عصر بازار- صنعت فولاد یکی از صنایع مهم و استراتژیک به شمار میرود که رشد آن نشاندهنده توسعه مناسب یک کشور است.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، بر اساس جداول موجود در این گزارش که توسط ایمیدرو منتشر شده است، نرخهای جهانی صنعت فولاد از ابتدای سال 2016 تاکنون با رشدی بیش از 50 درصدی همراه بوده است. در این نوشتار وضعیت صنعت فولاد به طور اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.
بر اساس آمارهای موجود، به دنبال افزایش نرخهای جهانی صنعت فولاد و سنگ آهن از ابتدای سال 2016، معاملات شمش بلوم فولاد خوزستان در بورس کالا با رشد همراه بوده است.
معاملات شمش بلوم فولاد خوزستان در بورس کالا طی سال جاری در مقایسه با ماه آخر سال 1394
فولاد در جهان
در 60 سال گذشته روند تولید فولاد جهان همواره سیر صعودی داشته اما از سال 2000 به بعد و با ظهور کشور چین در عرصه تولید فولاد، این افزایش با شیب تندتری اتفاق افتاده است. بر این اساس از سال 1970 تا سال 2000 میلادی تولید فولاد جهان بهطور متوسط حدود 2/1 درصد رشد داشته است اما از سال 2000 تا 2014 رشد صنعت فولاد به سالانه 5 درصد رسید که عمدتا به خاطر افزایش تصاعدی تولید فولاد کشور چین بوده است بهطوریکه در برخی از سالها نرخ رشد تولید فولاد این کشور به بیش از 25 درصد میرسید. تولید فولاد چین از 128 میلیون تن در سال 2000 به بیش از 815 میلیون تن در سال 2014 یعنی بیش از 6 برابر رسید.
امروزه 4/49 درصد یعنی حدود نیمی از تولید فولاد خام جهان مربوط به چین است. اما علاوه بر چین، سهم خاورمیانه نیز افزایش داشته و از 3/1 درصد سال 2004 به 7/1 درصد در سال 2014 رسیده است. اما در همین مدت سهم مناطقی مانند اتحادیه اروپا، ژاپن، کشورهای CIS، کشورهای حوزه نفتا و همچنین قاره آفریقا کاهش داشته است. در سال 2014 منطقه خاورمیانه با 9/7 درصد افزایش تولید، بیشترین میزان رشد را در مناطق مختلف جهان داشته است. بعد از ایران کشورهای عربستان با تولید 3/6 میلیون تن، قطر با 3 میلیون تن و امارات متحده عربی با 4/2 میلیون تن، بزرگترین تولیدکنندگان فولاد خام در منطقه خاورمیانه بودهاند.
بعد از چین کشورهای ژاپن با 7/110 میلیون تن و ایالات متحده با 3/88 میلیون تن در ردههای بعدی تولید فولاد قرار دارند. رتبههای چهارم تا هفتم به ترتیب به هند، کرهجنوبی، روسیه و آلمان تعلق میگیرد. کشور در حال توسعه هند در 13 سال گذشته رشد چشمگیری در تولید فولاد داشته و خود را در میان 5 تولیدکننده برتر دنیا جای داده است بهطوریکه از 27 میلیون تن تولید سال 2000 به 2/83 میلیون تن در سال 2014 رسیده است.
در میان کشورهای منطقه، ترکیه با 34 میلیون تن در رده هشتم جهانی قرار دارد. تولید این کشور در سال 2000 معادل 3/14 میلیون تن بوده و در رتبه 17 قرار داشته است. همچنین ایران از 6/6 میلیون تن تولید و رتبه 22 در سال 2000 به تولید 3/16 میلیون تن دست یافته و با 8 پله ارتقا به رده چهاردهم جهان رسیده است.
در دهه گذشته به علت افزایش قیمت انرژی و بهخصوص مسائل زیست محیطی، سیاست کشورهای پیشرفته و اروپایی کاهش تدریجی تولید فولاد خام و انتقال سایتهای جدید تولیدی به کشورهایی مانند چین و هند بوده است. این کشورها بهجای افزایش تولید فولاد خام به فروش دانش فنی و ساخت تجهیزات و پلنتهای فولادی روی آوردهاند. از طرفی این کشورها در حال جایگزینی فولادهای ساده و مقاطع ساختمانی با فولادهای آلیاژی و گریدهای خاص هستند که قیمت بالاتری دارند. بهعنوان مثال، یکچهارم تولید فولاد آلمان یعنی حدود 11 میلیون تن به فولادهای آلیاژی و با ارزش افزوده بالا اختصاص دارد که قیمتی 2 تا 10 برابر فولاد معمولی و ساختمانی دارند.
