به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا ، مدیر صندوق های سرمایه گذاری کارگزاری بانک آینده، این مطلب را بیان و ضمن اشاره به برخی گمانه زنی ها در خصوص خروج احتمالی امریکا از برجام گفت: برجام نتیجه همکاری 5+1برای نزدیک به سه سال مذاکره فشرده آشکار و پنهان بود؛ بنابراین به بن بست کشاندن این توافق نامه آن هم به صورت یک طرفه و بدون همراهی دیگر کشورها ضربه اعتباری برای آمریکا خواهد داشت.

همایون دارابی افزود: در مورد تاثیر خروج از برجام ترامپ باید ابتدا تعریفی از "خروج" ارایه داد؛ قطعا ایالات متحده یکی از 5طرف برجام بوده و سهم موثری در تحریم ها و لغو آنها داشته است، بر همین اساس اگر ترامپ از برجام خارج شود موضوع بعدی مساله تحریم ها و برگشت یا عدم برگشت آنها و همچنین دامنه این برگشت خواهد بود.

وی ادامه داد: لذا نتایج این اقدام به صورت مشخص به این باز می گردد که نخست آیا این خروج توام با عدم برگشت تحریم ها خواهد بود یا خیر. به عنوان مثال آیا زمانی به دیگر طرف های برجام داده می شود که سناریوی جدیدی را جایگزین مدل قبلی کنند؟ دوم در صورت برگشت تحریم ها آیا کشورهای دیگر نظیر اتحادیه اروپا، چین و روسیه از این تحریمها تبعیت می کنند یا خیر؟ آیا خرید نفت ایران از سوی این کشورها کاهش می یابد یا خیر و سناریوهای مختلف دیگر. لذا پاسخ به این سوال، بستگی تام به ماتریسی از احتمالات دارد که در آن احتمال حالت های مختلف ارزیابی شود.

دارابی همچنین اظهار داشت: درحال حاضر فعالان اقتصادی عموما بدترین حالت ها را در نظر می گیرد که چندان ممکن است رخ ندهد. از این رو ممکن است آنچه در نهایت رخ می دهد با چیزی که اینک در ذهن فعالان بازارها است متفاوت باشد.

وی در پاسخ به این سوال که خروج ترامپ از برجام و ادامه تحریم های احتمالی توسط امریکا چه آثاری بر بازارهای نفت، طلا، ارز و بورس خواهد گذاشت، گفت: درباره هر کدام از بازارها باید به صورت جداگانه نگاه کرد.  در مورد نفت 17 کارشناس نفتی در پاسخ به بلومبرگ احتمال بازگشت تحریم ها (snap-back) را به طور میانگین 50-50 دانسته اند که می تواند در 6 ماه آینده تا سقف 800 هزار بشکه در روز تولید نفت ایران را  تحت تاثیر قرار دهد.

مدیر صندوق های سرمایه گذاری کارگزاری بانک آینده توضیح داد:  در این صورت با توجه به اینکه فصل گرم سال در پیش است تاثیر این کاهش تولید در بازار محسوس نخواهد بود؛ به نظر می رسد آمریکا به عمد با بلاتکلیف نگاه داشتن موضوع برجام عملا شرایط را به ماه های گرم سال رساند، چرا که در زمستان این تصمیم می توانست بیش از پیش فشاری را بر اقتصاد آمریکا وارد کند.

دارابی یادآور شد: چند هفته قبل نیز ترامپ در اظهار نظرهای خود از موضوع افزایش بهای نفت گله کرده بود. لذا اگر بدترین حالت یعنی احتمال 50درصدی کاهش تولید نفت کشورمان مبنا قرار گیرد بازار نفت واکنش حادی نشان نداده و احتمالا در همین حدی که اینک رشد کرده از دامنه 65تا 75دلار به دلیل گرمی هوا باقی بماند.

وی افزود: در مورد طلا انتظار واکنش خاصی به برجام و خروج آن وجود ندارد، مگر اینکه به تنش سیاسی یا حتی برخوردهای منطقه ای ختم شود. در صورت بروز اختلاف عمیق میان اروپا با آمریکا یا تنش های منطقه ای نظیر تهدیدات لفظی و نظامی، این مساله می تواند بازار را متاثر کند اما در چند هفته اخیر بازار طلا از این مساله به دور بوده است.

این کارشناس بازار سرمایه همچنین در خصوص تغییرات احتمالی ارز گفت: در مورد ارز موضوع جدی تر است؛ بدترین سناریوی ممکن که باز الزاما سناریویی نیست که حتما رخ دهد به کاهش 30درصدی صادرات نفت کشورمان منجر خواهد شد. دولت در هفته های اخیر به کرات اعلام کرده است که سیاست ارزی اخیر دولت و اعلام نرخ ثابت 4هزار 200تومانی با هدف مقابله با تاثیرات خروج احتمالی آمریکا از برجام است در این زمینه باید منتظر آینده ماند که آیا این سیاست ها می تواند به بازار ارز سامان بدهد یا خیر؟ این سوال مهمی است که باید منتظر ماند و دید میزان کارایی طرح های ارایه شده چه میزان خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که بازار سرمایه کشور، ریسک سیاسی برجام را تا چه حد در معادلات خود لحاظ کرده است، گفت: این ویژگی بورس اوراق بهادار را در سال های قبل نیز شاهد بودیم که قبل از وقوع یک مساله نظیر تحریم ها به قدری واکنش معامله گران شدید بوده که بعد از رخداد آن مساله بازار عملا متوجه شده که بیش از اندازه واکنش نشان داده و بازار حتی بعد از اتفاق مثبت شده است.

