به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، ترامپ بعد از دو سال بالاخره به وعده‌های انتخاباتی‌اش عمل کرد و سه‌شنبه شب به طور رسمی از قرارداد بین‌المللی برجام خارج شد؛ خروجی که امید ورود نقدینگی از طریق سرمایه‌گذار خارجی و باز شدن درهای جهانی به روی بازار ایران را کمرنگ‌تر از گذشته کرد. البته رئیس جمهور کشورمان نیز دقایقی پس از عهدشکنی آمریکا با برقراری اتباطی زنده ضمن انتقاد از این تصمیم ترامپ به مردم اعلام کرد که این مسئله تاثیری در معیشت آنها ندارد و دولت با تامین کالاهای اساسی نخواهد گذاشت که سفره مردم کوچک‌تر شود. حال مسئله مهم اینجاست که این امر تا چه حدی بر اقتصاد و بازار سرمایه ایران تاثیر می‌گذارد.
حسین عبده تبریزی عضو شورای عالی بورس
امکان دارد آمریکا به برجام بازگردد
حسین عبده تبریزی عضو شورای عالی بورس، اعتمادسازی و تقویت آن را مهم‌ترین اصل بازارهای کشور از جمله بازار سرمایه دانست و اعلام کرد: حرکت‌های ایذایی امریکا تاثیر خود را بر بازارها گذاشته است، در این شرایط بازار سرمایه فرصت دارد که در شرایط نبود اطمینان، خود را به عنوان محلی مطمئن، مستقر کرده و ضمن شناساندن پتانسیل‌های بازار، از حرکت‌هایی که اعتماد را نسبت به بازار سلب می‌کند، پرهیز کند و این کاری است که در شرایط فعلی کشور باید انجام شود؛ یعنی باید سعی کرد اعتماد مردم را به مکانی که معتبر هست و مشکلات سیستم بانکی را ندارد، افزایش دهیم. در عین حال، باید مراقب بود تا سهمی به بازار وارد نشود که مساله‌دار باشد یا مثلا یک کارگزاری رفتار غیرحرفه‌ای داشته باشد .البته چشم انداز در این مساله کاملا مشخص نیست و ممکن است آمریکایی‌ها باز در برجام بمانند .
این اقتصاددان سپس با اشاره به سیاست دولت در تک نرخی کردن ارز، گفت: تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، اجازه اجرای سیاست ارز تک نرخی را در شرایط فعلی کشور نمی‌دهد و به نظر می‌رسد دولت باید سعی در اصلاح آن داشته باشد؛ با این حال نباید هر نرخی که برابر با نرخ مصوب نیست، قاچاق محسوب شود. باید بازار دومی تعریف شود و آن بازار، سامان داده شود.
محمودرضا خواجه نصیری، مدیرعامل تامین سرمایه تمدن
"شوآف" ترامپ تاثیری بر اقتصاد ندارد
محمودرضا خواجه نصیری، مدیرعامل تامین سرمایه تمدن در این خصوص می‌گوید: توجه به تاکید اروپا بر پایبندی به برجام، نگرانی‌ها از مشکلات اقتصادی به دلیل تهدیدهای ترامپ در کشور رفع شده است. این در حالی است که در یک یا دو سال گذشته، تمامی افرادی که در حوزه‌های مالی فعال بودند و به دنبال راهکاری برای فعالیت‌های بانکی در دنیا می‌گشتند، تاکید کردند که ترامپ هر جایی که می‌توانست، مانعی برای ایران ایجاد کرد. به همین دلیل اتفاق جدیدی رخ نداده و چیز زیادی را از دست نداده‌ایم. از این ‌رو، سخنان ترامپ صرفا یک "شوآف" است و تاثیری بر اقتصاد ندارد. با این حال اگر نوسانی در بازارها رخ دهد، واکنش‌ها روانی و بسیار کوتاه‌مدت است؛ بنابراین بازارها به زودی به ثبات و تعادل می‌رسند.

