عصر بازار- یکصد و هشتمین سالروز کشف طلای سیاه در حالی در سایه افزایش واردات بنزین به دست فراموشی سپرده شد که با گذشت بیش از ۱۰۸ سال هنوز ایران در ردیف کشورهای بزرگ صادرکننده فرآورده نفتی نیست.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از مهر، همزمان با فرا رسیدن پنجم خرداد ماه، صنعت نفت ایران هم پای در یکصد و هشتمین سال فعالیت و حیات خود شد و با گذشت 108 سال هنوز صنعت نفت ایران تا رسیدن به روزهای آرمانی و رویایی به ویژه عضویت در باشگاه صادرکنندگان بزرگ خدمات فنی و مهندسی، دانش فنی و تکنولوزی و حتی صدور فرآوردههای نفتی همچون بنزین فاصله دارد.
در این بین واردات افسارگسیخته بنزین بر سالروز کشف طلای سیاه در سال جاری بیش از سالهای گذشته سنگینی می کند به طوریکه طلای سیاه ایران در سکوت کامل خبری مسئولان شرکت ملی نفت و صنعت نفت 108ساله شده است.
هر چند باید از واردات بنزین به عنوان چالش این روزهای صنعت 108ساله نفت ایران یاد کنیم اما در حوزه افزایش تولید گاز طبیعی با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی تحولات گسترده ای به وقوع پیوسته است.
بر اساس سیاستهای کلان صنعت نفت در سال جاری با بهره برداری از تعدادی از فازهای جدید پارس جنوبی همچون فاز 17 و 18 تولید گاز از این میدان مشترک گاز به بیش از 550 میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد که این افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی منجر به کاهش شدید مصرف انواع سوخت مایع به ویژه نفت کوره و گازوئیل در نیروگاه ها و صنایع کشور خواهد شد.
صنعت نفت ایران هم اکنون وارد عصر جدید گازی شده است و در صورت تحقق برنامه های توسعهای ظرفیت تولید گاز طبیعی کشور باید از مرز یک میلیارد مترمکعب در روز عبور کند که در این صورت در کنار تامین نیازهای داخلی و تامین خوراک صنایع پتروشیمی ایران می تواند به یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی از مسیر خط لوله و یا ال. ان. جی تبدیل شود.
از سوی دیگر هر چند در طول چند ماه گذشته و با لغو تحریمها حجم صادرات نفت خام ایران از مرز دو میلیون بشکه در روز عبور کرده اما بدون شک دوره آینده صنعت نفت گازی خواهد بود و این انرژی پاک در آینده ای نه چندان دور جای بشکههای نفت خام در اقتصاد ایران را خواهد گرفت.
بازخوانی روایت تاریخی کشف طلای سیاه در ایران
شرکت ملی نفت ایران با انتشار گزارش کوتاهی درباره تاریخچه کشف طلای سیاه در ایران، نوشته است: ویلیام ناکسی دارسی یک میلیونر استرالیایی، نخستین فردی بود که با روشهای جدید روز و دستگاههای حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت و حفر چاه پرداخت.
او ابتدا گروهی فنی را به سرپرستی زمینشناسی به نام برلز استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه، پس از بررسیهای زمینشناسی، گزارش رضایتبخشی داد. احتمال وجود نفت در حوالی قصر شیرین و شوشتر را زیاد و در دیگر نقاط امیدوارکننده دانست. پس از دریافت این گزارش، دارسی نمایندهای به نام ماریوت را در سال 1901 به دربار ایران فرستاد.
ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران، به جز ایالات شمالی یعنی خراسان، مازندران، استرآباد (گرگان کنونی) و آذربایجان را از مظفرالدین شاه گرفت. مدت این امتیاز که بعدها به «امتیاز دارسی» مشهور شد، 60 سال و ابتدای آن از هشتم صفر 1319 قمری بود.
به موجب امتیازنامه دارسی، وی تعهد کرده بود که ظرف مدت دو سال پس از عقد امتیاز شرکتی برای بهرهبرداری از امتیاز مزبور تشکیل دهد و پس از آن مبلغ بیست هزار لیره نقد و معادل بیست هزار لیره سهام شرکت مزبور را به دولت ایران تسلیم کند.
در نیمه اول سال 1908 سرمایه شرکت رو به پایان بود و هنوز نفتی در منطقه خوزستان کشف نشده بود. روسای شرکت به مسئول عملیات که مهندسی به نام دینولدز بود، دستور توقف عملیات را میدهند، ولی او که با توجه به اطلاعاتی که در محل به دست آورده بود، وضع را بهتر ارزیابی میکرد، چند روزی از اجرای دستور توقف خودداری کرد و به حفاری ادامه داد. در روز پنجم خرداد 1287 شمسی برابر با 1908 میلادی مته حفاری به لایه نفتدار برخورد و نفت با فشار از چاه فوران کرد.
عمق چاه 360 متر بود. دومین چاه که 10 روز بعد به نفت رسید 307متر عمق داشت. با به نفت رسیدن این دو چاه وجود نفت به مقدار زیاد در ایران به اثبات رسید، بدین ترتیب فصل جدیدی در تاریخ کشور رخ داد و ایران به جمع کشورهای نفت خیز جهان پیوست.
این اتفاق، که نخستین اکتشاف نفت در خاورمیانه به شمار میرفت، حیات اقتصادی و اجتماعی مسجد سلیمان و ایران را دگرگون کرد وسرآغاز ایجاد کسب و کار نفتی در ایران شد.
نفت از لحظه اکتشاف تا به امروز تاثیر غیرقابل انکاری بر کشور ایران داشتهاست، تا آنجا که ردپای آن را در بسیاری از رویدادهای بزرگ تاریخ معاصر ایران میتوان یافت.
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.