عصر بازار- خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، پیامدها و واکنشهای مختلفی در جهان به همراه داشت. بنیانگذار موسسه پژوهشی وایس در یادداشتی به یکی از این پیامدها اشاره کرده و نوشته است: جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا برای بانکهای منطقه یورو زیانبار خواهد بود و آنها را در تنگنا قرار خواهد داد.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، از آنجا که واحد رتبهبندی موسسه وایس نخستین رتبهبندی مستقل و هدفمند خود درباره بانکهای بزرگ جهان را به تازگی منتشر کرده، میتوانم این موضوع را با دقت مورد بررسی قرار دهم و به شما ثابت کنم. میگویم مستقل چون برخلاف موسسات مودیز، استاندارد اند پورز یا فیچ ما هیچ پاداشی از شرکتهای رتبهبندی شده دریافت نمیکنیم. همچنین برخلاف این 3 موسسه، ما نتایج رتبهبندیها را به شرکتها نشان نمیدهیم و هرگز تحت تاثیر آنها انتشار نتایج را متوقف نمیکنیم. به همین دلیل است که سازمان حسابداری دولتی آمریکا هم اعتبار رتبهبندی موسسه وایس را بالاتر از موسسات دیگر میداند.
نتایج رتبهبندی بانکها
مارتین وایس در ادامه میافزاید: بر اساس اصول پیشگفته، ما با استفاده از آمارهایی که تا 31 مارس 2016 منتشر شدهاند، بانکهای بزرگ جهان را رتبهبندی کردیم که در مجموع به نتایج جالب زیر دست یافتیم:
در میان بانکهای آمریکای شمالی، میانگین رتبه موسسه وایس C+ بوده است. در رتبهبندی موسسه وایس، این رتبه شبیه حداقل نمره قبولی در مدرسه است.
در آسیا و منطقه آسیا-اقیانوسیه نیز میانگین رتبهها همین C+ است.
در کمال تعجب مشاهده کردیم که بانکهای بزرگ شرق خاورمیانه و آفریقا با وجود مشکلات این منطقه به رتبه B (خوب) دست یافتند.
اما... در منطقه یورو رتبه اعتباری بانکها D+ (ضعیف) بود که به معنای هشدار قرمز است؛ به ویژه پس از جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا این وضعیت حادتر شده است.
نمودار زیر نشاندهنده رتبه بانکهای جهان بیرون از آمریکاست:
در 45 سال گذشته، یعنی از زمانی که موسسه پژوهشی و رتبهبندی وایس تاسیس شده است، تاکنون شاهد چنین وضعیت بهتآوری در میان بانکهای بزرگ منطقه یورو نبودهام. در میان بانکهای منطقه یورو 55.3 درصد رتبه D را دریافت کردهاند (D+, D, D-) در حالی که بقیه (44.7 درصد) به طور میانگین به رتبه بهتر از C دست نیافتند. در آسیا و منطقه آسیا-اقیانوسیه 46 درصد موسسات مالی رتبه B را کسب کردند و فقط 19 درصد در محدوده D قرار گرفتند. اما در منطقه شرق خاورمیانه و آفریقا 58.5 درصد بانکها به رتبه B دست یافتند و هیچیک رتبه D نداشتند.
با این حال، در داخل اروپا شرایط متفاوتی برقرار است. به عنوان مثال، اگر بانکی در یکی از کشورهای اتحادیه اروپا که از یورو استفاده نمیکند، مستقر است (مثل بریتانیا، سوئد و لهستان)، احتمالا کمتر از بانکهای دیگر کشورهای منطقه یورو همچون اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و حتی آلمان با ضعف مالی روبهرو خواهد شد. از سویی، اگر بانکی در کشورهای اروپایی بیرون از اتحادیه اروپا مستقر باشد (مثل سوئیس و نروژ) باز هم کمتر از بقیه با مشکل مواجه خواهد شد. به طور کلی میتوان گفت که اتحادیه اروپا برای ثبات مالی بسیاری از بانکها به هیچ وجه خوب نبوده است. وجود واحد پولی یورو هم برای آنها فاجعه بار بوده است. بنابراین باز هم تکرار میکنم، وضعیت کنونی بانکهای منطقه یورو از سال 1971 تاکنون در اروپا سابقه نداشته است.
بحرانهای پیشین
البته این نخستین باری نیست که تعداد زیادی از بانکها در منطقه خطر قرار میگیرند. به عنوان مثال، در دهه 1980 حدود یک سوم از بانکهای آمریکایی (که ما رتبهبندی کرده بودیم) با بحران روبهرو شدند و طی چند سال نزدیک به 3700 بانک سقوط کردند. همچنین نخستین باری نیست که غولهای بانکی با سقوط مواجه میشوند. به عنوان نمونه در سال 2007 ما در گزارشی، به بانکهای بزرگ آمریکایی رتبه D دادیم.
با وجود آنچه گفته شد، زیاد بودن تعداد بانکها با رتبه D به این معنا نیست که آنها به زودی سقوط خواهند کرد. اما این وضعیت 3 موضوع را روشن میکند: اول، احتمال بیش از 50 درصدی سقوط بانکهای بزرگ منطقه یورو؛ دوم، وجود ضعف مالی سیستماتیک در منطقه یورو که میتواند اقتصاد اروپا را به چالش بکشد؛ سوم، آسیب پذیری بانکهای بزرگ منطقه یورو در برابر شوکهای سیاسی یا خارجی (همچون برگزیت).
کدام کشورها؟
از میان 6 بانکی که در معرض خطر جدی قرار دارند، 5 بانک در اسپانیا و ایتالیا و یکی در بلژیک مستقر است. این 6 بانک عبارتند از: یونی کردیت و اینتسا سان پائولو در ایتالیا، کایکسا بانک، بانکیا و بانکو دی سابادل در اسپانیا و دکسیا در بلژیک. در همین حال، بسیاری از مردم تصور میکنند که وضعیت بانکهای آلمانی (بزرگترین اقتصاد اروپا) بهتر است و آنها مشکلی ندارند؛ این تصور نادرستی است. در رتبهبندی موسسه وایس، دویچه بانک آلمان به رتبه C+ دست یافته است. کامرتس بانک و دویچه پست بانک هر دو رتبه C- را دریافت کردند و دویچه اینداستری بانک هم در رتبه D- قرار گرفت. بر اساس اعلام "بافین" (ناظر مالی آلمان) وضعیت این بانکها به دلیل خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نگران کننده است. این نهاد افزود: بانکهای بزرگتر مشکلات بزرگتری دارند. بیشترین حجم فعالیت آنها با لندن و در بریتانیا متمرکز شده است. به ویژه دویچه بانک و کامرتس بانک بیش از بقیه با بریتانیا ارتباطات مالی دارند.
در حال حاضر بیشتر اخبار حول محور خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا متمرکز است در حالی که تاثیر این خبر به زودی محو خواهد شد. آنچه مهم است و بسیاری از رسانهها به آن توجه نمیکنند، آثار این اتفاق است که باید مورد توجه و تحلیل قرار گیرد و در این میان، سهامداران و سرمایهگذاران باید بیش از همه به این موضوع توجه کنند.