عصر خودرو

تجربه کشورهای توسعه‌یافته در ادغام صنعت و تجارت

عصر بازار- بیشتر کشورهای توسعه­ یافته و پیشرفته­ صنعتی در فرایند تبدیل از کشور غیرصنعتی به کشوری با صادرات صنعتی پیشرفته از ادغام صنعت و تجارت و اعمال مدیریت واحد بر آنها بهره برده‌­اند.

تجربه کشورهای توسعه‌یافته در ادغام صنعت و تجارت
نسخه قابل چاپ
يکشنبه ۱۸ تير ۱۳۹۶ - ۱۱:۱۶:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از فارس،‌ در این نوشتار به بررسی پیشینه­ چند کشور موفق در ادغام صنعت و تجارت پرداخته می‌­شود. در این زمینه شرایط این کشورها در زمان ادغام بررسی شده و تاثیر این کار بر رشد اقتصادی و توسعه­ صنعت و صادرات این کشورها بررسی شده است. به صورت کلی بررسی کشورهای توسعه­ یافته نشان‌­دهنده­ آن است که در این کشورها چنین ادغامی از عوامل اصلی شتاب­‌گیری صنعت و رشد اقتصادی بوده است.

    *تجربه ژاپن: یک معجزه اقتصادی

    رشد اقتصادی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم به معجزه­ اقتصادی ژاپنی شهرت دارد. این در حالی است که در طول جنگ جهانی، در ژاپن بیش از دو و نیم میلیون نفر کشته شدند و یک چهارم ثروت این کشور از بین رفت. اما پس از جنگ جهانی این کشور با سیاست‌­گذاری­‌های مناسب توانست اندکی پس از آن به دومین اقتصاد بزرگ دنیا تبدیل شود. در این میان نقش دولت این کشور در هدایت اقتصاد این کشور بسیار قابل توجه بوده است. در واقع در این برهه توانست با تنظیم مقررات و محافظت‌­های خود از بخش خصوصی، این بخش را فعال نموده و مدیریت بحران اقتصادی را برای آن­ها تسهیل نماید. هم­چنین در گام بعدی با گسترش تجارت به انگیزه­ رشد بخش خصوصی کمک نماید.

    مهم‌­ترین بخش دولت که باعث رشد اقتصادی ژاپن و تعامل با بخش خصوصی بوده است، وزارت تجارت بین‌­المللی و صنعت آن می­‌باشد. این وزارتخانه با اختیارات قوی و فراوان خود به محافظت مالی و قانونی از بنگاه­ها می­‌پرداخت. هم­چنین مدیریت این وزارتخانه باعث واردات تکنولوژی به جای واردات کالا در این کشور شد. هم­چنین در زمان ناکافی بودن سرمایه در این کشور، دادن وام­‌هایی به بنگاه‌­ها که فراتر از توان بازپرداخت آن­ها بود در کنار سیاست‌­های ضد انحصاری که هر دو توسط MITI مدیریت می­‌شد باعث ایجاد شرکت­‌های خوشه‌­ای و شبکه­ بنگاه‌­ها شد که با تعامل سازنده به رشد خود و اقتصاد کشور می­‌پرداختند. کنترل واردات به بازار این کشور در کنار دیگر موشق‌­ها باعث تقویت تولید ملی و تبدیل اقتصاد آن به یک اقتصاد صادرات محور در دهه­ 60 شد. در مجموع تجربه­ کشور ژاپن نشان می­‌دهد که در هنگام وجود بحران مالی و اجتماعی در این کشور، وجود وزارتخانه­ای یکپارچه برای صنعت و تجارت باعث مدیریت مناسب این بحران و قراردادن اقتصاد این کشور در ریل مناسب و رشد دهنده بوده است.

