عصر بازار- اولین ماه از فصل تابستان در بین فعالان بازار سرمایه، یکی از پرخبرترین ماههای سال است. بر اساس قانون تجارت، حداکثر زمانی که شرکتها مجاز هستند تا مجمع عادی سالیانه خود را برگزار کنند، ۴ ماه پس از پایان سال مالی است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، از سوی دیگر، شرکتها میتوانند سال مالی خود را هر زمان که صلاح میدانند انتخاب کنند، اما بنا بر قانون نانوشته اقتصاد کشور، اکثر شرکتهای فعال در اقتصاد که بازار سرمایه را نیز در بر میگیرد، سال مالی خود را پایان اسفند ماه انتخاب کردهاند. بنابراین، حداکثر فرصت ممکن برای برگزاری مجمع 31تیر ماه است که معمولا شرکتها ترجیح میدهند تا از زمان حداکثری برای برگزاری مجمع استفاده کنند. به این ترتیب، در روزهای پایانی تیرماه شاهد بازاری خلوت هستیم که دلیل آن نیز توقف اکثر نمادهای بزرگ به علت برگزاری مجمع عادی سالیانه است.
از جمله صنایع مهمی که برخی از نمادهای آن برای برگزاری مجمع عادی سالیانه متوقف شدهاند، صنعت پتروشیمی است. یکی از شرکتهای بنیادی این صنعت که پیش از مجمع، شرایط مناسبی داشت و توانست روند صعودی مناسبی طی کند و در مجمع نیز موفق شد لبخند را بر لبان سهامداران خود بنشاند، شرکت پتروشیمی زاگرس بود. این شرکت که از تولیدکنندگان بزرگ متانول در کشور محسوب میشود، به ازای هر سهم در مجمع عادی سالیانه سال 96، مبلغ 7400 هزار ریال سود تقسیم کرد. از مهمترین اتفاقاتی که در مجمع عادی سالیانه شرکتها اتفاق میافتد و فعالان بازار را ترغیب میکند که در مجمع حضور پیدا کنند، تقسیم سود نقدی است که شرکت پتروشیمی زاگرس توانست از این امتحان سربلند بیرون بیاید. شرکتهایی که نقدینگی مناسبی دارند، قادر خواهند بود تا سود نقدی را در مدت زمان کوتاه به سهامداران پرداخت کنند و همین نکته میتواند نقطه تفاوت بین شرکتها باشد. بسیاری از فعالان بازار سرمایه تجربه شرکت در مجامع مختلف را دارند. قانون به صراحت ذکر میکند که شرکتها بایستی حداکثر تا شش ماه پس از برگزاری مجمع عادی سالیانه، سود تقسیمی را به سهامداران تخصیص دهند. اما بارها اتفاق افتاده است که شرکتها نه تنها قانون را رعایت نکردهاند، بلکه در پرداخت سود تقسیمی نیز تخلف داشتهاند. در چنین شرایطی، شرکتی همانند پتروشیمی زاگرس سود تقسیمی را چند روز پس از برگزاری مجمع واریز کرده و گپ قیمتی ایجاد شده پس از مجمع را نیز پر کرده است و به عبارت دیگر، یک پکیج کامل سوددهی نصیب سهامدار شده است. این اتفاقات در بازار سرمایه را باید به فال نیک گرفت و چنین شرکتهایی را الگوی سایر شرکتها قرار داد. البته ناگفته نماند، چنین شرایطی اتفاقی نیست و با مدیریت قوی و کارا به سرانجام میرسد؛ تیم مدیریتی قوی که در شرکت به ایفای تعهدات خود مشغول است، تیم عملیاتی مناسبی را انتخاب کرده و در نتیجه، توانستهاند در چنین شرایط اقتصادی به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند و سهامداران خرد را نیز از نتیجه آن بهرهمند کنند. به این ترتیب، پتروشیمی زاگرس از جمله تولیدکنندگان متانول است که توانسته خود، بازار سرمایه و سهامداران خرد را از منافع عملکرد مثبت خود بهره مند سازد.
