به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، در این میان، یک سرمایه‌گذار خارجی جوان فارغ از همه اظهارنظرها به ایران آمده تا در بازار سهام کشورمان به فعالیت بپردازد. او استفان راینر کیله آلمانی است که کمتر از یک سال قبل شرکت آسپین اینوست را در ایران تاسیس کرد. او سابقه بیش از یک دهه فعالیت در بورس‌های آلمان و سوئیس را دارد. با استفان کیله گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

در گفت‌وگویی که سال گذشته داشتیم، شما گفتید به آینده بازار ایران امیدوار هستید. هنوز هم همین عقیده را دارید؟ امروز وضعیت بازار سهام ایران را چگونه می‌بینید؟
این روزها همه همین را می‌پرسند. برای پاسخ به این پرسش بیایید کمی به عقب برگردیم. اگر به یاد داشته باشید، در ماه آوریل (فروردین امسال) با مشخص شدن نتایج اولیه مذاکرات، اقبال به بازار سهام رو کرد و سرمایه‌گذاران شروع به خرید کردند که نتیجه آن، رشد 10 درصدی شاخص بود. بعد به ماه جولای (تیر) می‌رسیم. پس از اعلام توافق ایران و گروه 1+5 بر سر موضوع هسته‌ای، انتظار می‌رفت که این وضعیت تکرار شود و روند رشد بازار ادامه پیدا کند، اما چنین نشد. در واقع آنگونه که انتظار می‌رفت، بازار واکنش نشان نداد. حالا نگاه کنید به شرایط امروز بازار. ما فصل برگزاری مجامع سالانه شرکت‌ها را داشتیم که به معنای توقف معاملات سهام بسیاری از شرکت‌ها و وارد نشدن نقدینگی به بازار بود. ما همچنین تصمیم بانک مرکزی ایران درباره بانک‌ها را داشتیم. ما تعلیق معاملات دهها شرکت را داشتیم آن هم نه برای یک روز، یک هفته یا سه هفته بلکه خیلی طولانی‌تر. این وضعیت خوبی برای سرمایه‌گذاران نبوده و نیست. برای من هم شوک‌آور بود. در بازارهای اروپایی، هنگام برگزاری مجامع شرکت‌ها، معاملات سهام تعلیق نمی‌شود چون این رویداد بخشی از روند عادی بازار است. در این زمان سرمایه‌گذاران هم بدون هیچ مشکلی مشغول خرید و فروش هستند. اما در ایران این روند بسیار زمان‌بر است که موجب دلسردی سرمایه‌گذاران می‌شود.
در مجموع می‌توانم بگویم که سرمایه‌گذاران نسبت به تاثیر نتایج اعلام توافق هسته‌ای کمی ناامید شدند. این موضوع مرا هم اندکی ناامید کرد. از یک طرف مبهم بودن واکنش کنگره آمریکا و طولانی شدن روند تصمیم‌گیری نمایندگان این نهاد درباره توافق هسته‌ای را داشتیم که به معنای طولانی‌تر شدن روند نزولی بازار ایران بود. در چنین شرایطی، ناامیدی سرمایه‌گذاران موجب افت حجم معاملات سهام و نزول شاخص شد. الان هم خیلی‌ها خرید نمی‌کنند و منتظر خریداران بزرگ هستند. از سوی دیگر، موضوع سرمایه‌های خارجی را داریم که قرار است بعدا وارد ایران شوند. بسیاری از مردم تصور می‌کردند که بلافاصه پس از توافق هسته‌ای، سیل سرمایه‌های خارجی به سرعت وارد ایران خواهد شد در حالی که از نظر فنی این امکان‌پذیر نیست.

ممکن است درباره روند معاملات بازار سهام، مقایسه‌ای بین ایران و بازارهای اروپایی انجام دهید؟
در مورد معاملات سهام باید بگویم، از یک طرف قوانین معاملاتی باید با قوانین شریعت تطبیق داده شوند که یعنی نوسان‌گیری (Day Trading) نمی‌تواند رخ دهد، در حالی که در این معاملات حجم بالایی از نقدشوندگی سهام را داریم. از سوی دیگر ما گاه با مشکلاتی در زمینه خرید و فروش الکترونیکی مواجه می‌شویم. باید تاکید کنم که بازار ایران به ابزارهای معاملاتی بیشتری نیاز دارد. برخی قوانین موجود قادر به جذب نقدینگی زیاد نیستند. در واقع یکی از مسایلی که خیلی‌ها نسبت به آن ابراز نگرانی می‌کنند، همین کمبود نقدینگی در بازار است.

