به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از آرمان، از سوی دیگر حضور خانم ماتویینکو در ایران در شرایطی محقق شد که همکاری‌های سیاسی دوجانبه و منطقه‌ای دو کشور در بالاترین و بی‌سابقه‌ترین سطح خود قرار دارد و از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، روسای جمهوری ایران و روسیه تا کنون هشت بار دیدار و مذاکره کرده‌اند که سبب شده، روابط تقریبا متوقف مانده اقتصادی سال 92 با شتاب بسیار رشد یابد. گفتنی است اکنون ایران و روسیه قصد دارند با شتاب ارزش روابط اقتصادی خود را از سطح کنونی به سالانه 10 میلیارد دلار برسانند که با توجه به مزیت‌های نزدیک بودن بازارهای مصرف دو کشور و مسیرهای کم هزینه حمل و نقل تحقق آن چندان دور از انتظار نیست.

در این زمینه محمود دودانگه، کارشناس اقتصادی می‌گوید:«ما باید در شرایط پسابرجام روسیه را یکی از مقاصد اصلی خود در صادرات کالا به جهان معرفی کنیم؛ چرا که این کشور ظرفیت مناسبی برای خرید کالاها و محصولات ایرانی در خود جای داده است.»

بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و اجرایی شدن برجام، دو کشور ایران و روسیه سطح همکاری‌های خود را افزایش دادند. آیا می‌توان بهبود روابط با روس‌ها را به فال نیک گرفت؟

کشور روسیه به دلایل مختلف می‌تواند یک شریک و همکار استراتژیک در بعد اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران باشد. این امر از آن جهت حائز اهمیت است که دو کشور بازارهای مصرف نزدیک به یکدیگر دارند و با هزینه‌ نسبتا کم در حوزه حمل و نقل می‌توان بهبود تجارت را میسر ساخت. رابطه دستگاه‌ سیاسی دو کشور نیز به گونه‌ای است که به راحتی می‌توان امکان افزایش مبادلات اقتصادی را به وجود آورد. ما باید در شرایط پسابرجام روسیه را یکی از مقاصد اصلی خود در صادرات کالا به جهان معرفی کنیم؛ چرا که این کشور ظرفیت مناسبی برای خرید کالاها و محصولات ایرانی در خود جای داده است. باید یادآور شد در سال 1386 دو کشور توسعه اقتصادی 20 میلیارد دلاری در سال را مد نظر قرار دادند و از آن سال تا کنون دولت‌ها تلاش کردند تا آن را محقق سازند.

اما آمارها نشان می‌دهد که در سال 1392 سطح همکاری اقتصادی ایران و روسیه فقط اندکی بیش از یک میلیارد دلار بود. دلیل فاصله 19 میلیارد دلاری با برنامه‌ریزی در این سال‌ها چیست؟

بله، در این زمینه مشکلاتی وجود دارد که مانع دستیابی به اهداف برنامه‌ها می‌شود. از جمله آن می‌توان به مشکلات موجود در همکاری‌های بانکی و نقل و انتقال پول و دارایی اشاره کرد. همچنین مقررات و قوانین گمرکی مربوط به صادرات و واردات کالا و خدمات بر حجم مشکلات افزوده‌اند. هر از گاهی نیز موانع مربوط به حمل و نقل اجازه نداده‌اند تا روابط اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه رشد چشمگیر داشته باشد. بنابراین در شرایط کنونی با توجه به اینکه روسیه یک شریک استراتژیک با ایران در منطقه شناخته می‌شود، لازم است از ظرفیت بی‌نظیری که وجود دارد در توسعه روابط اقتصادی استفاده کرد. برجام و اجرایی شدن آن شرایطی استثنایی را برای اقتصاد ایران به وجود آورده است که باید آن را غنیمت بشماریم. همچنین سفر امروز رئیس شورای فدراسیون روسیه به ایران را می‌توان به فال نیک گرفت؛ چرا که مذاکرات می‌تواند به رشد روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور بینجامد. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم که تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران کنار گذاشته شد، ایران تلاش کرد تا روابط خود را با کشورهایی نظیر روسیه بهبود ببخشد که در این زمینه به موفقیت‌هایی نیز دست یافت.

