عصر بازار- نروژ دومین صادرکننده محصولات شیلاتی در جهان محسوب میشود. بر اساس آمار فائو، ارزش میانگین سالیانه صادرات محصولات شیلات نروژ بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳ به ۷.۱ میلیارد دلار میرسد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از فارس، نروژ یکی از کشورهایی است که با فعال سازی ظرفیتهای یکپارچه تولید و بازرگانی به دستاوردهای بزرگی در حوزه توسعه بازار و ارتقای صادرات دست یافته است. در این یادداشت به بررسی این تجربههای موفق در زنجیره ارزش شیلات پرداخته می شود.
کشور نروژ یکی از کشورهای اسکاندیناوی با جمعیت 5 میلیون نفری است که در شمال اروپا واقعشده است. نروژ دومین صادرکننده محصولات شیلاتی در جهان محسوب میشود. بر اساس آمار فائو، ارزش میانگین سالیانه صادرات محصولات شیلات نروژ بین سالهای 2004 تا 2013 به 7.1 میلیارد دلار میرسد.
روند افزایشی تولید شیلات نروژ
این کشور کمجمعیت در مقایسه با ابر تولیدکنندگان محصولات غذایی و دریایی، توانسته است در میان بازارهای مصرف جهانی به حسن شهرت در کیفیت بالای محصولات شیلات دست یابد. از جمله این واردکنندهها می توان به کشورهای اتحادیه اروپا، آمریکا و ژاپن اشاره کرد.
استفاده از ظرفیت سواحل برای تولید آبزیان
تولید و پرورش ماهی و محصولات شیلاتی در سواحل به کمک فناوری «پرورش ماهی در قفس» در بسیاری از کشورها از جمله نروژ کاربرد وسیعی دارد. نروژیهای باسابقه در زمینه صیادی با بکارگیری فناوری تولید ماهی در قفس (Sea cage Aquaculture)، بهخوبی از ظرفیت بزرگ خطوط ساحلی به طول 25 هزار کیلومتر که در مقایسه با طول خطوط ساحلی ایران حدود 25 برابر بیشتر (طول خطوط ساحلی ایران 2440 کیلومتر) است، بهره برده اند.
خدمات بازرگانی صنعت شیلات نروژ
یکی از علتهای رشد صادرات و بهتبع آن رونق تولید ماهی در قفس در نروژ، سپردن وظایف بازرگانی و بازاریابی به بخش تولید بوده است. متولی تولید و بازرگانی شیلات در نروژ، وزارت شیلات و امور سواحل این کشور است. ذیل این وزارتخانه اداره بازرگانی (Marketing) قرار دارد که تمامی امور مربوط به زنجیره تولید تا عرضه محصولات از قبیل نظارت و کنترل کیفیت، سلامت و تغذیه آبزیان و سایر امور تنظیم گری را بر عهده دارد.
امور مربوط به توسعه بازار و صادرات شیلات نیز بر عهده یکنهاد واسط قرار دادهشده است. شورای غذای دریایی نروژ (Norway Seafood Council) به وزارت شیلات و امور سواحل نروژ تعلق دارد و به کمک 15 دفتر بینالمللی در بازارهای صادراتی سراسر جهان به بهبود صادرات و دسترسی به بازارها کمک میکند.
مهمترین رویکرد این شورا جمعآوری اطلاعات بازار و تحلیل آن در راستای فهم رفتار جامعه مصرفکننده در کشورهای مقصد صادرات است. بهاینترتیب هرگونه تحرکات در این بازارها رصد شده و بهصورت گزارش مکتوب به دست ذینفعان میرسد. این شورا به نحوی فعالیت میکند که خروجی رصدهای انجام شده بهصورت محرمانه، فقط برای صادرکنندگان، قابلدستیابی است. علاوه بر ارائه اطلاعات از کم و کیف بازارها، این شورا اقدام به ایجاد کمپینهای بازاریابی (Market Campaign) نیز میکند. کمپینهای بازاریابی به شکلی از تبلیغات گفته میشود که با استفاده از ابزارهای رسانهای مختلف مانند رادیو، تلویزیون، بروشور و دیگر وسایل اقدام به ایجاد آگاهی از برند (Brand Awareness) میکنند. این آگاهی یعنی تا جایی که امکان دارد یک محصول را به مصرفکننده شناساند تا جایی که تمایز محصول از سایر محصولات فهم شود.
اینگونه اقدامات بهوسیله این شورا و در بازارهای خارجی صورت میگیرد. برای مثال شورای بازرگانی غذای دریایی اقدام به تهیه پوسترها، بروشورها و دستور پختها به زبانهای کشور مقصد میکند. مجموع این اقدامات وقتی در سمت و سویی خاص صورت پذیرد منجر به تحریک تقاضا برای محصولات تولید نروژی خواهد شد.
نروژیها اعتقاد دارند محصولاتشان به علت تولید و پرورش در آبهای پاک و سرد نزدیک قطب و همینطور استفاده از دانش روز و تولید به روشهای پایدار با سایر آبزیان عرضهشده در بازار تفاوت دارند. یکی از خدمات این شورا به بخش تولید اعطای گواهیها و لیسانسها از طرف دولت برای اعتبار دهی و در نتیجه ایجاد ارزشافزوده در تولیدات شیلات نروژ است. فرد یا شرکت متقاضی تولیدکننده و یا کارخانههای فراوری میتوانند به شورای غذای دریایی نروژ درخواست چنین نشانهایی را داشته باشند. یکی از این گواهیها، برچسب اصالت نروژ بودن است که تحت ضوابط معینی اعطا میشود. برای مثال ماهی تولیدی باید از انواع بومی و حتماً در آبهای سرزمینی نروژ تولیدشده باشد و باید با استانداردهای مدیریت ماهی در قفس و صیادی این کشور مطابقت داشته باشد. بهاینترتیب میتوان با استفاده از ابزار بازار تولیدات را در استانداردهایی خاص هدایت کرد.
در مثالی دیگر، شورای غذای دریایی نروژ که ذیل وزارت شیلات و امور سواحل فعالیت میکند، یک نشان استاندارد به پرورشدهندگان ماهی سکری کود (skrei cod) که استانداردهای پرورش این ماهی را رعایت کنند، اعطا مینماید. حصول اطمینان از نحوه اجرای استانداردها در حین تولید و فراوری نیز به یک فرد حقوقی ثالث سپردهشده است.