عصر بازار- بهادر بیژنی ابلاغیه آزاد شدن معاملات دلاری با ایران، حذف ریسک نکول از جلوی پای سرمایهگذاران خارجی و دستورالعمل خرید و فروش ارز به نرخ بازار آزاد را از اقداماتی عنوان میکند که میتواند راه ورود دلارهای خارجی را به طرف بورس ایران بگشاید.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، برهمین اساس با او که هم اکنون جانشین رئیس سازمان بورس در امور بینالملل است و علاوه بر آن از مدیران فعال بازار سرمایه محسوب میشود و دارای ارتباطی متقابل و گرم با خبرنگاران و رسانههاست، گفتوگویی اختصاصی انجام دادیم و از روند ورود سرمایههای خارجی به بازار سهام و اثرات تصمیمهای بالا در تسهیل ورود سرمایهگذاران خارجی پرسیدیم.
- آقای بیژنی، به عنوان سوال اول، آزاد شدن معاملات دلاری با ایران که همین روزها ابلاغیه آن صادر شد، آیا اتفاقی مثبت در بازار سهام ایران محسوب میشود؟
بله؛ به طور حتم هرگونه تصمیم که بتواند تسهیلات بانکی برای ایران ایجاد کند و راه ورود و خروج پول خارجی را به ایران تسهیل کند، میتواند منجر به جذب سرمایهگذار خارجی در کشور شود، چرا که یکی از مهمترین موانع در رسیدن به این مهم، محدودیتهای بانکی ناشی از تحریم بود که با برداشته شدن این موانع به طور حتم راه ورود سرمایه به ایران گشوده میشود.
-در دهم مردادماه امسال هم دستورالعمل خرید و فروش ارز به نرخ آزاد به شبکه بانکی صادر شد؛ پس از گذشت چند ماه از این تصمیم، آثار آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
این تصمیم برای سرمایهگذاران خارجی بسیار مهم بود، چرا که قبلا سیستم بانکی ارز را با نرخ رسمی یعنی 16 درصد کمتر از بازار آزاد وارد ایران میکرد اما امروز سرمایهگذار خارجی دیگر مجبور نیست با نرخ رسمی پول خود را وارد یا خارج کند. برهمین اساس این تصمیم بانک مرکزی جای بسی تقدیر و سپاس دارد.
-در شرایط حاضر تعداد سرمایهگذاران خارجی در بورس تهران چقدر است؟
728 کد سرمایهگذار خارجی هم اکنون داریم که 516 کد حقیقی و 212 کد نیز حقوقی هستند. از زمان اجرای برجام تاکنون، سرمایهگذاری خارجی 100 درصد رشد داشته است و باید گفت این مهم نشان از پتانسیل بالای بورس ما دارد که توسط سرمایهگذاران خارجی درک شده است.
- سرمایهگذاران فعال خارجی از کدام کشورها هستند؟
فعالترین کشور در بورس تهران، آلمان است. بیش از 50 درصد سبد سرمایهگذاری خارجی از کشورهای آلمانی زبان است، زیرا آنها با مطالعه و بررسی کامل، قدر بازار سرمایه ایران را میدانند البته آنها علاوه بر بورس، بر بازار پول و بیمه ایران نیز تمرکز کردهاند. پس از آن با کره نیز ارتباط خوبی داریم آنچنانکه در اوایل آبان ماه تیمی از سازمان بورس تهران به کشور کره سفر میکند تا در کنفرانسی در این کشور شرکت کند و به طور حتم درباره ارتباط متقابل نیز با هم گفتوگو خواهند کرد.
- دیگر با کدام کشورها؟
با عمان و یونان نیز گفتوگوهایی داشتهایم، اگرچه یونان هم اکنون در بحران اقتصادی به سر میبرد اما میتواند برای ایران همانند میانبری برای ورود سرمایهگذاران اروپایی به ایران عمل کند. به همین دلیل برای ما از اهمیت ویژهایی برخوردار است.
-کدام بخش از بورس ما برای سرمایهگذاران خارجی جذابتر است؟
بعضی از صنایع خاص و از همه مهمتر، اوراق خزانه. این اوراق برای خارجیها جذابیت زیادی دارد زیرا دارای ضمانت بوده و بازگشت سرمایه آنها را تضمین میکند.
-درباره مدل آبی یا همان حذف ریسک نکول نیز بیشتر بگویید؛ گویا این اقدام نیز ریسک سرمایهگذاران خارجی را بسیار کاهش داده و یکی از مهمترین چالشها را دراین باره حل کرده است؟
بله دقیقا، یکی از ریسکهایی که سرمایهگذاران بزرگ خارجی نگران آن بودند، ریسک نکول (خودداری از پرداخت) کارگزار بود و از آنجایی که برخی از سرمایهگذاران رقم ورودیشان به بازار گاه تا چند برابر حقوق کل صاحبان سهام کارگزاریها بالغ میشود، با وجود اطمینان بخشی که از سوی سازمان بورس در خصوص اعتبار کارگزاریها انجام میشد اما نگرانی از ریسک نکول برای آنها همچنان وجود داشت.
برهمین اساس، مدل آبی (Blue Model)، یک امکان جدید و اختیاری برای سرمایهگذاران خارجی است، یعنی سرمایهگذاران خارجی با سرمایههای بزرگ اختیار دارند که از این سیستم و امکان جدید استفاده کنند. این امکان برای بخشی از سرمایهگذاران قابل استفاده است و تشخیص اینکه این سرمایهگذاران کدام دسته از سرمایهگذاران هستند با سپردهگذاری مرکزی است. سرمایهگذاران خارجی که میزان سبد سرمایهگذاریشان به یک حد خاصی رسیده باشد با تشخیص سپردهگذاری مرکزی میتوانند از این امکان استفاده کنند تا ریسک نکول کارگزار پوشش داده شود.
با این راه حل موقت میتوان به نگرانیهای سرمایهگذاران خارجی تا زمانی که با بازار سرمایه و نهادهای مالی ایران از جمله کارگزاریها آشنا شوند، خاتمه داد و آنها اطمینان مییابند که ریسکی از این جهت شامل سرمایههای آنان نمیشود. علاوه بر این مورد، طرح مدل آبی (BlueModel)، اختیاری است و سرمایهگذار بزرگ خارجی در استفاده از این امکان مختار است.
-به این ترتیب این طرح مختص سرمایهگذاران خارجی است؟
نگرانی ریسک نکول کارگزاریها مختص سرمایهگذاران بزرگ خارجی است و سرمایهگذاران که در حد معمول و عادی اقدام به سرمایهگذاری میکنند از این بابت نگرانی ندارند.