مدتی است که روابط روسیه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا به چالش کشیده شده است. ایران تا چه حد موفق به استفاده از این فرصت شده است؟

با به چالش کشیده شدن روابط روسیه و آمریکا و اتحادیه اروپا انتظار می‌رفت مسئولان ایرانی با انجام برنامه‌ریزی‌های مناسب تمهیدات لازم را به وجود آورند و مشکلات بانکی، گمرکی، حمل و نقل و سایر قوانین را حل کنند تا دستیابی به اهداف یک دهه پیش میسر شود، اما به نظر می‌رسد در این مسیر هنوز چالش‌‌های جدی وجود دارد و ما نتوانسته‌ایم به آن اهدافی که مد نظر داشتیم دست پیدا کنیم. بنابراین آنچه جدا از گسترش روابط دیپلماتیک و هدفگذاری‌ها اهمیت دارد، عملیاتی‌تر کردن برنامه‌هایی است که در طول سال‌های گذشته بین دو کشور مورد تحلیل و بررسی و موافقت قرار گرفت. در حال حاضر ما فرصت‌های بسیاری را در روابط بین‌المللی خود از دست داده‌ایم و و فقط با عملیاتی کردن مذاکرات است که هم مسائل و چالش‌های بین دو کشور سریع‌تر حل می‌شود و هم می‌توان ظرفیت‌های موجود را توسعه داد.

به طور خاص ما در چه بخش‌ها و حوزه‌هایی می‌توانیم در بازارهای روسیه مانور دهیم؟

در این زمینه به نظر می‌رسد حوزه کشاورزی بیشترین ظرفیت را برای مانور دادن در بازارهای روسیه دارد؛ چرا که هم توان کشاورزی ایران بالاست و هم روس‌ها نیاز گسترده‌ای به محصولات کشاورزی و تامین مایحتاج غذایی خود دارند. ما باید با بهبود صنعت کشاورزی و همسو شدن با ابزارآلات روز جهان تولید محصولات خود را افزایش دهیم و با تاسیس کارخانه‌هایی حداکثر استفاده را نه تنها از بازار روسیه، بلکه از تمام بازارهای منطقه ببریم. کشور ما هنوز در زمینه بسته‌بندی محصولات کشاورزی مشکل دارد و باید در این زمینه ‌برنامه‌های خود را در پیش بگیرد تا در رقابت با دیگر کشورها عقب نماند. امروزه کشور ایران از منابع بی نظیری بهره‌مند است و با اندکی تدبیر و عمل می‌تواند محصولات خود را به جهانیان بشناساند و محصولات خود را به برندی جهانی تبدیل کند. در واقع باید گفت که ما با این عمل می‌توانیم رشد و توسعه صادرات دیگر محصولات را از این طریق میسر سازیم.

ماندگاری در بازارهای بین‌المللی تا چه حد اهمیت دارد و ایران چگونه می‌تواند آن را میسر سازد؟

علاوه بر دستیابی به بازارهای روسیه، ماندگاری و ثبات در آنجا نیز اهمیتی دو چندان دارد. ما نباید تنها به صادرات یک محصول اکتفا کنیم؟ چرا که از ظرفیت‌های صنعتی و خدمات مهندسی بالایی برخورداریم و می‌توانیم در این بخش‌ها هم فعال باشیم و در عمل سطح تجارت را بالاتر ببریم. اکنون از طرفی دولت و مسئولان باید ارائه خدمات به صادرکنندگان و تولیدکنندگان را افزایش دهند و اعتبار صادراتی را به این بنگاه‌ها بازگردانند و از طرف دیگر باید به روس‌ها نیز به عنوان خریدار اعتبار ببخشیم و جذابیت محصولات ایرانی در بازارهای روسیه را افزایش دهیم. در مجموع تمام این اقدامات باید به اجرا گذاشته شوند تا اولا کشور ایران از اقتصاد تک محصولی نجات پیدا کند و در ثانی در بازارهای بین‌المللی شناخته شود و آن را از تسخیر کشورهای دیگر درآورد.

آیا امید می‌رود که ما به سطح رابطه اقتصادی 10 میلیارد دلار در سال دست پیدا کنیم؟

همان‌طور که اشاره شد در سال 1386 هدفگذاری‌های صورت گرفته دو برابر این رقم بود و به نظر می‌رسد با توجه به ظرفیت‌هایی که دو کشور دارند، رسیدن به این میزان از تجارت بین دو کشور چندان دور از دسترس نیست. اما پیش‌نیازهایی دارد که به آنها اشاره شد. اکنون ایران و روسیه باید سطح توقعات و انتظارات خود را پایین‌تر آورند و آن را به صورت عملیاتی و اجرایی دنبال کنند. دولت هم باید حمایت‌های لازم را به وجود آورد تا امکان توسعه روابط اقتصادی مهیا شود.