عصر خودرو

در گفت‌وگو «عصربازار» با مدیرعامل "شرکت صنعتی بهشهر" مطرح شد؛

تثبیت قیمت‌های کنونی بحران روغن را در پی دارد

عصر بازار- سرانه مصرف روغن خوراکی به عنوان یک کالای اساسی در ایران ۱۰ برابر سرانه مصرف اروپا است و برای تامین این میزان مصرف سالانه حدود دو میلیارد دلار واردات روغن خام از کشورهای مالزی، اندونزی، آرژانتین و برزیل انجام میشود؛ این در حالی است که میزان ظرفیت خالی کارخانه¬های تولید روغن، دو برابر مصرف داخل بوده و میتوان با به کار گرفتن تمام این ظرفیت، به صادرات نیز رسید.

تثبیت قیمت‌های کنونی بحران روغن را در پی دارد
نسخه قابل چاپ
جمعه ۰۱ دی ۱۳۹۶ - ۱۱:۴۴:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» , اما آمارها نشان میدهد که نه تنها از این ظرفیت خالی استفاده نمیشود، بلکه میزان تولید بخش فعال کنونی نیز در حال کاهش است. در این راستا، چندی پیش دبیر "انجمن تولیدکنندگان روغن‌نباتی" با ابراز نگرانی از کاهش تولید این محصول، اعلام کرد: «با توجه به روند افزایش واردات در هفت ماه گذشته، شاهد کاهش معنادار تولید در فصل مصرف بودیم که نگران‌کننده به نظر می‌رسد و عمده‌ترین دلیل آن در حالی همراهی نکردن "ستاد تنظیم بازار" در بررسی و تصویب پیشنهاد افزایش قیمت روغن نباتی است که این افزایش قیمت به تایید "سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان" رسیده است». برای بررسی بیشتر وضعیت صنعت روغن نباتی، به سراغ محمود شهرضایی مدیر عامل "شرکت صنعتی بهشهر" رفتیم که وی نیز هشدار داد که اگر قیمت‌های کنونی باقی بماند، باید منتظر بحران قیمتی در صنعت روغن نباتی بود.
    آقای شهرضایی لطفا در ابتدا توضیحاتی در خصوص وضعیت کنونی صنعت روغن نباتی در ایران و سهم شرکتها در این بازار ارائه کنید.
    اکنون، در مجموع 40 شرکت در زمینه تولید روغن در کشور فعالیت میکنند که از این بین 70 درصد سهم بازار در دست 5 شرکت قرار دارد؛ حدود 35 درصد تولید به شرکت "صنعتی بهشهر"، 12 درصد "مارگارین"، 12 درصد "کشت صنعت شمال" و "ماهی دشت کرمانشاه"، 10 درصد "اویلا" و 6 درصد به سایر شرکتها تعلق دارد. باقی شرکت‌های صنعت نیز به دلیل سیاستهای دولت، تعطیل یا فعالیت آنها بسیار کم شده است.
    از سال 1393 تا کنون، دولت مانع افزایش قیمت روغن نباتی شده است و آخرین بار، مرداد ماه در حالی "سازمان حمایت" مجوز افزایش قیمت این محصول را صادر کرده که جلوی همین افزایش قیمت نیز توسط "ستاد تنظیم بازار" گرفته شده است. در این مدت، نرخ ارز بالا رفته و بیشتر مواد اولیه مورد نیاز صنعت به جز روغن خام، از لیست دریافت‌کنندگان ارز مبادله ای خارج شده است؛ این در حالی است که هزینه‌های حامل‌های انرژی و حمل و نقل نیز حدود 50 تا 70 درصد افزایش داشته است. به این ترتیب تنها عاملی که موجب بقای تولید کنندگان شده، کاهش قیمت جهانی روغن خام بوده است.
    حاشیه سود متوسط در صنعت روغن نباتی چقدر است؟
    در صنعت روغن نباتی به طور متوسط 4 تا 8 درصد حاشیه سود وجود دارد که بستگی به شرایط بازار دارد و ممکن است در برخی مواقع این میزان به بالای 10 درصد نیز برسد.
    در حال حاضر وضعیت"شرکت توسعه صنعتی بهشهر" به چه ترتیبی است؟
    "شرکت صنعتی بهشهر" در سال 1330 تاسیس شده و حدود 66 سال است که در حوزه تولید انواع روغن فعالیت میکند. این شرکت تا پیش از انقلاب به یک خانواده تعلق داشت و پس از انقلاب به "سازمان خصوصی‌سازی" واگذار شد و زیر مجموعه شرکت "توسعه صنایع بهشهر" قرار گرفت. این شرکت در سال 1373 وارد بورس شد و در سال 1382 نیز با همکاری شرکت خارجی سافولا، شرکتی به نام "سافولا بهشهر" را تاسیس کردند و به این ترتیب از سال 1383 شرکت به دست این سهامداران که عربستانی هستند، کنترل می‌شود.
