عصر بازار- مرکز مطالعات بازار فایننشال تایمز اعلام کرد از ژانویه سال ۲۰۱۳ میلادی تا انتهای مارس سال ۲۰۱۶ میلادی ورود سرمایههای خارجی به ایران رشد داشته است.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از اقتصادنیوز، سرمایهگذاری یکی از اصلیترین عوامل اثرگذار در رشد اقتصادی و افزایش فرصتهای شغلی در یک کشور است. ایران در سالهای گذشته به خصوص بعد از تحریمهای بانکی به دلیل کمبود سرمایهگذاری خارجی در بخش نفت و گاز و بخشهای صنعتی با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شد و همین مساله سبب شد تا بسیاری از پروژههای اقتصادی و صنعتی در این کشور ناتمام رها شود. افزایش نرخ بیکاری در کشور و مشکلات ناشی از پایین بودن سطح دستمزدهای کارگران که باعث ناتوانی آنها در تامین هزینههای زندگی شد هم مساله دیگری بود که به دلیل کمبود منابع مالی و کمبود سرمایههای خارجی و داخلی در کشور ایجاد شد.
بر اساس این گزارش، در ادامه این گزارش هفتهنامه تجارتفردا آمده است: در سال 2008 ایران تنها 1.640 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرد که کمترین سطح طی 9 سال اخیر بوده. در سال 2010 سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران به 2.7 میلیارد دلار و در سال 2013 به 4.1 میلیارد دلار رسید. از سال 1998 تا سال 2013 به طور متوسط سالانه 2.279 میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد ایران شد. بیشترین نرخ ورود سرمایههای خارجی به ایران در سال 2012 و کمترین سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سال 2000 بود. در سال 2012 ارزش سرمایهگذاری مستقیم خارجی به ایران برابر با 4.314 میلیارد دلار و در سال 2000 برابر با 15.60 میلیون دلار بود. اما به نظر میرسد این روند تغییر کرده و بهبود روابط ایران با غرب باعث افزایش ورود سرمایههای خارجی شده است.
رشد سرمایهگذاری در سال 2016
مرکز مطالعات بازار فایننشال تایمز اعلام کرد از ژانویه سال 2013 میلادی تا انتهای مارس سال 2016 میلادی ورود سرمایههای خارجی به ایران رشد داشته است. طبق این گزارش در سال 2013 میلادی ایران تنها سه پروژه سرمایهگذاری مستقیم خارجی جذب کرد در حالی که شمار پروژههای سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران در سال 2014 میلادی به هشت پروژه و در سال 2015 میلادی به 9 پروژه رسید. جالب اینجاست که بعد از توافق هستهای ایران و غرب و بعد از اجرایی شدن برجام استقبال سرمایهگذاران خارجی از ایران بیشتر شد و حتی شمار پروژههای سرمایهگذاری خارجی هم افزایش پیدا کرد. این رشد در شرایطی اتفاق افتاد که در بسیاری از نشریات اقتصادی در مورد موانع سرمایهگذاری در ایران صحبت میشد و حتی پیشبینیهایی در مورد عدم افزایش سرمایهگذاری در ایران ارائه میشد.
اما این آمارها زمانی اهمیت بیشتری پیدا کرد که اطلاعات فصل اول سال 2016 میلادی ارائه شد. طبق گزارش مرکز مطالعات بازار فایننشال تایمز در فصل اول سال 2016 میلادی 22 پروژه سرمایهگذاری خارجی در ایران آغاز شد که بالاترین نرخ سرمایهگذاری فصلی از سال 2003 میلادی تاکنون است. این پروژهها در بخشهای زیرساختی، صنعتی و انرژی بود که اجرایی شدن آنها میتواند باعث تحولات مثبت اقتصادی در ایران شود. افزایش شمار پروژههایی که با سرمایههای خارجی در ایران کار میکنند نشاندهنده این مساله است که ایران جذابیت خود را برای سرمایهگذاران خارجی به دست آورده و سود سرمایهگذاری در ایران برای سرمایهگذاران خارجی چشمگیر است. البته ایران هم در نتیجه ورود این سرمایهها میتواند منافع اقتصادی زیادی به دست آورد که روی زندگی مردم تاثیرات مثبت زیادی خواهد داشت. بزرگی بازار مصرف ایران در کنار بالا بودن سهم طبقه متوسط اقتصادی نسبت به دیگر طبقات اقتصادی از دلایل مهم افزایش ورود سرمایهگذاران خارجی به ایران است. از طرف دیگر به نظر میرسد تلاشهای دولت ایران برای حل کردن موانع سرمایهگذاری و برقراری رابطه اقتصادی با غرب به نتیجه رسیده و سرمایهگذاران با اطمینان بیشتری نسبت به آینده اقتصاد ایران وارد کشور میشوند.