    *فرانسه: یک تجربه قدیمی از ادغام صنعت و تجارت

    در فرانسه ادغام صنعت و تجارت در اوایل قرن نوزدهم میلادی با تشکیل وزارت تجارت و تولید اتفاق افتاد. در این مقطع زمانی این کشور بیشتر متشکل از خرده دهقانان بود و بسیاری از شهرهای کوچک این کشور فقیر و از نظر صنعتی عقب مانده بودند. در این دوره فرایند صنعتی‌سازی در این کشور با توسعه­ سیستم‌­های جاده‌­ای و ریلی و سایر امور زیربنایی قوت و سرعت گرفت. در این دوره با بهره­‌گیری از افراد تحصیل کرده در امور مهندسی و مدیریتی، با وجود وزارتخانه‌­ای یکپارچه در امور بازرگانی و صنعت، فرایند صنعتی شدن این کشور بسیار شدت گرفت. در بسیاری از شهرهای بزرگ با استفاده از منابع در دسترس صنایع بزرگ شکل گرفت که تامین مالی آن­ها نیز توسط بانک­ها انجام می‌­شد. این اتفاقات در حالی روی می­‌داد که این کشور به دلیل خروج از جنگ و پرداخت غرامت­‌های جنگی در وضعیت مالی نامناسبی قرار داشت. این روند باعث شد که در اواسط قرن نوزدهم میلادی فرانسه به عصر صنعتی و کشورهای صنعتی بپیوندد.

    به صورت کلی می‌­توان گفت که کشور فرانسه در شرایطی به سمت ادغام صنعت و تجارت پیش رفت که به دلیل شرکت در جنگ­‌های متوالی در وضعیت مالی مناسبی قرار نداشت. این یکپارچگی صنعت و تجارت در کنار آموزش افراد متخصص و توسعه­ حمل و نقل باعث قرار گرفتن این کشور در زمره­ کشورهای صنعتی شد که باعث پیشرفت و توسعه­‌یافتگی این کشور تا به امروز شده است.

    *آلمان: تجمیع صنعت و تجارت در وزارت اقتصاد و رشد صنعتی بالای 25 درصد

    در کشور آلمان در اواسط قرن بیستم میلادی، وزارت اقتصاد این کشور تمامی امور اقتصادی از جمله صنعت و تجارت این کشور را بر عهده داشت. این وزارتخانه نقش مهمی در مدیریت شرایط بد اقتصادی این کشور پس از جنگ­های جهانی و کاهش بیکاری و افزایش صنعتی‌­سازی داشته است. شرکت (بانک) دولتی وام‌­دهی (KfW) که بازسازی این کشور را تامین مالی نموده و عامل مهمی در توسعه­ مجدد این کشور به شمار می‌­رود زیر نظر این وزارتخانه فعالیت می­‌کرده است. پس از مدتی، آلمان توانست بریتانیا را در تولید رقابتی پشت سر گذاشته و با افزایش مقیاس تولید اقتصاد خود را گسترش دهد. در این مقطع با استفاده از نیروی کار ماهر و سیاست‌­های مناسب دولت، مدرن کردن فعالیت­‌های صنعتی و مکانیزه کردن امور شتاب بسیار زیادی را تجربه نمود. در غالب سال­‌های دهه­ 50 این کشور نرخ رشد بالای تولیدات صنعتی (تا 25 درصد) را تجربه نمود.

    *کره: ورود به معجزه آسیایی پس از ادغام صنعت و تجارت

    در کشور کره­ جنوبی نیز پس از جنگ دو کره در دهه­ 50، این کشور از فقیرترین کشورهای جهان به شمار می‌­رفت. در دهه­ 60 با قدرت گرفتن ژنرال چانگ، وزارت تجارت و صنعت از ادغام دو وزارتخانه­ بازرگانی و صنعت تشکیل شد. در این مقطع زمانی رشد فعالیت‌­های صنعتی، بنیان توسعه­ اقتصادی این کشور را بنا نهاد. نکته­ قابل توجه آن است که کره در شرایطی به این دوره (مشهور به معجزه­ آسیایی) وارد شد که از منابع سرشاری بهره نمی­‌برد و درآمد سرانه­ آن 6 درصد آمریکا بوده و به طور کلی در شرایط اقتصادی نامساعد قرار داشت. اتخاذ سیاست‌­های هماهنگ در تجارت و تولید باعث محافظت از بنگاه­‌های داخلی و افزایش تولید ملی در این کشور گردید. به مرور با افزایش کیفیت، کمیت و عمق داخلی سازی این کشور توانست صادرات کالاهای با ارزش افزوده­ بالا را نیز در دستور کار خود قرار داده و بخش‌­های مختلف صنعت خود را در آن جهت تقویت نماید.