در مورد نقدشوندگی سهام بیشتر توضیح دهید.
برای افزایش نقدشوندگی ما نیازمند بازارگردان هستیم. اجازه دهید یک مثال بزنم. در بورس آلمان برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار دکس شما نیازمند 4 بازارگردان هستید چون این 4 بازارگردان به دلیل موقعیت، طرز فکر و شرایط مختلف می‌توانند در روند معاملات تعادل ایجاد کنند. بازارگردان را نمی‌توان یک معامله‌گر یا سوداگر سهام دانست. آنها به نقدشوندگی سهام کمک می‌کنند. چنین دیدگاهی در ایران وجود ندارد و این تفاوت بزرگی بین بازار سهام ایران با بازارهای اروپایی است.

این بازارگردان‌ها چه کسانی هستند؟
بانک‌ها یا موسسات مالی از جمله بازارگردان‌های بزرگ و اصلی به شمار می‌روند. تاکید می‌کنم، وجود سیستم بازارگردانی برای بازارهای سهام بسیار ضروری است. بنابراین برای بهبود وضعیت نقدشوندگی سهام، بازار ایران هم نیازمند بازارگردان‌های بزرگ است.

در حال حاضر وضعیت بازارگردان‌ها در ایران چگونه است؟
در بازار ایران می‌بینیم که فقط یک بازارگردان برای یک سهم وجود دارد که به دنبال سودبری حداکثری است. این مشکل را برای صندوق‌های ETF هم شاهد هستیم. البته این مشکل بزرگی نیست و می‌توان آن را حل کرد. مثلا می‌توان با کاهش یا حذف هزینه‌های معاملات به بازارگردان‌ها امتیاز داد تا بهتر فعالیت کنند. این کار به افزایش حجم معاملات و نقدینگی وارد شده به بازار منجر می‌شود و به نفع همه است.

با رفع تحریم‌ها، چه اتفاقی برای بازار سرمایه ایران رخ می‌دهد؟ دیدگاه سرمایه‌گذاران خارجی درباره ایران پساتحریم چیست؟
درباره وضعیت بازار سرمایه ایران باید بگویم که اوضاع حتما بهتر خواهد شد. از سوی دیگر، شک نداشته باشید که سرمایه‌گذاران خارجی (به ویژه اروپایی) به بازار سهام ایران علاقه دارند و مشتاقانه منتظر رفع کامل تحریم‌ها هستند تا وارد این بازار شوند و به فعالیت بپردازند. یک مثال برایتان بزنم. چندی قبل برای شرکت در همایش مالی فرانکفورت به این شهر سفر کردم. در آنجا یک سخنرانی درباره ایران و راه‌های سرمایه‌گذاری در این کشور ایراد کردم که به شدت مورد توجه قرار گرفت به طوری که فقط 24 ساعت بعد متن سخنرانی به صورت مکتوب منتشر شد. دوستانی که در همایش شرکت کرده بودند، می‌گفتند تاکنون سابقه نداشته که متن یک سخنرانی به این سرعت منتشر شود. این امر نشان‌دهنده علاقه شدید سرمایه‌گذاران بین‌المللی به شناخت بازار ایران و تمایل آنها به حضور در این بازار است. در آن همایش من با سرمایه‌گذاران زیادی صحبت کردم که به دنبال آگاهی از وضعیت بازار سرمایه و اقتصاد ایران بودند. البته تاکید می‌کنم که بازار سهام ایران همچنان نیازمند اعمال برخی تغییرات در حوزه‌های مختلف است. مثلا یکی از مشکلاتی که موجب نگرانی سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود، روند و چگونگی پرداخت سود سهام است. در ایران، پرداخت سود سهام بسیار طولانی و پیچیده است. به عنوان مثال اگر سهام‌داری مالک 10 سهم باشد و بخواهد سود سهام خود را برای همه آنها دریافت کند، اولا باید مدت زیادی منتظر بماند که این وضعیت اصلا منطقی نیست. دوم این که برای دریافت سود این 10 سهم شاید مجبور شود به 10 شعبه بانکی مختلف مراجعه کنند که این هم درست نیست. این موارد و مشکلاتی از این دست می‌توانند سرمایه‌گذاران را فراری دهند. حل این مشکلات و مسایل دیگر چندان دشوار نیست.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( https://telegram.me/asrebazar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.