به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»،  طرحی که پیش‌ از این اعلام شده بود از سال 98 اجرایی خواهد شد. البته به شرطی که پالایشگاه‌ها 30 درصد از سود خود را صرف پروژه‌های کیفی‌سازی کنند. این در حالی است که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به طور قطع اعلام کرده است که کیفی‌سازی انجام نشده و بحث قیمت مزیتی با کیفی‌سازی از سوی این پالایشگاه‌ها به اشتباه گرفته شده است. به عبارت دیگر، ابلاغیه جدید وزیر نفت (قیمت مزیتی) مصوبه پیشین هیئت وزیران مبنی بر اینکه نرخ‌ها باید بر اساس مبادی صادراتی و وارداتی حساب شوند را لغو نمی‌کند و تنها محصولات پالایشگاه‌هایی که کیفی‌سازی را انجام داده‌اند با قیمت بیشتری خریداری می‌شود.
اما مشکل دیگر این پالایشگاه‌ها هشدار سازمان بورس در خصوص عدم انتشار به موقع گزارش پیش‌بینی آنها است. موضوعی که پالایشگاه‌ها آن را مرتبط با وزارت نفت می‌دانند و مهمترین دلیل آن را دیر اعلام کردن قیمت‌ها و اعداد از سوی این وزراتخانه عنوان کرده‌اند. به این ترتیب سرگردانی پالایشگاه‌ها در خصوص پیش‌بینی‌ها و صورت‌های مالی کار را به آنجا رساند که قرار شد بدون معطلی و به محض ارسال هر اعلامیه مثبت و منفی گزارش‌های مربوطه از سوی پالایشگاه‌ها تهیه و ارسال شود.
از سوی دیگر، پالایشگاه‌ها معتقدند اعداد و ارقام وزارت نفت، محل دقیق و قابل دسترسی ندارند و با اینکه شرکت‌ها به برخی قیمت‌ها دسترسی دارند و آثار آن قطعا مثبت است، اما اعتباری به پایبندی وزارت نفت نیست و احتمال تبصره و ابهامی جدید دور از ذهن نیست. بنابراین پالایشگاه‌ها براساس مصوبه جدید گزارش جدیدی تهیه نمی‌کنند. این درحالی است که در صورت مشخص شدن آثار مثبت مصوبه اخیر، پالایشگاه‌ها خواهان انجام اصلاحات از ابتدای 93 هستند و باید مشخص شود وجوه شرکت‌ها در این زمان کجا بوده و چگونه تهاتر می‌شود. بنابراین پالایشگاه‌ها براساس روال جاری بورس گزارش‌هایی تهیه کرده و تا مشخص شدن اعداد جدید، نمی‌توانند گزارشی بر مبنای اعداد غیر مشخص تهیه کنند.

شاهرخ خسروانی معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران
هنوز کیفی‌سازی انجام نشده/ قیمت مزیتی را با کیفی‌سازی اشتباه نگیرید

از سال 93 بنا بوده که قانون کیفی سازی اجرا شود و به این ترتیب تولیدکنندگانی که محصولات خود را مطابق استاندارد تولید می‌کنند، با قیمت کمتری مواد اولیه خود را دریافت کنند. اما هیئت دولت در سال 93، برای کمک به پالایشگاه‌ها تصمیم گرفت که قانون کیفی‌سازی محصولات را تا سال 98 اجرا نکند، به شرطی که پالایشگاه‌ها شرایط کیفی‌سازی را شروع کنند و مطابق استاندارد یورو4 محصولات خود را تولید کنند. با این پیش فرض پالایشگاه‌ها مکلف شدند، دست‌کم 30 درصد از سود عملیاتی خود را ذخیره و برای تکمیل پروژه‌های کیفی‌سازی هزینه کنند. این در حالی است که این میزان به طور حتم هزینه کل تکمیل کیفی‌سازی را نخواهد داد و پالایشگاه‌ها باید تامین مالی را نیز برای این امر انجام دهند. در واقع این مهم (هزینه‌های بالا برای کیفی‌سازی) یکی از دلایلی بود که کیفی‌سازی از همان سال اجرایی نشد و این کمکی بود که از سوی دولت به پالایشگاه‌ها شد.

اما اعتراض پالایشگاه‌ها در خصوص اعمال کیفی‌سازی ادعایی نادرست است. به این دلیل که کیفی‌سازی هنوز اجرایی نشده است و مدیران پالایشگاه‌ها بحث قیمت مزیتی را با کیفی‌سازی اشتباه گرفته‌اند. در واقع شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران از پالایشگاه‌هایی که مانند پالایشگاه اصفهان، اراک و بخشی از پالایشگاه تبریز، کیفی‌سازی را انجام داده‌اند و بنزین با استاندارد یورو4 تولید می‌کنند، محصولات را با قیمت بالاتری خریداری می‌کند و این کار قیمت مزیتی نام دارد. در صورتی که این شرکت از پالایشگاه‌هایی که کیفی‌سازی را اجرا نکرده‌اند، همچنان محصولات را با قیمت مصوب خریداری می‌کند. در صورتی که اگر بنا بود کیفی‌سازی انجام شود، فرآورده‌های پالایشگاه‌هایی که استاندارد لازم را کسب نکرده‌اند با قیمتی پایین‌تر خریداری می‌شد. این مطلب نشان می‌دهد که مدیران پالایشگاه‌ها کیفی‌سازی را با قیمت مزیتی قاطی کرده‌اند.

