شاخص عملکرد معماری انرژی جهان رتبه 127 کشور را در توانایی تامین امن، مقرون به صرفه و پایدار انرژی مشخص می‌کند. این شاخص که از سال 2013 هر ساله توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر می‌شود، کشورها را بر اساس ابعاد سه گانه رشد و توسعه اقتصادی، پایداری زیست محیطی و دسترسی و امنیت انرژی تقسیم بندی می‌کند. (جدول 1)
برابر این گزارش ایران بین صفر تا یک، نمره کلی 0.46 را کسب کرده که جایگاهی بهتر از 122 را نصیب کشور ما نکرده است. ایران در معیار رشد و توسعه اقتصادی نمره 0.27 و رتبه 125، پایداری زیست محیطی 0.36 و رتبه 118 و در بعد دسترسی و امنیت انرژی نمره 0.75 و رتبه 57 را به خود اختصاص داده است.
وضعیت کشور در بعد دسترسـی و امنیـت انـرژی بهتـر از سایر ابعاد و میانه کشورهای جهان است. بالا بودن شدت مصرف انرژی، درجه انحراف قیمتـی بـالای سـوخت در ایران با قیمت‌های جهانی، بالا بودن ذرات معلق آلوده‌کننده، انتشـار بـالای متـان و میـانگین بـالای مصـرف سـوخت در خودروهای سواری از مهمترین نقاط ضعف ایران در شاخص معماری انرژی است.
در مقایسه با کشورهای منطقه، عملکرد ایران در شاخص معماری انرژی به ویژه کارایی مصرف انرژی بسیار ضعیف اسـت. به عنوان مثال کشور آذربایجان در شاخص معماری انرژی رتبه 36، ترکیه رتبـه 41 و تاجیکستان رتبـه 46 را دارد. در گزارش 2017 مجمع جهانی اقتصاد، در ایران به ازای مصرف هر واحد انـرژی 5.4 واحد دلار تولید ناخالص داخلی ایجاد می‌شود در حالی که میانگین این رقم برای کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهـور برابر 6.79 دلار و برای کشور ترکیه، 12 دلار (یعنی 2.2 برابر ایران) است.
در مقایسه با سالهای گذشته، امتیاز ایران نسبت به گزارش سال 2016 حدود 0.04 واحد کاهش یافته و رتبه کشور سه پله بالارفته و تضعیف شده است. اما در مقایسه با سال 2013 امتیاز کشور 0.04 واحد افزایش یافته است (شکل 2).
کشور سوئیس با امتیاز 0.8 در رتبه اول، نروژ با امتیاز 0.79 رتبه دوم و سوئد با امتیاز 0.78 در رتبه سوم شاخص عملکرد معماری جهانی قرار گرفتهاند، که جایگاه این کشورها نسبت به سال 2016 تغییری نکرده است.
یکی از نکات قابل توجه آن است که به استثنای فرانسه با رتبه 5، هیچ یک از 10 کشور دارای بزرگترین اقتصادهای جهانی (از نظر تولید ناخالص داخلی) در بین 10 کشور برتر شاخص عملکرد انرژی معماری جهانی در سال 2017 قرار نگرفته اند. (چین رتبه 95، هند رتبه 87، ژاپن رتبه 45، روسیه رتبه 48 و آمریکا رتبه 52 ). این مسئله نشان می دهد که بزرگتر ین اقتصادهای جهانی همچنان برای دستیابی به تعادلی از کارایی بالا در نظام های انرژی خود دچار مشکلات و چالش هایی هستند.
با توجه به این گزارش، یکی از اصلاحات ساختاری مهم در کشور، اصلاح وضع موجود در بخش انرژی با تاکید بر حذف یارانه‌های انرژی و استفاده از ابزار پرتوان اعمال مالیات بر مصرف انرژی است.
قابل توجه این که طی چند سال اخیر رتبه ایران در این رتبه بندی نزولی بوده است.