برداشته شدن تحریمها تاثیر مثبت داشت
برداشته شدن تحریمهای اقتصادی علیه ایران در ژانویه سال 2016 میلادی موجب شد تا درهای اقتصاد ایران به روی موج عظیم سرمایهگذاران خارجی باز شود و سرمایهگذارانی که سالها به دلیل تحریمهای مختلف از دسترسی به بازار ایران محروم بودند بازاری با پتانسیل بالا را برای سرمایهگذاری پیدا کنند. در این فصل بیشترین سرمایههای خارجی از سوی کشورهای کره جنوبی و آلمان وارد اقتصاد ایران شد. این دو کشور در فصل اول سال 2016 در مجموع 2.15 میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کردند که بخش اعظم این سرمایهها در بخش خدمات مالی، انرژیهای تجدیدپذیر، تولید وسایل الکترونیکی مصرفی و صنعت نفت به کار گرفته شد.
در نتیجه این سرمایهگذاریهای خارجی شمار فرصتهای شغلی هم در کشور رشد کرد و از 352 شغل در سال 2013، که با سرمایه 79 میلیون دلار ایجاد شده بود، به 2734 شغل در سال 2014 رسید و در فصل اول سال 2016 از مرز 5376 شغل گذشت. در سال 2014 برای ایجاد این فرصتهای شغلی در ایران 1.67 میلیارد دلار هزینه شد و سرمایهگذاری در ایجاد مشاغل جدید در سال 2015 میلادی 40.48 درصد نسبت به سال 2014 رشد کرد. در فصل اول سال 2016 در نتیجه اجرای 22 پروژه سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران بالغ بر 3.49 میلیارد دلار در ایجاد 5376 شغل در کشور سرمایهگذاری شد. افزایش فرصتهای شغلی و افزایش اشتغال در ایران میتواند یکی از بزرگترین معضلات اقتصادی ایران را برطرف کند و به کشور کمک کند تا از پتانسیل نیروی جوان و تحصیلکرده خود در جهت تقویت نرخ رشد اقتصادی و تبدیل شدن به یک اقتصاد توسعهیافته و مقتدر در خاورمیانه استفاده کند.
بهبود جایگاه ایران در خاورمیانه
طبق یافتههای این مطالعه نرخ رشد سرمایهگذاری خارجی در ایران از فصل اول سال 2015 تا فصل اول سال 2016 برابر با 15.24 درصد بود که معادل رشد سرمایهگذاری مستقیم خارجی در کشورهای خاورمیانه است. در فصل اول سال 2015 میلادی ایران از نظر ورود سرمایههای خارجی در میان 12 کشور خاورمیانه جایگاه آخر را داشت. در این زمان ورود سرمایههای خارجی به ایران و سوریه در پایینترین سطح ممکن بود ولی طبق گزارشی که بر مبنای اطلاعات فصل اول سال 2016 میلادی تهیه شد ایران بعد از امارات متحده عربی و عربستان سعودی، سومین کشور خاورمیانه از نظر ورود سرمایههای خارجی است. در فصل اول سال 2016 میلادی 36.36 درصد سرمایههای خارجی وارد پایتخت شد و از مجموع سرمایههای خارجی واردشده به اقتصاد ایران از سال 2013 میلادی تاکنون هم 40.47 درصد به پایتخت سرازیر شده است.
بر اساس این گزارش، بنابراین روند افزایشی سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران که بعد از برداشته شدن تحریمهای اقتصادی غرب علیه برنامه هستهای این کشور شدت گرفته است میتواند نویدبخش رونق اقتصادی در ایران باشد و تایید کند که روند مذاکرات ایران با غرب برای بهبود شرایط اقتصادی و برطرف شدن موانع سیاسی در جهت توسعه همکاری با آنها مثبت است. البته در مورد اینکه موانعی برای ورود سرمایهها وجود دارد شکی نیست ولی نکته مهم اینجاست که این سرمایهگذاران خارجی در کنار دهها شرکت خارجی دیگری که برای سرمایهگذاری در ایران ابراز تمایل کردهاند و در حال مطالعه روی بازار ایران هستند برای برطرف شدن موانع تجاری با ایران تلاش میکنند و خواستار ورود به بازار ایران هستند. از طرف دیگر دولت هم به خوبی موفق شده است تا بخش زیادی از موانع را برطرف کند و دیپلماسی اقتصادی و سیاسی فعالی که دارد میتواند این نوید را به سرمایهگذاران خارجی بدهد که ایران به زودی به اولین کشور خاورمیانه از نظر جذب سرمایههای خارجی تبدیل میشود و مشکلات اقتصادی کشور به سرعت برطرف خواهد شد.