    *تجربه مشترک اغلب کشورهای توسعه‌یافته در ادغام صنعت و تجارت

    تجربیات موفق دولت­‌ها در ادغام سیاست­گذاری­‌های صنعت و تجارت به چند کشور مذکور محدود نمی­گردد. در واقع می­توان گفت که اکثر کشورهای توسعه­ یافته و پیشرفته­ صنعتی در فرایند تبدیل از یک کشور غیرصنعتی به یک کشور با صادرات صنعتی پیشرفته از چنین ادغامی بهره برده‌­اند. در مالزی تشکیل وزارت صنعت و تجارت در اواخر دهه­ 70 بستر مناسبی برای رشد اقتصادی این کشور فراهم نمود که با به قدرت رسیدن ماهاتیر محمد در این کشور به رشد و صنعتی‌­سازی پر شتاب این کشور منجر شد. در چین نیز با وجود جدا بودن وزارتخانه‌­ها، کمیسیون توسعه­ ملی و رفرم عامل اصلی پیشرفت صنعت و اقتصاد این کشور بوده که وظیفه­ آن اتخاذ و ابلاغ سیاست­های هماهنگ برای صنعت و تجارت بوده است. در برزیل نیز وزارت توسعه، صنعت و تجارت خارجی در دهه­ 60 وجود داشته است که با در اختیار داشتن اختیارات فراوان و ابزارهای اقتصادی مناسب نظیر بانک BNDES، نقش اصلی را در توسعه­ صنعت و صادرات محصولات پیشرفته نظیر هواپیما در این کشور داشته است. با بررسی دیگر کشورهای موفق، می­توان به تجربیات مشابهی دست یافت.

    بررسی تجربیات کشورهای موفق صنعتی نشان­دهنده­ آن است که در اکثر قریب به اتفاق این کشورها ادغام صنعت و تجارت نقش بنیادینی در رشد اقتصادی و فرایند صنعتی شدن و توسعه­ صادرات آن کشور ایفا نموده است. در این میان نکته­ قابل توجه آن است که این ادغام در شرایطی رخ داده که این کشورها در وضعیت اقتصادی مناسبی قرار نداشته‌­اند و در اکثر آن­ها بخش قابل توجهی از بنگاه‌­های اصلی کشور به صورت دولتی و نیمه­‌دولتی اداره می­شده‌­اند. بنابراین در مجموع می­توان بیان نمود که ادغام نهادهای سیاست­گذاری در بخش تولید و تجارت به دلیل هم‌­افزایی ایجاد شده باعث افزایش سرعت رشد اقتصادی در کشورهای موفق شده و می‌­توان با الگوگیری از تجربیات این کشورها و انطباق آن با وضعیت بومی ایران از ساختار فعلی وزارتخانه­ صنعت، معدن و تجارت و هم­چنین قانون تمرکز جهاد کشاورزی در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی کشور بهره برد.

    برچسب ها
    پربازدیدترین های ۲ روز گذشته
      پربازدیدترین های هفته
        دکه مطبوعات
        • بازار امرز ۴۰۲
        • بازار امروز ۴۰۱
        • بازار امروز ۴۰۰
        • بازار امروز ۳۹۹
        • بازار امروز ۳۹۸
        • بازار امروز ۳۹۷
        • بازار امروز ۳۹۶
        • بازار امروز ۳۹۵
        • بازار امروز ۳۹۴
        آخرین بروزرسانی ۳ ماه پیش
        آرشیو