در کنار درخشش عملکردی زاگرس، پتروشیمی پارس نیز که از دیگر شرکتهای تازه وارد بورسی محسوب میشود، سنگ تمام گذاشت و توجه همگان را در بازار سرمایه برای مدت زمان کوتاهی به خود معطوف کرد. این توجه طوری بود که در مدت زمان یک هفتهای پس از عرضه اولیه سهام شرکت پتروشیمی پارس، تقاضای موجود بر روی سهام شرکت مذکور، کل بازار را تحت تاثیر قرار داد. از سوی دیگر، نسبت قیمت بر عایدی سهم در روز عرضه اولیه جذابیتهای لازم را برای خریدار داشت؛ هر چند نسبت قیمت بر عایدی گروه پتروشیمی بین 4 و 5 است، اما نسبت عایدی بر سهم بازار رقمهایی بالاتر و بین 6 و 7 بوده که این موضوع جذابیتهای شرکت پارس را دو چندان میکند. از سوی دیگر میزان تقسیم سود این شرکت در مجامع سالهای گذشته فعالان بازار سرمایه را بر آن داشت تا از مجمع این شرکت استقبال کرده و شرکت کنند. همین موضوع منجر شد تا حقیقی ها و حقوقیهای بازار در روز چهارشنبه و پیش از بسته شدن نماد، اقدام به خرید سهام شرکت کنند. خرید سهام شرکت توسط حقیقیها و حقوقیها منجر به معامله حدود 140 میلیون سهم به ارزش 420 میلیارد تومان شد که در نوع خود بی سابقه است و به نظر میرسد بازار سرمایه تاکنون شاهد چنین اتفاقی نبوده که در طی بازار و بدون احتساب معاملات بلوک، ارزش معاملات یک سهم به بیش از 420 میلیارد تومان برسد. ارزش این معامله زمانی مشخص میشود که با ارزش معاملات کل بازار مقایسه شود؛ به عنوان مثال، ارزش معاملات کل بازار در روز یکشنبه مورخ 31 تیر ماه 97 برابر با 731 میلیارد تومان بود که این ارزش معاملات جزء روزهای خوب در بازار سرمایه محسوب میشود. اما با این شرایط نیز اگر بخواهیم مقایسه کنیم متوجه میشویم که پتروشیمی پارس بیش از 50 درصد از ارزش معاملات بورس اوراق بهادار در یک روز خوب را به خود اختصاص داده است. این شرکت پس از برگزاری مجمع عادی سالیانه، نشان داد که دلیل استقبال خریداران از سهام شرکت، قبل از برگزاری مجمع چه بود. شرکت قبل از متوقف شدن نماد، پیشنهاد تقسیم سود 80 درصدی را بر روی کدال منتشر کرد؛ اما در مجمع عادی سالیانه تقسیم 500 تومانی سود را اعلام و در نهایت 475 تومان از سود حدود 500 تومانی سال 97 را تقسیم کرد. این شرکت نیز همانند زاگرس زمانبندی پرداخت سود تقسیمی سنگ تمام گذاشت و در کمتر از 15 روز، سود سهامداران حقیقی را پرداخت خواهد کرد.
وجود این گونه شرکتها در بازار سرمایه گنج ارزشمندی است که به واقع میتواند منجر به حرکت سرمایههای سرگردان به بازار شود. در حال حاضر، با توجه به شرایطی که برای بازار سکه و ارز بوجود آمده است، وجود یک بازار موازی و قدرتمند میتواند بخشی از فشار خرید در بازارهای سکه و ارز را کاهش دهد. متولیان بازار سرمایه در فرآیند عرضه اولیه پتروشیمی پارس به وضوح مشاهده کردند که بازار سرمایه با چه اشتیاقی از ورود یک شرکت پتروشیمی دارای بنیاد قوی به بازار سرمایه استقبال کردند. این فرآیند میتواند در طول سال بارها و بارها اتفاق بیفتد؛ اما آنچه نیاز اساسی اینگونه رخدادها است، اهتمام شرکتها برای ورود به بورس و از سوی دیگر، همت متولیان بازار سرمایه است که در کنار یکدیگر، میتواند شرایط بسیار مناسبی را برای تبلور بازار سرمایه ایجاد کند.
در این مطلب بر آن بودیم کنکاشی در مجامع چند شرکت پتروشیمی انجام دهیم تا با پتانسیلهای بالقوه این شرکتها بیشتر آشنا شویم. صنعت پتروشیمی از جمله صنایعی است که میتواند الگوی مناسبی برای توسعه صنایع دیگر قلمداد شود. هر چند که بحرانهای متفاوتی را سپری کرده است که از آن جمله میتوان به بحران تعیین نرخ خوراک که در سال 92 رخ داد، اشاره کرد؛ اما همیشه توانسته است خود را در شرایط مطلوب حفظ کند که از اصلیترین دلایل آن میتوان به حضور پررنگ بخش خصوصی در این صنعت اشاره کرد. بخش خصوصی میتواند خود را با شرایط متفاوت تحریمی و غیر تحریمی وفق دهد. این صنعت از جمله صنایعی است که حتی در سخت ترین شرایط حاکم بر کشور نیز موفق به فروش و صادرات محصول خود شده است. بنابراین، از این جهت میتواند الگوی مناسبی برای صنایعی باشد که همچنان با تخفیف خوراک و مدیریت دولتی اداره میشوند. این در حالیست که به صنعت پتروشیمی انتقاداتی وارد است که متولیان آن باید در اسرع وقت به رفع آنها بپردازند. از جمله ایرادات وارد به این صنعت میتوان به تکمیل نبودن زنجیره ارزش اشاره کرد که تکمیل آن میتواند مزایای متنوعی از جمله ایجاد ارزش افزوده و اشتغال را به همراه داشته باشد.
به امید آینده روشن برای صنعت پتروشیمی و اقتصاد کشور که در سایه این دو اتفاق بازار سرمایه نیز روند توسعه و پیشرفت متناسب با خود را طی کند.
محمود احترامی، کارشناس شرکت بین المللی آلپاری