احسان طیبی، تحلیل‌گر ارشد بازار سرمایه
اثر تصمیم ترامپ پیش از این اتفاق افتاده است
ترامپ پس از کمتر از 500 روز از ریاست جمهوری همان‌طور که وعده داده بود، از معاهده برجام به طور یک طرفه خارج شد. البته آمریکا یکی از کشورهایی است که در کنار اتحادیه اروپا، در مذاکرات هسته‌ای نماینده داشت و از همان ابتدا هم، به دلیل تحریم‌های یکجانبه و خارج از تحریم‌های هسته‌ای، تجار و تولیدکنندگان آمریکایی نتوانستند، با ایرانیان تجارت گسترده‌ای داشته باشند.
رئیس جمهور آمریکا پس از خروج از برجام، یک فرمان اجرایی برای بازگرداندن تحریم‌های قدیمی ایران امضاء کرد و وعده تلخ وضع تحریم‌های سخت‌تر علیه ایران را نیز داد. وزارت خزانه‌داری آمریکا در دستورالعملی نحوه بازگشت تحریم‌های رفع‌ شده علیه ایران، بعد از دوره‌های 90 و 180 روزه را تشریح کرد. خزانه‌داری آمریکا در توضیح بیشتر در این‌باره نوشت: افرادی که بعد از رفع تحریم‌ها در پی اجرایی شدن برجام، وارد فعالیت‌های تجاری با ایران شده بودند، باید تا 6 آگوست 2018 یا 4 نوامبر 2018 اقدامات مقتضی را برای کاهش آن فعالیت‌ها به عمل آورند.
بلافاصله پس از تصمیم ترامپ، فدریکا موگرینی و ماکرون از حمایت کامل اتحادیه اروپا از برجام سخن گفتند و از ایران خواستند تا به تعهدات خود پایبند، بماند تا در کنار یکدیگر راه‌حلی برای ادامه همکاری باوجود تحریم‌های آمریکا پیدا شود. رئیس‌جمهوری ایران نیز پس از آنها در سخنرانی دیشب خود اعلام کرد که ثابت شد، ایران همواره به تعهدات خود پایبند است؛ اما آمریکا به آن پایبندی ندارد و ایران همچنان در برجام در کنار سایر اعضا می‌ماند.
باتوجه به خروج آمریکا و برگرداندن تحریم‌ها به نظر می‌رسد، شاهد یک شوک به بازار سرمایه ایران باشیم؛ اما باتوجه به قابل پیش‌بینی بودن خروج آمریکا، بخشی از نزول قیمت‌ها در بازار سرمایه، پیش‌تر اتفاق افتاده است و از آنجایی‌که پیش‌بینی این خروج سخت‌گیرانه ترامپ وجود نداشت، برگرداندن تحریم‌های نفتی ایران با مهلت‌های 90 و 180روزه به شرکت‌های طرف قرارداد ایران به نظر می‌رسد در یک بازه شش ماهه شاهد کاهش سودآوری شرکت‌های فعال در بازار سرمایه باشیم.
با کاهش درآمد دولت از فروش نفت، ناگزیر به دنبال جبران کسری بودجه از راه‌های دیگر از جمله فشار آوردن به شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه مثل وضع بخشنامه‌های جدید برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و... در بلندمدت وجود خواهد داشت.
از طرفی با تحریم ایران احتمالا شاهد رشد نرخ ارز و تورم در کشور خواهیم بود که در نهایت با یک وقفه می‌تواند بر روی قیمت سهام حاضر در بازار سرمایه ایران موثر باشد و موجب رشد قیمت سهام ناشی از تورم موجود شود. در نهایت باتوجه به بحران بانکی موجود و وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، چشم‌انداز پیش روی اقتصاد ایران چندان روشن نیست و باید دید دولت‌مردان برای خروج از وضع موجود چه تدابیری می‌اندیشند. این در حالی است که در گزارش صندوق بین‌المللی پول هم شاهد تأکید بیشتر روی اصلاح نظام بانکی در ایران نسبت به تأثیر تصمیم ترامپ روی وضع اقتصاد ایران بودیم.

همایون دارابی، مدیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری کارگزاری بانک آینده
بازار سرمایه با تحریم و فشارهای اقتصادی ناآشنا نیست
خروج ترامپ از برجام همانگونه که انتظار آن می‌رفت رخ داد؛ این مساله از مدت‌ها قبل مورد انتظار بود و اینک بازار سرمایه و کل اقتصاد کشور در موقعیت حساسی قرار گرفته‌اند. در حالی که فشار خارجی سنگینی در انتظار اقتصاد کشور است، تلاش برای تبدیل بحران محتمل به یک فرصت مناسب می‌تواند درست‌ترین کاری باشد که انجام شود.
