به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از دنیای اقتصاد، در این میان یکی از مهم‌ترین‌ مباحثی که درخصوص بازار پتروشیمی مطرح می‌شود، بحث خوراک است که در مقیاس جهانی و البته بیشتر داخلی با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده و فعالان این صنعت را مدت‌ها با خود درگیر کرده است. وضعیت قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی در مناطق مختلف جهان از شیوه خاص خود پیروی می‌کند و در واقع فرآیند قیمت‌گذاری در هر منطقه، مختص همان‌جا است. به‌عنوان مثال این شیوه در کشورهای واقع در منطقه خاورمیانه با توجه به اینکه این کشورها عمدتا صاحب منابع گازی هستند، به سیستم حکومتی و همچنین حجم ذخایر گازی آنها بستگی داشته و بر همین منوال و بر اساس توافق صورت گرفته بین سرمایه‌گذار و حکومت، قیمت خوراک در این مناطق تعیین و اجرا می‌شود.

بر اساس این گزارش به نقل از آر.بی.ان انرژی (RBNenergy)، کاهش قیمت نفت خام و سایر عوامل دخیل در نوسان بهای پتروشیمیایی‌ها و خوراک آنها، حاشیه سود صنعت پتروشیمی در بخش واحدهای کراکر بخار- اولفین‌ها را با کاهش‌های چشمگیری همراه کرده است. حاشیه سود اتیلن به ازای هر پوند (واحد وزن) برای خوراک‌های گاز طبیعی مایع (NGL) از جمله اتان؛ از بیش از 60 سنت در هر پوند در اکتبر 2014 به کمتر از 20 سنت در نوامبر 2015 افت داشته است که رقم قابل توجهی است. این افت، همچون زنگ خطری است که برای فعالان این صنعت به صدا درآمده و انتظار می‌رود برخی از شرکت‌های پتروشیمی را با هجوم نگرانی مواجه سازد. به عقیده تحلیلگران، یکی از مهم‌ترین دلایل این کاهش‌های قابل توجه این است که پنج کراکر بخار جدید بزرگ در منطقه خلیج فارس و دو واحد کوچک‌تر در دست ساخت یا در حال توسعه هستند تا با تمام قوا در راستای افزودن 20 میلیارد بر هر پوند بر میزان ظرفیت‌ها تا پایان سال 2018 میلادی موفق گام بردارند. در این خصوص گذری خواهیم داشت بر ارزیابی کاهش حاشیه سود خوراک گاز طبیعی مایع (NGL).

در این خصوص نگاهی اجمالی خواهیم داشت به وضعیت خوراک صنعت پتروشیمی ایالات متحده از ماه مارس 2014 تا کنون. در حال حاضر در ایالات متحده حدود 37 کراکر بخار با نام مستعار، واحد اولفین یا واحد اتیلن (متعلق به 15 شرکت) در حال فعالیت هستند که در کل، اکثریت قریب به اتفاق حجم NGL‌های مصرفی در بخش پتروشیمی را به خود اختصاص می‌دهند. در مجموع این واحدها حجمی بالغ بر حدود 7/ 1 میلیون بشکه معادل نفت خام در روز از محصول گازهای طبیعی مایع (NGLs) را به‌عنوان خوراکی که بیش از نیمی از استفاده داخلی تمام ایالات متحده را شامل می‌شود، مصرف می‌کنند. بسیاری از این واحدها در سواحل خلیج این کشور قرار دارند. اتان دارای بزرگ‌ترین‌ سهم از بازار خوراک در ایالات متحده هستند؛ در همین حال پروپان، بوتان نرمال و نفتا (بنزین طبیعی) به ترتیب در جایگاه دوم و سوم و چهارم قرار دارند. این کراکرهای بخار همچنین حجم کوچکی از نفت گاز را به‌عنوان خوراک مورد استفاده قرار می‌دهند. به عقیده کارشناسان، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که خریداران خوراک این واحد‌ها با آن مواجه هستند، این است که هر خوراک دارای بازده و محصول متفاوتی است. محصول اولیه تولید شده اتیلن است، اما این خوراک‌ها همچنین مقادیر قابل توجهی از محصولات جانبی، از جمله پروپیلن، بوتادین، بنزن، تولوئن، زایلین و غیره را نیز تولید می‌کنند که در فرآیند بالا بردن آمار تولید و نیز حاشیه سود شرکت‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کند. به‌عنوان مثال، اتان حجم بسیار بالایی از اتیلن و اندکی محصولات جانبی دیگر را تولید می‌کند، در حالی که بنزین طبیعی (نفتای سبک) بیشتر محصولات جانبی همچون پروپیلن را نسبت به اتیلن تولید می‌کند. در واقع برای خریداران خوراک واحد اولفین؛ هدف اصلی و اساسی، خرید آن دسته از مواد اولیه‌ای است که بالاترین میزان اتیلن با کیفیت و حاشیه سود خوب را با در نظر گرفتن محدودیت‌های ظرفیت کراکرهایشان تولید کنند. البته ناگفته نماند که برخی از کراکرها پتانسیل جایگزین کردن خوراک‌ها را به راحتی و به سرعت دارند. نسخه ساده معادله حاشیه سود اتیلن به این صورت است: [قیمت اتیلن در هر پوند] - [هزینه خوراک تولیدی اتیلن در هر پوند] + [ارزش اعتبارات محصولات جانبی تولیدی اتیلن در هر پوند] به عبارت دیگر، حاشیه سود در حقیقت قیمت اتیلن منهای هزینه خوراک، به علاوه مقدار فروخته شده محصولات جانبی است.

