومت پیام می دهد که این مسائل اثری بر ما ندارد در حالی فعالان اقتصادی که درگیر تجارت با این کشورها هستند، بسیار آسیب می بینند. در زمینه هایی که ذکر کردم کاهش صادرات و کاهش تولید با آسیب هایی برای فعالان آن حوزه همراه است. این دو درصد صادرات که از آن به سادگی یاد می‌شود برای همه کشورها اهمیت دارد. هیچ کشوری نیست بخاطر مسایل دیپلماتیک آن را به خطر بیاندازد. اینکه یک فعال بخش خصوصی این موضوع را نادیده می‌گیرد نمونه عینی رسوخ نفت در پنهان‌ترین لایه‌های فکری جامعه است و نشان می‌دهد که اتکا به نفت است تا صادرات غیرنفتی.

+ میزان تجارت ایران با این کشورها چقدر است و آن حجم چقدر برای بخش خصوصی اهمیت دارد؟

در 8 ماهه سال جاری صادرات ما به این کشورها 350 میلیون دلار بوده که تا بایان سال 500 تا 600 میلیون دلار می شود. این رقم حدود 3 درصد از صادرات غیرنفتی واقعی است. در سال 93 مجموع صادرات به این 5کشور 900 میلیون دلار بوده است. چگونه این مبلغ برای یک فعال بخش خصوصی رقم بالایی به حساب نمی آید. اگر این موضوع را کارمند دولت یا کسانی که دیدگاهشان به شدت بوی نفت می‌دهد، مطرح کنند تعجبی ندارد اما فعالان اقتصادی بخش خصوصی باید موضوع را درک کنند. 

این موضوع هم مانند زمانی است که در مورد نقش ایران در تامین انرژی جهان است برخی تصور می‌کردند که اگر نفت ایران از بازار خارج شود، دنیا به پایان می‌رسد. موضوع این است که مسوولان سیاسی ممکن است چنین حرف‌هایی بزنند اما نباید بخش خصوصی چنین استدلال هایی را جدی بگیرد. از سیاستمداران انتظار هر سخنی می رود اما اگر بخش خصوصی نمی تواند حقیقت را بگوید، سکوت کند و لازم نیست از سیاستمداران حمایت کنند. بخش خصوصی باید بداند که نادیده گرفتن 900 میلیون دلار صادرات یعنی نادیده گرفتن شغل های مرتبط با آن. به این مفهوم که تعداد زیادی خانواده مرتبط با آن در لبه پرتگاه قرار می‌گیرند. به جای اینکه نسبت به این پیامدها هشدار داده شود، عده ای آن را کم اهمیت جلوه می دهند. این نگاه مثل این می‌ماند که جهان غرب چنین نگاهی را به ایران داشته باشد. نقش ما در تجارت تجهانی کمتر از نقش کشورهای عربی در تجارت با ایران است. اگر آن‌ها هم چنین نگاهی داشته باشند اصلا نباید برای ایجاد رابطه اقتصادی با ایران تمایل داشته باشند.

اما نگاه آن‌ها متفاوت است. زمانی که قانون داماتو در آمریکا در مرحله تصویب قرار داشت و قرار بود بر اساس آن ایران تحریم شود. خانم آلبرایت اعلام کرد که با این کار 2 هزار شغل در آمریکااز بین می رود که باید به آن توجه شود. این در حالی است که نقش ایران در اقتصاد آمریکا به مراتب کمتر از سهم امروز اعراب در تجارت با ایران بود. آن ها در حالی اینگونه تحلیل ها را انجام میدادند که همان سال 3 میلیون شغل در آمریکا ایجاد کرده بودند. در طرف دیگر ما در کشوری که طی چندین سال تنها 14 هزار شغل ایجاد کرده ایم براحتی در مورد این اعداد صحبت می کنیم. همانقدر که قانون داماتو بد بود هرگونه قطع رابطه با کشورهای دیگر، اتفاق خوبی محسوب نمی‌شود. من طرفدار رابطه با عربستان نیستم اصلا قصد ندارد در مورد مسائل سیاسی حرف بزنم. سخن من این است که سیاستمداران ممکن است با هر انگیزه ای، سخنانی را مطرح کنند اما وقتی فعال بخش خصوصی اینگونه سخن می گوید یعنی رفتارها و ذهن‌ها مملو از تفکر نفتی است.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( https://telegram.me/asrebazar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.