    در حال حاضر، مصرف روغن نباتی کل کشور یک میلیون و 500 هزار تن است و "شرکت صنعتی بهشهر" حدود500 هزار تن آن را تولید میکند که به این ترتیب حدود یک سوم یا 35 درصد سهم بازار را در اختیار دارد. ظرفیت اسمی این کارخانه نیز 500 هزار تن است که اگر تنها محصولات فله 16 کیلویی تولید شود تا 700 هزار تن نیز توان تولید وجود دارد. تولیدات این شرکت در قالب برندهای لادن، بهار و نسترن هستند و محصول دیگری در این شرکت تولید نمیشود. همچنین انواع روغن خوراکی شامل روغن 5 کیلویی و کمتر از آن که در خانواده مصرف میشود، روغن فله 16 کیلویی و کره گیاهی نیز در "شرکت صنعتی بهشهر"  تولید میشود.
    گفته میشد که سهامداران عربستانی قصد خروج از ایران را دارند، آیا شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
    من از این موضوع خبر ندارم؛ اگر این موضوع پیش آمده باشد از سوی ایران نبوده و احتمالا آنها خودشان تصمیم به خروج گرفته‌اند. اما تا کنون مشکلی برای دو طرف پیش نیامده است.
    وضعیت سهام شرکت چگونه است؟ و آیا طرح¬ توسعه ای در دست اقدام دارید؟
    فعلا در شرکت طرح توسعه ای وجود ندارد؛ اما امسال میزان تولید از 360 هزار تن به 500 هزار تن افزایش داشته است. همچنین پیش بینی سود هر سهم "شرکت صنعتی بهشهر" نیز 47 هزار تومان است که در 9 ماه حدود 65 درصد آن محقق شده و احتمالا تا پایان سال، به کل آن خواهیم رسید. افزون بر این، سال گذشته افزایش سرمایه 200 درصد داشتیم و برای سال جاری افزایش سرمایه در دستور کار وجود ندارد.
    چرا دولت جلوی افزایش قیمت روغن نباتی را گرفته و جلساتی که در این خصوص داشته‌اید به کجا رسیده است؟
    مرداد امسال "سازمان حمایت" افزایش 5 درصدی را برای روغن مایع و 10 درصدی را برای روغن جامد تصویب کرد، اما ستاد تنظیم بازار این افزایش قیمت را تایید نمیکند؛ در این خصوص، هنوز با ما جلسه ای برگزار نشده و جوابی داده نشده است. در این راستا، "انجمن تولیدکنندگان روغن‌نباتی" به دفتر وزیر صنعت، معدن و تجارت نامه زده است که قول بررسی دادند، اما تاکنون خبری نشده است. این در حالی است که اگر شرایط قیمت‌ها با همین روند ادامه داشته باشد، قطعا بسیاری از کارخانه‌های کوچک‌تر تعطیل می‌شوند. روغن کالایی است که نیاز به سرمایه در گردش بالایی دارد و شرکتهای دیگر برای تامین آن وام میگیرند؛ بنابراین با ادامه این روند شرکتهای کوچکتر آسیب خواهند دید.
    شرکتهای این صنعت با شرایطی که از افزایش قیمت آنها جلوگیری می‌شود، چه وضعیتی دارند؟
    "شرکت صنعتی بهشهر" به دلیل اینکه بدون وام اداره می‌شود ضرر چندانی نکرده، است؛ اما در مجموع تولید شرکتها پایین آمده و نمیتوانند روغن خام وارد کنند. این در حالی است که شرکت ما برای حفظ تولید به واردات روغن خام ادامه میدهد، چون در غیر این صورت، حاشیه سود پایین خواهد آمد.
    با این حال، ما نیز برخی از اقلامی که قیمت تولید آنها از قیمت فروش بالاتر بود را متوقف کردیم یا میزان تولید آنها را کاهش دادیم؛ برای نمونه تولید برخی روغنهای نیمه جامد که زیان زیادی به همراه داشت، متوقف شد. این در حالی است که با ادامه شرایط کنونی، کارخانه های کوچکی که کارگر قراردادی و بدهی‌های زیادی دارند، به تدریج چون هزینه های بالایی دارند، زیان کرده و تولید خود را کاهش می‌دهند؛ بنابراین در تولید روغن نباتی با بحران قیمتی مواجه می‌شویم.
    همچنین اگر تاجر ضرر و واردات "روغن خام" را متوقف کند؛ از آنجایی که 90 درصد روغن خام، وارداتی است؛ تمام کارخانه ها بسته میشوند. این در حالی است که شرکت بازرگانی دولتی ذخیره خود را روی کاغذ (ذخیره اسمی و نه واقعی) 200 هزار تن اعلام کرده که اگر دچار بحران شویم، ذخیر این شرکت نیز کفاف نمیدهد.
    اکنون بحث آزادسازی قیمتها به راه افتاده است، نظر شما در این خصوص چیست؟