مصرف سرانه فولاد کشورها در سال 2014
یکی از مهمترین شاخصهای توسعه و نشانه صنعتی بودن هر کشور، میزان مصرف سرانه فولاد در آن کشور است. سرانه مصرف فولاد کل دنیا در سال 2014 معادل 220 کیلوگرم بوده که این عدد در سال 2000 حدود 150 کیلوگرم به ازای هر نفر بوده است. بهطور کلی سرانه مصرف فولاد در کشورهای صنعتی و همچنین کشورهای در حال توسعه که رشد اقتصادی مناسبی دارند بالاتر از سایر کشورها است. کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا، آلمان، ژاپن، کره جنوبی و سوئد که سالها است در رده کشورهای صنعتی قرار دارند، طی سالهای گذشته همواره مصرف سرانهای بالای 300 کیلوگرم داشتهاند. البته در این میان کرهجنوبی یک استثنا است. سرانه مصرف فولاد این کشور در 10 سال گذشته همواره بالای 1000 کیلوگرم بوده است. همچنین کشورهایی مانند ترکیه (405 کیلوگرم) و چین (510 کیلوگرم) که هنوز در حال توسعه و رشد هستند، مصرف سرانه فولاد بالایی دارند که البته بخشی از این مصرف بهدلیل حجم فعالیتهای توسعه و عمرانی درحال انجام در این گونه کشورها است.
رشد مصرف سرانه فولاد ایران در 2014
اما براساس آمار انجمن جهانی فولاد، در کشور ایران سرانه مصرف فولاد در سالهای 2012 و 2013 با کاهش قابل ملاحظهای مواجه شده است. بهطوریکه از 278 کیلوگرم سال 2011 به 216 کیلوگرم در سال 2013 رسیده است که البته در سال 2014 با کمی افزایش به 220 کیلوگرم رسید.
بررسی اقتصاد چین و چشم انداز آینده صنعت فولاد جهان
همانطور که در بخش قبل اشاره شد، چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان تولید بیش از 50 درصد این کالای استراتژیک دنیا را در اختیار دارد و بر همین اساس بازار فولاد و مواد اولیه شامل سنگ آهن و زغال سنگ، همچنین توسعه فولاد در هر نقطه از جهان تحت تاثیر سیاستها و برنامههای فولاد چین است. چرا که رفتار چین خصوصا در بازار سنگ آهن، پیشبینیها را میتواند تغییر دهد و با ایجاد نوسانات جدید در بازار، آهنگ رشد را متغیر کند.
از طرفی ایران با دارا بودن دومین منابع گاز جهان و بیش از 3 میلیارد تن ذخایر سنگ آهن یکی از مناسبترین کشورهای منطقه برای تولید فولاد است. در گذشته، ایران در زمینه توسعه فولاد بیشتر با کشورهای اروپایی همکاری میکرد اما در 10 سال گذشته گرایش به سمت چین بیشتر شده است. ایران و چین در نظر دارند حجم تجاری خود را از 40 میلیارد دلار در سال به 70 میلیارد دلار افزایش دهند، از این رو همکاری بین بخشهای مختلف خصوصا معدن و فولاد از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در بازارهای جهانی به دلیل مواردی همچون کاهش شدید قیمت سنگ آهن و رسیدن بهای آن به کمترین حد در چند سال اخیر در بازار نقدی چین، کاهش قیمت زغال سنگ در بازارهای جهانی، تنزل شدید قیمت نفت و کاهش هزینهها مخصوصا برای حمل و نقل مواد اولیه و محصولات نهایی، کاهش قیمت تمام شده بهای فولاد در جهان و در نهایت رکود فراگیر در اغلب بازارهای جهانی فولاد خطرات مربوط به مازاد عرضه فولاد را افزایش داده است.
گفتنی است در سال 1393 ایتالیا، امارات متحده عربی، عراق و افغانستان به ترتیب بیشترین سهم فولاد صادراتی ایران را به خود اختصاص دادند.
در جدول زیر نیز آخرین تغییرات قیمتی محصولات بخش معدن و صنایع معدنی ارائه شده است. همانطور که پیداست نرخ فولاد و برخی از این محصولات طی چند ماه اخیر و از ابتدای سال 2016 حداقل به میزانی بیش از 50 درصد رشد کردهاند.
در پایان با توجه به اظهارات دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل نسبت به افزایش 500 درصدی تعرفه واردات فولاد در سال 1395 ، میتوان چشم انداز سال جاری برای این صنعت را مثبت تلقی کرد. البته دنبال کردن آیتمهای جهانی به تحلیل دقیقتری از این صنعت خواهد انجامید.
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.