به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، سازمان خصوصی سازی که متولی این امر است با رونمایی از سامانه سهام عدالت در اسفندماه و ارائه گزارش های مشمولین فاز اول آزاد سازی را آغاز کرد، در ادامه در سی ام فروردین ماه به صورت موازی فاز دوم به مرحله عملیاتی رسید که در آن از مشمولین خواسته شد که شماره شبا خود را در اختیار سازمان خصوصی¬سازی گذارند که این سازمان پس از برگزاری مجامع شرکت های سرمایه پذیر، در مرحله بعدی آزاد سازی سود را به حساب هر فرد واریز کند.
از این رو پای حرف های سید جعفر سبحانی مشاور رییس کل سازمان خصوصی سازی نشستیم تا آخرین تغییر و تحولات سهام عدالت را از زبان او بشنویم. 

در ابتدا در خصوص روند سهام عدالت طی ماه های گذشته توضیح مختصری بفرمایید.
سهام عدالت طرحی بود که در ابتدا در دولت هشتم ایین نامه اجرایی آن تدوین شد. در واقع در دولت اصلاحات تحت عنوان آیین نامه افزایش ثروت خانوارهای ایرانی مطرح شد. شروع طرح در دولت هشتم بود و در دولت نهم و دهم انجام شد. طرح این بود که در طی 10 سال از ابتدای سال85،  تعداد 60 شرکت سرمایه پذیر یعنی شرکت هایی که دولت بخشی از سهام آنها را برای تعیین کرد، یعنی بخشی از آن سهام شرکت ها متعلق به سهام عدالت باشد. شرکت هایی نظیر پالایشگاه نفت کرمانشاه، پالایشگاه نفت تهران، پتروشیمی، ذوب آهن، دخانیات، ایران خودرو، سایپا، مخابرات و...بخشی از سهام خود را به سهام عدالت تعلق دادند که بعضی 50% برخی 10% و برخی تا 95% سهام خود را به سهام عدالت اختصاص دادند. هم چنین قانون گذار مطابق ماده 6 مصوبه سال 88 به صراحت بیان میکند که در این 60 شرکت، سازمان خصوصی سازی باید به نیابت از مشمولین در طی این چند ساله سود سهام عدالت را از این 60 شرکت سرمایه پذیر هر ساله دریافت کند و به حساب خزانه واریز کند تا مشخص شود  در پایان 10 ساله سازمان  خصوصی سازی توانسته چه میزان از این شرکت ها سود دریافت کند و آن سود را به عنوان پرداخت اقساط مشمولین از محل سود به حساب خزانه واریز کند. اگر این سود به مبلغ 1 میلیون سهمی که در ابتدا اختصاص پیدا کرده بود رسید تمامی سهم ١ میلیون تومان متعلق به مشمولین خواهد بود و در غیر این صورت باقیمانده اقساط را تا سقف ١ میلیون تومان خود مشمولین می توانند تحت عنوان اورده خود پرداخت کنند. متاسفانه در گذشته این امر برای عموم مردم به روشنی بیان نشده بود  که این 1 میلیون تومان سهم است نه پول.

آیا سازمان خصوصی سازی طی این 10 سال سود حاصل از شرکت¬های سرمایه پذیر را به صورت کامل دریافت و به حساب خزانه واریز کرده است؟
سازمان خصوصی سازی در طی دوره دولت یازدهم و 7 ساله دولت قبل، سودها را ازاین شرکت های سرمایه پذیر گرفته و به حساب خزانه واریز کرده است. جالب است بدانید از سال 85 تا 92 یعنی دوره 7 ساله اولیه این طرح، مجموعه رقم هایی که دولت نهم و دهم دریافت کرده و به حساب خزانه ریخته است. رقم 6 هزار و 120 میلیارد تومان یعنی معادل 61 هزار و 200 میلیارد ریال بوده است. این  رقم در دولت جدید و با فرایند مناسبی که انجام گرفته و انظباطی مالی که به وجود اورده است و دقتی که در دریافت سودها از شرکت های سرمایه پذیر داشته است، به مبلغ 178 هزارمیلیارد رسیده است.
درواقع می¬توان گفت سود حاصل از این شرکت¬ها، بدون کم و کاست تماما به حساب خزانه واریز شده است. شاید یکی از اشکالاتی که در دولت قبل وجود داشت، این بود که در یک زمان¬هایی به برخی از مشمولین سود پرداخت شد. در اسناد خزانه و در اسناد سازمان خصوصی سازی اشاره شده است که مبلغ1384 میلیارد تومان سود داده شد که این امر هم خلاف قانون بود چرا که وقتی قانون گذار تعیین کرده در طول 10 سال سود دریافت شود بدون اینکه مشخص شده باشد که ایا به سقف  1 میلیون تومان میرسد یا نه، چرا در میانه راه و با چه هدفی در میانه راه این طرح، به عده ای از مشمولین سود تعلق گرفته است! در همان زمان هم این امر غیر قانونی بود ومجلس هم آن را متوقف کرد و مصوبه ای تصویب شد مبنی بر اینکه دولت حق پرداخت سود تا قبل از پایان دوره 10 ساله را ندارد. اگر از 1 میلیون تومان فراتر رفت حق دارد به مشمولین سود دهد که متاسفانه دراین 10 ساله این رقم به 1 میلیون تومان نرسیده و با احتساب اینکه تلاش دولت جدید سه برابر دریافتی دولت قبل بود که رقمی در حدود 17800 میلیارد تومان بوده است. با این تفاوت که مدت زمانی هر دو هم متفاوت است 6120 میلیارد تومان در مدت 7 سال بوده و این 17800 میلیارد تومان در مدت سه سال بوده که نشان می دهد دولت جدید به انضباط مالی  در دریافت سود از شرکت  های سرمایه پذیر و نظارت بر دریافت سود توجه خوبی داشته است. با این حساب پس از گذشت دوره ده ساله در سهام عدالت موظف بودیم که تا پایان اسفند سال 95 صورتحساب در اختیار مشمولین قرار بگیرد. از این رو همان طور که می دانید در تاریخ هفدهم اسفندماه آیین رونمایی از سامانه سهام عدالت با حضور معاون اول ریاست جمهوری برگزار شد. از آن تاریخ تا 30 ام شهریور ماه 96، کلیه مشمولین می¬توانند با حضور در سامانه سهام عدالت، صورت حساب خود را مشاهده کنند.

