به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از دنیای اقتصاد، از مهم‌ترین‌ تحولات اثرگذار تیر ماه بر روند سهام فرابورسی می‌توان به روند ضعیف قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی و تداوم نگرانی‌ها درخصوص آینده برجام اشاره کرد. بهای نفت نیز در این ماه با کاهش قابل توجهی مواجه شد. در نگاهی کلی به بازارهای کالایی در تیرماه می‌توان به افت 10 درصدی بهای مس، کاهش 5/ 10 درصدی قیمت هر تن آلومینیوم، افت 4/ 12 درصدی قیمت روی و کاهش قیمت 7 درصدی آلومینیوم پی برد. نفت برنت نیز در این بازه زمانی با اصلاح 4/ 3 درصدی مواجه شد. این شرایط عمدتا به دلیل شدت گرفتن جنگ تجاری میان آمریکا و دیگر قدرت‌های اقتصادی به ویژه چین شکل گرفت و چشم‌انداز مبهمی را پیش‌روی سرمایه‌گذاران قرار داد. در فضای داخلی کشور نیز علاوه بر تداوم تردیدها نسبت به سرنوشت برجام، سیاست‌های ارزی دولت نیز نگرانی‌هایی ایجاد کرد. در این فضا، بازارهای موازی محلی برای جولان سفته‌بازان شدند و نرخ سکه و دلار با جهش قابل‌ملاحظه‌ای همراه شد. مجموعه این شرایط، سهام را وارد فاز اصلاح کرد که برآیند آن در فرابورس ایران، ثبت افت ماهانه 5/ 1 درصدی بود.

طی معاملات خرداد ماه، گروه‌های کوچک فرابورسی، بیشترین بازدهی را نصیب سهامداران خود کردند. در صدر فهرست صنایع، گروه محصولات کاغذی در اولین ماه تابستان، بازدهی حدود 5/ 14 درصدی از آن سهامداران خود کرد. دو نماد رایانه‌ای فرابورس ایران نیز در این ماه توانستند شاخص این گروه را با رشد افزون بر 10 درصدی همراه کنند. گروه زراعت سومین صنعت پربازده فرابورس ایران در تیرماه بود که رشد 8/ 8 درصدی را تجربه کرد. در مجموع، از 24 ‌صنعت مورد بررسی فرابورس ایران در تیر ماه، تنها شاخص 8 صنعت با رشد همراه شد و 16 صنعت دیگر معاملات ماهانه خود را با افت پشت سر گذاشتند. دو گروه خرده‌فروشی و بانکی‌ها در ماه مذکور بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کردند. شاخص گروه فلزات اساسی نیز در این ماه با کاهش 2/ 1 درصدی مواجه شد. پالایشی‌ها نیز از اصلاح قیمت‌ها در امان نماندند و افت 7/ 9 درصدی را تجربه کردند.
  سه عرضه اولیه در کارنامه تیرماه فرابورس

نخستین عرضه اولیه امسال فرابورس ایران، 13 تیرماه با عرضه 10 درصد از سهام شرکت پتروشیمی غدیر در بازار اول فرابورس رقم خورد که طی آن هر سهم این شرکت در پی استقبال خریداران در سقف دامنه قیمتی ثبت سفارش یعنی یک هزار و 700 ریال کشف قیمت شد. «شغدیر» برای 6 روز متوالی بعد از عرضه اولیه با استقبال معامله‌گران همراه شد و بازدهی بیش از 30 درصدی از آن سهامداران خود کرد.

پس از این شرکت، نوبت دو شرکت متعلق به بخش کشاورزی و دامپروری بود تا میهمان فرابورسی‌ها شود. از این رو، فرابورس ایران در نوزدهمین روز از تیرماه 97 شاهد دومین عرضه اولیه خود از ابتدای سال جاری بود که این اتفاق با عرضه 10 درصد از سهام شرکت کشاورزی و دامپروری بینالود نیشابور در نماد «زبینا» در بازار دوم رقم خورد و به کشف قیمت یک‌ هزار و 524 ریالی هر سهم این شرکت انجامید. «زبینا» با تجربه 5 روز معاملاتی پس از عرضه اولیه، بازدهی حدود 32 درصد از آن سهامداران خود کرد. سومین عرضه فرابورس ایران در سال 97 نیز با عرضه 35 میلیون سهم شرکت کشت و دام قیام اصفهان (زقیام) معادل 10 درصد از کل سهام این شرکت در 25 تیرماه رقم خورد. این شرکت پس از عرضه اولیه خود تنها دو روز معاملاتی مثبت را تجربه کرد و پس از آن به دلیل برگزاری مجمع عمومی سالانه با توقف نماد معاملاتی روبه‌رو‌ شد.
  معاملات ماهانه فرابورس از دریچه آمار