البته بازار سرمایه با موضوع تحریم و فشارهای اقتصادی ناآشنا نیست و برای سال‌های متمادی در انتهای دهه 80 و ابتدای دهه 90 بازار سرمایه در هر دو بخش شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران با تحریم مواجه بودند؛ نگاهی به نقاط ضعف و قوت بازار در آن سال‌ها مهم‌ترین کاری است که می‌تواند در مقطع کنونی برای ارزیابی آینده مورد توجه قرار گیرد.
موضوع دیگر، لزوم هماهنگی و مطالبه از دولت برای در نظر گرفتن برخی از امتیازات و تسهیلات برای بازار سرمایه است، اینک بازار سرمایه به جز برجام نگرانی‌های جدی در مورد اقتصاد شرکت‌ها و بنگاه‌ها به ویژه در حوزه صادرات دارد؛ این در حالی است که الزام به فروش ارزان ارز صادراتی و همچنین تهدید به عدم افزایش قیمت فروش محصولات با وجود افزایش هزینه‌های آنها، نگرانی جدی برای بازار سرمایه است.
در همین حال، کاهش فشار مالیاتی بر شرکت‌ها جهت جبران افزایش فشار به بنگاه‌ها، می‌تواند نتایج مطلوبی را برای بازار سرمایه و کل اقتصاد کشور داشته باشد. قطعا با بهبود شرایط بازار سرمایه، این بازار می‌تواند به محلی برای کنترل نقدینگی و هدایت نقدینگی مخرب از بازارهای طلا و ارز تبدیل شود.
در این شرایط جا دارد دولت با درک بهتر از جایگاه بازار سرمایه تلاش بیشتری را برای ارتقا جایگاه این بازار انجام دهد. همچنین در حالی که در روز قبل و بعد از خروج ایالات متحده از برجام در بازار شاهد حمایت صندوق تثبیت و توسعه از بازار بودیم، تداوم چنین حمایت‌هایی می‌تواند به بازار اطمینان نسبی دهد که با وجود فشارهای خارجی، سرمایه ایرانی مورد حمایت دولت است. از یاد نبرده‌ایم که در سال‌های قبل، همین حمایت‌ها باعث شد که حتی در مقاطع صدور قطعنامه‌های شورای امنیت، بازار سهام بدون واکنش احساسی و کاهش قیمت‌ها به مسیر خود ادامه دهد. از این‌رو، می‌توانیم امیدوار باشیم که این امر قابل تکرار است. در درون بازار نیز تقویت همدلی، همراهی و هماهنگی بازیگران عمده و سازمان بورس، مهم‌ترین انتظاری است که می‌توان از مسئولان بازار در روزهای جاری داشت. چنین مسایلی می‌تواند بستر ساز تبدیل تهدیدات مخرب کنونی به فرصت‌های سازنده آتی باشد.

پژمان کیا، معاون توسعه و سرمایه گذاری کارگزاری بانک دی
تحریم‌های اولیه آمریکا بی‌اثر است
به نظر بسیاری از تحلیلگران سیاسی، بدترین سناریوی ممکن از سوی دولت امریکا، برای برجام به وقوع پیوست. قطعا اتفاق بدی افتاده است و این را از نوع رفتار و گفتار سران اروپایی، ایرانی و حتی آمریکایی می‌توان به وضوح و با یک تفاوت، مشاهده کرد.
ایران و متحدان اروپایی با وجود ناخرسندی از این اتفاق، به دلیل پایبندی به یک پیمان بین‌المللی سربلند باقی ماندند و این در حالی است که ترامپ با علم بر رفتار غیر متعهدانه‌اش، با اعلام مواضع خود در قبال رفتار با کره شمالی و القای موفقیت در مذاکرات، سعی کرد یک کار غلط را با کاری درست، تطهیر کند.
طرفین توافق از ماه‌ها پیش آماده کنش‌ و واکنش در مورد برجام بودند؛ آمریکا با تمرکز بر سیاست‌های حمایتی و رشد آمارهای اقتصاد داخلی و رایزنی با هم پیمان‌های خود در منطقه خاورمیانه و حتی کشورهای اروپایی، خود را مهیای خروج از برجام کرده بود.