این رویکرد حاشیه سود تمام خوراک‌ها و مواد خام را به‌صورت پایه‌ای و راحت محاسبه کرده و مقایسه را برای خریداران و فعالان آسان‌تر می‌سازد. اگر نگاهی به آمارهای رسمی منتشر شده از سوی سازمان جهانی انرژی داشته باشیم درخواهیم یافت که در طول سال‌های 2007 و 2008 میلادی میزان حاشیه سود خوراک‌ها در حدود 15 سنت بر هر پوند یا حتی پایین تر بوده است. این رقم در سال 2009 میلادی به دلیل اختلاط وضعیت صنعت پتروشیمی با رکود اقتصادی بزرگ آمریکا تا سطوح بسیار پایینی افت کرد و تا مدت‌ها نیز در همان محدوده در نوسان بود، اما زمانی که انقلاب شیل گس رخ داد و عرضه‌های بیش از حد اتان، پروپان و بوتان نرمال، موجب ایجاد فشار رو به پایین بر قیمت این دسته از محصولات شد، از سال 2010 تا 2014 میلادی حاشیه سود خوراک‌های سبک‌تر همچون اتان، پروپان و نرمال بوتان به سرعت با رشد قابل توجهی روبه‌رو‌ شد. براساس آمارهای موجود، در سال گذشته میلادی حاشیه سود تولید اتیلن از اتان بیش از 50 سنت در هر پوند بوده که تقریبا پنج برابر سطح متوسط ثبت شده برای آن در طول اواسط دهه 2000 به شمار می‌رود. همچنین حاشیه سود متوسط سالانه پروپان در سال 2014 به نسبت سال 2013 میلادی افتی محسوس را تجربه کرده است که این رخداد در پی بروز تغییرات آب و هوایی و نوسانات جوی صورت گرفته و بیشترین تغییرات در بازه 6 ماه پایانی سال 2013 و سه ماه اول سال 2014 رخ داده است. در نتیجه به دلیل وضعیت بازار و نیز میزان تولید و عرضه پروپان، حاشیه سود این محصول در طول سال 2014 قوی و در سطوح مورد قبولی باقی ماند. بررسی روند قیمتی بهای نفت خام و همچنین تغییرات حاشیه سود خوراک پتروشیمی‌ها در بازه اکتبر 2014 تا اکتبر سال جاری میلادی و نیز داده‌های متوسط ماهانه، چگونگی تغییر روابط و ضوابط حاشیه سود خوراک را به ما نشان می‌دهد. در اکتبر سال 2014 قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدیت (WTI) به‌طور متوسط حدود 85 دلار در هر بشکه به ثبت رسیده و در همین زمان، حاشیه سود مواد خام سبک‌تر همچون اتان، پروپان و بوتان به‌طور متوسط بالای 50 سنت در هر پوند بوده است، چرا که در آن زمان عرضه بیش از حد در بازارهای NGL قیمت‌های مواد خام را در سطوح پایینی نگه داشته بود. در ماه ژانویه، بهای نفت خام وست تگزاس اینترمدیت تا 47 دلار بر هر بشکه افت کرد که در نتیجه حاشیه سود خوراک سبک را تا سطح بین 30 تا 40 سنت در هر بشکه پایین آورد. در ماه‌های مه و ژوئن،‌ شاهد رشد در بهای نفت خام وست تگزاس اینترمدیت تا سطح متوسط 60 دلار در هر بشکه بودیم که در نهایت تاثیر خود را بر حاشیه سود خوراک پتروشیمی نیز گذاشت. این روند حرکتی حاشیه سود همگام با قیمت نفت خام تا ماه سپتامبر ادامه یافت، اما در ماه سپتامبر این سناریو تغییر کرد. چرا که رقابت به دلیل هزینه‌های پایین برای این محصولات ایجاد شد و همچنین شاهد رشد صادرات این مواد خام بودیم که در نتیجه زمینه را برای حرکت میزان حاشیه سود خوراک‌ها در جهتی خلاف روند بهای نفت خام مهیا ساخت.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( https://telegram.me/asrebazar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.