    در قیمت مصوب دولتی، قیمت با سود 7 تا 8 درصدی تصویب میشود و تولید کننده نیز با همین قیمت محصول را عرضه میکند؛ در این شرایط، زمانی که قیمت جهانی پایین می آید، سود همه تولید کننده ها بالا میرود و برای اینکه بازار بیشتری را به دست بگیرند، به عمده فروش و واسطه تخفیف میدهد. به این ترتیب، در برخی فروشگاه های زنجیره ای تا 5 درصد به مشتری تخفیف داده میشود؛ اما حدود 90 درصد تخفیف به عمده فروش و واسطه میرسد. برعکس، زمانی که قیمتها بالا می‌رود، تولیدکننده مجبور می‌شود محصول خود را کمتر از قیمت تمام شده بفروشد. اما وقتی قیمتگذاری آزاد باشد، قیمتها به صورت خودکار متعادل میشوند و تخفیف به خرده فروش و مشتری میرسد.
    وضعیت صادرات روغن نباتی به چه ترتیبی است؟
    در سال جاری "شرکت صنعتی بهشهر"  تا کنون حدود 12 هزار تن صادرات روغن نباتی به افغانستان و آسیانه میانه داشته و این در حالی است که تا دو سال پیش صادرات این محصول ممنوع بود که باعث شد بازارهای جهانی تا حدود زیادی از دست برود؛ در این شرایط، محصولات کشورهای دیگر جای روغن ایرانی را در قفسه فروشگاه ها گرفتند. با این وجود در حال حاضر 2 تا 3 درصد تولید "شرکت صنعتی بهشهر" صادر میشود که پیش از این، به 7 درصد نیز میرسید. همچنین حجم صادرات افزایش داشته است و از 7 هزار تن سال گذشته به 12 هزار تن تا این جای سال رسیده است که همین روال ادامه دارد.
    این در حالی است که امکان صادرات به همه کشورهای اطراف ممکن نیست؛ به طور مثال عراق وضع مالی مناسبی ندارد، محصول را میگیرد و پول آن را تسویه نمیکند. اکنون "شرکت صنعتی بهشهر" 7 میلیون دلار مطالبات وصول نشده از عراق دارد که برای دریافت آن به وزارت امور خارجه مراجعه شده است؛ بنابراین در صورت‌های مالی ذخیره قانونی برای آن در نظر گرفته شده است.
    در صنعت روغن نباتی چه محصولاتی وارد میشود؟
    یک میلیون و 400 هزار تن روغن خوراکی در ایران تولید میشود که حدود90 درصد روغن خام مورد نیاز برای تولید آن (به عنوان ماده اولیه) وارداتی است و 10 درصد باقی مانده در داخل تولید میشود. این میزان به دو  صورت دانه یا روغن کشی شده است و بیشتر دانه ها از نوع سویا، کلزا و آفتابگردان هستند؛ واردات دانه سویا از آمریکا و آفتابگردان از اوکراین و مدیترانه است. تعرفه واردات روغن پالم نیز 40 درصد و سایر روغنها 20 درصد است که روغن پالم از مالزی و اندونزی وارد مشود.
    وضعیت اشتغال زایی این صنعت چگونه است؟
    این شرکت به هراه شرکت پخش حدود 3000 شاغل دارد، بنابراین با احتساب نسبت بیشتر از 10 تا 12هزار نفر در کل صنعت فعالیت خواهند داشت.
    وضعیت قیمت روغن خام در سطح جهانی چگونه است؟
    قیمت روغن خام در سطح جهانی تقریبا ثابت است و با وجود نوسان اندک، قیمت‌ها حدود 5 درصد نسبت به سال گذشته تغییر داشته است. دلایلی مانند شرایط آب و هوایی و سخت شدن شرایط حمل و نقل برای نوسان قیمتها وجود دارد؛ اما چون روغنها در چند نقطه مختلف دنیا تولید میشوند و چند نوع روغن متفاوت برای تولید وجود دارد، جای نگرانی زیادی وجود ندارد.
    در فضای مجازی، بسیاری می‌گویند قیمت یک کیلو تخمه آفتاب گردون از یک کیلو روغن آن ارزان‌تر است و به همین دلیل معتقدند در تولید روغن تقلب می‌شود. پاسخ شما به این پرسش چیست؟
    شایعات زیادی در مورد این که در روغن خوراکی، پارافین ریخته می‌شود، وجود دارد؛ اما حقیقت این است که قیمت پارافین از قیمت روغن خام بیشتر است و نمیتوان از آن استفاده کرد. تخمه آفتابگردان موجود در آجیل فروشیها قیمت زیادی دارد و اگر این نوع تخمه را در نظر بگیریم، روغن تولیدی از آن نیز گران میشود. اما آفتابگردان به صورت صنعتی در مزارع چندهزار هکتاری تولید و بسیار ارزان‌تر از قیمت بازار خریداری می‌شود. همچنین تفاله آن نیز پس از روغن کشی به عنوان کنجاله (خوراک دام) فروخته میشود. برای مثال هر کیلو دانه آفتابگردان در بندر امام 1500 تومان است که 40 درصد روغن دارد و از آن 60 درصد کنجاله باقی می‌ماند. افزون بر این، آفتابگردانی که به عنوان آجیل استفاده میشود، روغن کمتری دارد.

    برچسب ها