برخورد با این سناریو از سوی دولت‌مردان ایران نیز به نوعی دیگر پیش‌بینی شده بود؛ به طور مثال، سیاست اخیر ارزی، بارها از سوی دولت به عنوان ابزاری برای کنترل شرایط پس از خروج امریکا از برجام، معرفی شد. اما به نظر می‌رسد، طرف اروپایی کمترین آمادگی را برای خروج امریکا از توافق داشت. واکنش‌های شتابزده و حتی غیرکارشناسی و از قبل برنامه‌ریزی نشده سران اروپایی، شاهد ماجراست که این امر می‌تواند برای کشور ما، نگران‌کننده باشد.
از بازگشت تحریم‌ها به عنوان مهم‌ترین عامل اثرگذار بر فضای سیاسی و اقتصادی کشور نام برده می‌شود و البته با توجه به وزن مبادلات تجاری مستقیم و غیرمستقیم ایران-امریکا، بازگشت تحریم‌های اولیه نقشی در اقتصاد ما ندارد. مشکل از جایی شروع می شود که اصرار امریکا بر بازگشت تحریم‌های ثانویه یا مدیریت کشورهای اروپایی و سایر دولت‌ها، از بعد اقتصادی با ایران است.
بررسی سهم تجاری و مالی اروپا با ایران، در قیاس با ایالت‌متحده، بسیار ناچیز است؛ بنابراین به نظر می‌رسد به واسطه فشار از سمت امریکا، طرف‌های اروپایی جهت حفظ منافع تجاری و امنیتی خود، متحدینی قابل اتکا، حداقل در بلندمدت نباشند یا مجبور به دادن امتیازات خردکننده، شوند. اینجاست که تحریم‌های ثانویه به واسطه معامله طرف‌های اروپایی با ایران نقش پررنگی خواهند داشت.
اقتصاد ایران با تمام تلاش‌هایی که در طول سال‌ها مدیریت و تجربه دارد، همچنان متکی بر نفت است و با فروش نفت و نرخ برابری دلار-ریال گره خورده است. از این‌رو، بازگشت تحریم‌ها اگر منجر به کاهش فروش نفت ایران و در نتیجه کاهش منابع ارزی کشور شود، نگران‌کننده است. برخی متخصصان نفتی تخمین می‌زنند که تحریم‌های تجدید شده، می‌تواند صادرات 350 تا 500 هزار بشکه نفت ایران در روز را طی چند ماه از مدار عرضه خارج کند.
افزایش قیمت نفت نیز با توجه به همراهی متحدین منطقه‌ای امریکا و احتمال افزایش سطح عرضه نفت توسط آنها به بیش از 80 دلار، بعید به نظر می رسد؛ بنابراین، کاهش منابع ارزی قریب به وقوع است. همچنین با کم شدن سطح تجاری بین ایران و اروپا، شاهد به خطر افتادن برخی قراردادهای مهم نیز خواهیم بود که از آن جمله می‌توان به قرارداد 20 و 16.6 میلیارد دلاری ایرباس و بوئینگ با شرکت ایران ایر، قرارداد 3 میلیارد دلاری بوئینگ با هواپیمایی آسمان، قرارداد یک میلیارد دلاری ایران و توتال و قرارداد 0.8 میلیارد دلاری با شرکت رنوی فرانسه اشاره کرد.
کاهش منابع ارزی، خروج سرمایه‌گذاری و بدعهدی احتمالی طرف‌های مذاکره بزرگ‌ترین چالش پیش روی کشور خواهد بود. اما نکته قابل تامل اینجاست که، رفتار ترامپ از زمان نشستن بر کرسی ریاست جمهوری امریکا با برجام و اکنون خروج او از برجام، نشان دهنده مناسب بودن توافق برای طرف ایرانی است که این دستاوردی مهم و تاریخی در راستای حفظ منافع ملی کشور برای دولت دوازدهم بوده است.