در 21 روز معاملاتی تیرماه به‌طور میانگین روزانه تعداد 486 میلیون ورقه به ارزش 280 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. بیشترین میزان رشد شاخص فرابورس در این ماه صعود 5/ 29 واحدی شاخص در نخستین روزهای تیرماه بود. 10 تیرماه اما این بازار شاهد افتی به میزان 39 واحد بود. نماگر فرابورس ایران در حالی که چهارمین روز این ماه در سقف 3/ 1317 واحد قرار گرفت که 26 تیر تا سطح 65/ 1209 واحدی سقوط کرد تا کمترین مقدار شاخص در این ماه ثبت شود. در کنار افت شاخص فرابورس در ماه مورد بررسی، ارزش بازار نیز با کاهش 8/ 1 درصدی (معادل 12 میلیارد و 636 میلیون تومان) همراه شد و به حدود 68 هزار و 362 میلیارد و 479 میلیون تومان (بازار اول و دوم) رسید.در مجموع نیز در ماه مذکور تعداد 5 میلیارد و 875 میلیون ورقه بهادار در یک میلیون و 322 هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به 4 هزار و 151 میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در تیرماه، شاهد رشد 42 درصدی ارزش معاملات نسبت به خرداد97 بودیم. حجم معاملات نیز در این بازه زمانی افزایش 33 درصدی را تجربه کرد.طی این ماه بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) به‌ترتیب معامله 1576، 5560 و 3069 میلیون سهم به ارزش 341، 1260 و 425 میلیارد تومان را تجربه کردند.

همچنین ماه گذشته در بازار ابزارهای نوین مالی افزون بر 289 میلیون ورقه بهادار به ارزش 3 هزار و 985 میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. دادوستد 38 میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش 3 هزار و 500 میلیارد تومان، 248 میلیون ورقه در ETFها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله) به ارزش 403 میلیارد تومان و 2 میلیون ورقه تسهیلات مسکن به ارزش 135 میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در هفته معاملاتی منتهی به 31 تیر 97 بود.

همچنین بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس در این ماه، در مجموع میزبان بیش از 18 میلیون ورقه اسناد خزانه اسلامی به ارزش یک هزار و 474 میلیارد تومان در 17 هزار و 777 نوبت معاملاتی بود تا در نهایت این اوراق در محدوده قیمتی 58 تا 98 هزار تومان مورد دادوستد قرار گیرند. در عین حال، بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان از افزایش نرخ سود موثر اوراق اسناد خزانه اسلامی در تیر ماه دارد. میانگین نرخ سود موثر «اخزا»ها در این ماه با افزایش 4/ 2 واحد درصدی نسبت به خردادماه به حدود 28 درصد رسید. این موضوع روز یکشنبه در گزارش «دنیای اقتصاد» با عنوان «منشأ افزایش نرخ سود در بازار بدهی» مورد بررسی قرار گرفت. بر‌اساس این گزارش، افزایش عرضه اوراق از سوی خزانه‌داری کل طی یک ماه اخیر در کاهش قیمت اسناد خزانه اثرگذار بوده است. توامان با تقویت نسبی سمت عرضه، به نظر می‌ر‌سد که ضعف تقاضا در اوراق خزانه به‌دلیل جذابیت و رونق بازارهای رقیب، به‌ویژه بازارهای ارز و سکه عامل اثرگذارتری در افزایش نرخ بازده اسناد خزانه بوده است.

اوراق تسهیلات مسکن اسفند 95 (تسه9512) نیز در این ماه با افت ماهانه 3/ 3 درصدی همراه شد. هر چند در دو هفته میانی تیرماه، «تسه»ها روند کم‌نوسانی را تجربه می‌کردند اما هفته پایانی تیرماه، با کاهش تقاضا، بیشترین افت «تسه»ها در سال جاری رقم خورد. در این میان آمارها حاکی از رشد 278 درصدی تعداد معاملات مسکن در اردیبهشت است. در مقابل اما تعداد معاملات مسکن تهران در خردادماه، افت 22 درصدی را تجربه کرده است. معاملات مسکن در تیرماه نیز روندی کاهشی را به ثبت رساند. شرایطی که با توجه به قدرت خرید پایین متقاضیان مسکن، مانع از رشد قیمت اوراق تسهیلات مسکن شد و میانگین نرخ این اوراق را در 67 هزار و 665 تومان قرار داد.