دارابی خاطرنشان کرد: این خصوصیت بازار سهام است که معمولا بدترین سناریو را در نظر می گیرد. البته بخشی از این رفتار ناشی از کمبود تحلیل و اطلاعات در بازار است؛ مثلا در مورد همین برجام ما در دو ماه گذشته شاهد آن نبودیم که کارشناس یا کارشناسانی از حوزه وزارت خارجه و دیگر دستگاه های دخیل در مساله موضوع را برای بازار سرمایه تشریح کرده باشند.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، افزایش اطلاعات معامله گران و سرمایه گذاران بورس تهران از جمله مسایلی است که می تواند مشکلات را کاهش داده و برای بازار ملموس کند.

دارابی افزود: جا دارد در این گونه مسایل که موضوعی خارج از مباحث شناخته شده بازار قرار است رخ دهد ، موضوع برای بازار تشریح شود تا بازار به سراغ بدترین سناریوها نرود؛ اما در شرایط کنونی به نظر می رسد موضوع "بیش واکنشی" در بازار صحت داشته و بعد از رخداد مساله مورد انتظار حتی اگر بدترین سناریو باشد شرایط بدتر نخواهد شد.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که خروج امریکا از برجام چه ریسک هایی را بر این کشور تحمیل خواهد کرد و آیا اصلا به نفع آمریکا هست که این ریسک ها را تجربه کند یا خیر، گفت: مهمترین تبعاتی که این خروج برای آمریکا خواهد داشت، بحث عدم اعتمادپذیری این کشور در سطح بین المللی است؛ برجام نتیجه همکاری 5+1برای نزدیک به سه سال مذاکره فشرده آشکار و پنهان بود به بن بست کشاندن این توافق نامه آن هم به صورت یک طرفه و بدون همراهی دیگر کشورها ضربه اعتباری به آمریکا بوده و عدم اعتماد پذیری این کشور را به دنبال دارد.

دارابی ادامه داد: در حال حاضر همگی طرف های برجام و آژانس بین المللی انرژی اتمی از پایبندی کشورمان به این توافق نامه چند جانبه خبر می دهند، لذا به بن بست رساندن آن ضربه ای به آمریکا خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که در صورت عقب نشینی امریکا از برجام، شرکت های بین المللی به ویژه در اروپا تا چه حد ریسک همکاری با ایران را خواهند پذیرفت، گفت: متاسفانه شرکت های بزرگ اروپایی حتی در زمان کنونی نیز تمایل اندکی برای همکاری با ایران دارند. دلیل این امر هم تداوم تهدیدات آمریکا علیه شرکت های بزرگ در سال های اخیر و همچنین کم توجهی دولت به مشکلات همکاری شرکت های بزرگ با ایران است.

وی توضیح داد: در واقع برجام توافقی میان دولت های 5+1بود اما این تفاهم به بحث شرکت ها توسعه پیدا نکرد و ما شاهد بودیم در این دوره چند ساله بعد از برجام،  متاسفانه جای قرارداد های بزرگ اقتصادی خالی بود و تنها توتال یک قرارداد را منعقد کرد؛ لذا عملا با برجام یا بدون برجام موضوع همکاری شرکت های بزرگ بین المللی با ایران تغییر جدی نخواهد داشت، چون عملا وجود نداشته است.

دارابی همچنین در پاسخ به این سوال که راهکارهای پیش روی دولت برای خنثی سازی اثرات اقتصادی خروج احتمالی آمریکا از برجام چه خواهد بود، گفت: مساله قدری حساس است، ولی ما نسبت به آن بی تجربه نیستیم و در گذشته شاهد آن بوده ایم. لذا باید توجه کنیم که دچار اشتباهات گذشته نشویم.

وی افزود: در دوران تحریم ها بیشترین فشار به بنگاه های اقتصادی وارد شد، لذا مجددا اگر قرار به تکرار این فشار باشد باید تلاش شود تا شرکت ها دچار "تحریم داخلی" نشوند.

مدیر صندوق های سرمایه گذاری کارگزاری بانک آینده در پایان گفت و گو با سنا تاکید کرد: دولت باید با اتخاذ تصمیم های جدی مانع از افزایش فشار به بنگاه های اقتصادی شود .کاهش مالیات ها، کاهش نرخ سودهای بانکی و همچنین ارایه تسهیلات جبران خسارات تحریم، از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.