استقبال مشمولین از این سامانه را چگونه ارزیابی می کنید؟
پس از آیین رونمایی از سهام عدالت در سالن اجلاس سران تا به امروز بیش از34 میلیون نفر جهت مشاهده و دریافت صورتحساب خود به سامانه اینترنتی سهام عدالت مراجعه کردند. باتوجه به کسر 2 میلیون سهام‌دار متوفی که ساز و کار آن که بعدا اطلاع رسانی خواهد شد، با مشارکت 56 درصدی مردم در سامانه اینترنتی، رکورد ارتباط بین جامعه هدف با یک سازمان دولتی در ایران یا حتی دنیا زده شده است.

فاز دوم ساماندهی سهام عدالت از چه زمانی آغاز شده و چه هدفی را دنبال می کند؟
مرحله دوم از طرح ساماندهی سهام عدالت از 30 ام فروردین امسال ماه آغاز شده و در حال اجرا است. در واقع با توجه به برگزاری زمان مجامع شرکت‌ها در ماه های پیشرو به دنبال گرفتن  شماره شبا مربوط به یک حساب معتبر و به نام مشمول از سوی مشمولین هستیم.
تا سود را به حساب هر فرد واریز کنیم. در همین راستا مشمولین می¬توانند با ورود اطلاعات خود در سامانه مربوط به سهام عدالت شماره شبا خود را وارد کنند. در خصوص شماره شبا دو امکان برای عدم پذیرش این شماره از سوی سامانه وجود دارد. در وهله نخست باید تاکید کنم که سود حاصل از سهام عدالت برخلاف یارانه که به حساب سرپرست خانواده واریز می‌شود، تنها به حساب خود مشمول واریز می‌شود. در واقع در صورتی که سرپرست خانواده شماره شبا خود را به جای شماره تمامی اعضای خانواده وارد کرده باشد، پیام خطای شماره شبا هم از طریق سامانه و هم از طریق پیامک برای فرد ارسال خواهد شد. بنابراین مشمولین سهام عدالت حتی اگر به سن قانونی هم نرسیده باشند می بایست توسط ولی خود در بانک ها حساب باز کنند. از طرف دیگر در صورتی که شماره شبا مربوط به حساب غیرفعال یا مسدود باشد نیز با پیام نامعتبر بودن شماره شبا از سوی سامانه مواجه می شوند.
البته تا به امروز بیش از  97 درصد از 26 میلیون نفری که شماره شبای خود را به سامانه وارد کرده اند، تایید شده است این مهم نشان از دقت بالای مشمولین در این زمینه دارد.

تا به اینجا مراحل اول و دوم آزاد سازی سهام عدالت به صورت موازی پیش رفته است، فاز سوم از چه زمانی شروع می شود؟
مرحله بعدی  که همان پرداخت سود شرکت ها به مشمولین است 3 ماه دیگر، پایان تابستان به مرحله عملیاتی می رسد. در واقع همان طور که پیش از این اشاره شد سود  10 ساله شرکت های  سرمایه پذیر سهام عدالت به حساب خزانه وایز شده بود ولی سود عملکرد این شرکت ها در سال 95 که در سال 96 تعیین و پرداخت می شود باید به حساب مشمولین واریز شود. از این رو با توجه به برگزاری مجامع شرکت ها در این مدت پیش بینی می کنیم که تا 3 ماه آینده مقداری از سود را به حساب مشمولین واریز کنیم. البته با توجه به اینکه پس از برگزاری مجامع به شرکت ها فرصتی 8 ماهه برای پرداخت سود داده می شود امکان دارد پرداخت سود مشمولین چند مرحله ای شود با این حال سازمان خصوصی سازی رایزنی-هایی داشته که این شرکت ها در اولین فرصت سود مربوط به سهام عدالت را پرداخت کنند.

با توجه به اینکه پرداخت سود سهام را تا 3 ماه آینده امکان پذیر می دانید، آیا مبلغ سود هر سهم مشخص شده است؟
با توجه به اینکه هنوز مجامع شرکت های سرمایه پذیر برگزار نشده است نمی توان میزان دقیق سود را مشخص کرد با این حال با توجه به دریافت سود این شرکت ها در طی ٣ سال گذشته پیش بینی می شود این سود حدود 90 هزار تومان باشد.

پیش از این نیز به این مهم اشاره کردید که مشمولین میتوانند با آورده نقدی خود و پرداخت اقساط باقیمانده ، سهام را به صورت کامل دریافت کنند، در این خصوص توضیح دهید و اینکه تا به امروز میزان مشارکت نقدی چه میزان بوده است؟
با توجه با اینکه مشمولین مطابق قانون، در این رابطه بصورت کاملا اختیاری عمل می کنند و اجباری در کار نیست، مبلغ قابل توجهی از سوی آنان پرداخت نشده و بسیار اندک است که با توجه به میزان افزایش دارایی این دسته از مشمولان، در وقت آزادسازی نهایی و ارائه اصل برگه سهام، این عده سهم متناسب با آن دریافت خواهند کرد.