در حال حاضر سه نوع بنزین در کشور، معمولی با اُکتان‌ 87 ، یورو4 با اُکتان 91 و سوپر با اُکتان 95 وجود دارد که پالایشگاه‌هایی که کیفی‌سازی را رعایت نکرده‌اند، بنزین معمولی با اکتان 87 تولید می‌کنند. از سوی دیگر در 8 کلان شهر ( تهران، کرج، اراک، مشهد، اصفهان، اهواز، تبریز و شیراز) تنها از دو نوع بنزین یورو4 و سوپر و در دیگر شهرها از بنزین معمولی و سوپر استفاده می‌شود. از سوی دیگر در بازارهای دنیا با کاهش هر اکتان مبلغی از قیمت بنزین کاسته می‌شود و در واقع بنزین بی‌کیفیت ارزان‌تر خریداری می‌شود. این در حالی است که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، بنزین معمولی با اُکتان‌ 87  را که پالایشگاه‌های کیفی‌سازی نشده تولید می‌کنند، حتی بالاتر از قیمت‌ واقعی خریداری می‌کند.
همچنین پالایشگاه‌هایی که کیفی‌سازی را انجام داده‌اند، هزینه‌های زیادی انجام داده‌اند که قیمت مزیتی به آنها کمک می‌کند تا این‌ هزینه‌ها را جبران کنند و در واقع امتیازی است که شرکت ملی پالایش و پخش برای آنها قائل شده است.
درخواست برای بسته شدن نماد، شاید به این دلیل باشد که اطلاع از اعداد و قیمت‌ها در گذشته دیر به پالایشگاه‌ها اعلام می‌شد. اما در حال حاضر این اعداد به صورت ماهانه و مرتب اعلام می‌شود. همچنین تعیین قیمت بر عهده شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیست و این امر را معاونت برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری - وزارت نفت انجام می‌دهد. به عبارت دیگر مشکل اعلام قیمت‌ها برای سال 94 بوده که به دلیل وجود پاره‌ای از مشکلات یک یا دو ماه با تاخیر اعلام می‌شده است.
نکته دیگر در این میان این است که نفت خام که مواد اولیه پالایشگاه‌ها محسوب می‌شود، دارای مقادیر مشخصی از فرآورده‌ها است و به این ترتیب هر 5 محصول اصلی از آن تهیه می‌شود. در عین حال تکلیف هم بر شرکت‌های پالایشگاهی همین است که هر 5 محصول را تولید کنند و در این میان درصد کوچکی برای تغییرات باقی می‌ماند. در واقع تامین نیاز کشور به انرژی در صدر اولویت‌های وزارت نفت است و امنیت انرژی برای این وزارتخانه از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل وزارت نفت پالایشگاه‌ها را مکلف می‌کند که ابتدا فرآورده‌های مورد نیاز کشور را تامین کنند. بنابراین قوانین رگولاتوری حاکمیتی در این خصوص جاری است و پالایشگاه‌ها مکلفند در اولویت اول نیاز داخلی را تامین و سپس صادرات را انجام دهند.
در حال حاضر، در کشور حدود یک میلیون و 750 هزار بشکه تصفیه نفت خام انجام می‌شود که از این میزان حدود 450 هزار بشکه فرآورده صادر می‌شود. اکنون در مورد محصولاتی مانند گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و در برخی از فصول (زمانی که مصرف کشور کاهش می‌یابد) گاز مایع صادرات انجام می‌شود و تنها در خصوص بنزین کمبود وجود دارد که به زودی و با تکمیل پروژه‌هایی مانند ستاره خلیج فارس، این مشکل نیز حل خواهد شد.
در مورد نفت کوره هیچ نوع مشکلی در خصوص صادرات آن وجود ندارد و پالایشگاه‌ها می‌توانند نفت کوره تولیدی خود را صادر کنند. در خصوص نفت گاز و نفت سفید نیز به همین صورت عمل می‌شود. اما در مورد گاز مایع میزان صادرات با دو اصل مصرف داخلی و ذخایر داخل کشور، مدیریت می‌شود و زمانی که این دو عامل در شرایط مطلوبی قرار داشته باشند (مصرف داخل کاهش و ذخایر بالا)، صادرات این فرآورده نیز انجام می‌شود.