موضوعی که در فضای سیاسی کشور از طرف برخی جناح‌ها، همواره دچار شک و شبه بود و امروز نقطه اشتراک تمامی جناح‌ها است؛ این اتفاق نظر در داخل، در کنار اتخاذ سیاست‌های غیرتلافی‌جویانه و تصمیمات فنی و کارشناسی شده در حوزه اقتصاد و همراهی مردم در کنار نهادهای دولتی، خصوصی و خصولتی در مدیریت منابع و مصارف ارزی، می‌تواند بخش عمده‌ای از اثرات منفی این رخداد را خنثی کند.

مهدی افنانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه
از سال 91 درس بگیریم!
در نهایت در نیمه شب 18 اردیبهشت رییس جهور آمریکا پس از چند دوره تهدید در مورد توافق هسته‌ای کشورهای 5+1 با ایران معروف به برجام، با لحنی محکم و تند از آن خارج شد و اعلام کرد کلیه تحریم‌های هسته‌ای قبلی آمریکا که به واسطه برجام تعلیق شده بود، پس از دو دوره 90 روزه و 180 دوباره به حالت قبل از توافق باز می‌گردد.
البته سایر طرفین قرارداد از جمله کشورهای اروپایی، چین و روسیه با اعلام حمایت از آن، سعی در نگهداری توافق و ادامه آن به شکل فعلی دارند که ابعاد عملیاتی این حمایت‌ها در هفته‌های آتی مشخص خواهد شد. با این حال برجام از نظر ایالات متحده فرجام یافته است که این موضوع خود تبعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مختلفی دارد که در هر حوزه از طرف متخصصان آن، قابل بررسی است.
امروز به پیش‌بینی رفتار بازار سهم (بورس) در صورت لغو کامل برجام و بازگشت رژیم تحریم‌ها به کشور خواهیم پرداخت؛ پیش از اعلام نظر رئیس جمهور آمریکا و خروج آن از برجام، بازار ارز شاهد رشد قابل توجهی بود تا جایی که دولت در راستای مدیریت بازار شروع به محدود کردن معاملات و ثابت کردن قیمت دلار روی 4200 تومان کرد و با پیش فروش سکه با پیشنهادات جذاب، سعی در انتقال مصرف سرمایه‌گذاری از ارز به طلا کرد. قیمت مسکن و باقی کالاهای سرمایه‌ای مانند خودرو نیز در همین مدت افزایش زیادی را تجربه و فقط قیمت سهام در بازار بورس تهران به دلیل نگرانی سهامداران کاهشی بود.
از نظر اقتصادی با بازگشت تحریم‌ها فروش نفت برای کشور سخت‌تر از گذشته خواهد بود و به احتمال قوی رقابت منفی در خصوص قیمت نفت بین ایران و عربستان شکل خواهد گرفت. البته این شرایط مانند سال 90 که تحریم‌ها به اوج خود رسیده بود، خواهد بود و ما به عنوان سرمایه‌گذار باید به دنبال فرصت‌های ناشی از این تهدید باشیم تا بتوانیم سرمایه خود را حفظ کنیم. با جا ماندن بازار سهام نسبت به بازارهای موازی دیگر، فرصت مناسب جهت سرمایه‌گذاری پدید آمده و می‌توان پیش‌بینی کرد که در ادامه سال 97 بتوان از این بازار سود قابل قبولی استحصال کرد.
بررسی بازار سهام در سال‌های 1388 تا 1391 (سال‌های اجرای تحریم‌ها) نشان می‌دهد که اگر سهم‌هایی را می‌توان یافت که کاهش فروش نداشته‌ و سود خود را تامین کرده‌اند و در شرایط پیش رو نیز می‌توانند سود پیش‌بینی شده را محقق کنند. با کاهش قیمت‌های فعلی، سهم‌هایی با جذابیت قیمتی مناسب می‌توان یافت که سود مناسبی نیز در مجامع پیش رو تقسیم خواهند کرد.
از این‌رو، می‌توان به سرمایه‌گذاران توصیه کرد که در سهم‌هایی که فروش ارزی داشته و امکان تعدیل مثبت در سود از محل تسعیر ارز نیز دارا هستند، سرمایه‌گذاری کنند تا در صورت تحریم نیز سود کسب کرده و سرمایه خود را در مقابل انتظارات تورمی ناشی از برگشت تحریم‌ها حفظ کنند. سهم‌های معدنی و فلزی و پتروشیمی از سهم‌های شاخص دوره هستند.