به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، با توجه به این که اقتصاد ایران بانک محور است، دولت و اقتصاد آن وابستگی زیادی به بانک ها دارد، بنابراین نظام بانکی به عنوان یکی از ستون های اصلی اقتصاد در ایران مطرح است. این در حالی است که این ستون مدت هاست خود از درون در حال تخریب است. بانک ها زمان زیادی است که با مشکلاتی که در صدر آن کمبود منابع نشسته است، دست و پنجه نرم میکنند و راه هایی که برای افزایش درآمد به آن متوسل میشوند، از قبیل سرمایهگذاری در بازار مسکن نیز به بن بست خورده است. در این میان باید دید تصویب لایحه ای که به موجب آن قوانین بانکی اصلاح میشود، آیا میتواند به بهبود این شرایط کمک کند؟ و چنانچه این قوانین تنها باعث بستن دست بانک ها شود و سیستم نظارتی صحیحی بر آن حاکم نباشد، بانک ها از راههای مختلف قوانین را دور میزنند؟ همچنین باید در نظر گرفت که اگر نظام نظارتی تقویت شود تا زمانی که به معضلات بانکها نظیر کمبود منابع رسیدگی نشود، آیا اصلاح قوانین میتواند کارساز باشد؟

در این زمینه گفت وگویی با سید بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی و مدیرعامل پیشین بانکهای صادرات، تات و سرمایه انجام شد که مشروح آن را در زیر میخوانید.

به نظر شما دلیل به تعویق افتادن تصویب لایحه نظام بانکی در مجلس چیست؟

دلیل این تعویق به انتظارات و توقعاتی که خارج از بانکها، به ویژه مجلس، نهادها و فعالان بخش های اقتصادی از سیستم بانکی دارند، برمیگردد. درواقع ناتوانی سیستم بانکی در تامین تسهیلات بنگاه های اقتصادی و شکواییه هایی که از نرخ بالای سود بانکی ارائه میشود، هر از گاهی موجب تغییر یا اصلاح قوانین بانکی میشود و در دستور کار قرار میگیرد. در حالی که مشکل اصلی متوجه قوانین بانکی نیست و این مشکلات به ناتوانی بانکها و همچنین ساختار نامطلوب مالی آنها و انبوه مطالبات وصول نشده آنها برمیگردد که در نهایت این چالش ها مانع از اجرایی شدن برنامه های اصلاح ساختار بانکی میشود.

از صحبت های شما اینطور برداشت میشود که لایحه جدید نظام بانکی هم نمیتواند دردی از مشکلات بانک ها دوا کند؟

بله دقیقا همینطور است. میتوانیم قبول کنیم که سیستم بانکی مشکلاتی دارد. اما این مشکلات به خاطر قوانین موجود نیست. در این بین هر از چندگاهی به خاطر اعتراضات دولت، کارشناسان اقتصادی و مردم به وضعیت موجود، به اشتباه نوک پیکان به سمت قوانین میرود و با این تصور غلط که مشکل از این ناحیه است به سمت تغییر قوانین میروند. این در حالی است که به طور حتم قوانین مشکل دارند اما در اولویت اول نیستند. در واقع به این دلیل که این لایحه هیچ افزایش اعتباری را برای بانک ها در نظر نگرفته است، نمیتواند دردی از مشکلات امروز سیستم های بانکی دوا کند.

به نظر شما این طرح میتواند نظام بانکی سالمی را در کشور ایجاد کند؟

همانطور که اشاره کردم با توجه به این موضوع که مشکل اصلی سیستم بانکی ما ناتوانی مالی بانکها است، این طرح چون به توانمندسازی بانکها نمی انجامد، نمیتواند ما را به بهبود شرایط امیدوار کند. درواقع در اولویت اول باید تمرکز را برای حل مشکل توانمندسازی بانکها، از بین بردن کسری منابع، رسیدگی به افزایش بدهی دولت به سیستم بانکی و پیمانکارها و نبود سرمایه و تخصص کافی در این زمینه بگذاریم .در واقع این مسائل سبب کاهش قدرت بانکها و از دست رفتن منابع مالی آنها میشود. به این ترتیب هنگامی که بانکها منابع مالی در اختیار نداشته باشند، نمیتوانند تسهیلات لازم را به مشتریان خود بدهند و مشکلات از همین نقطه شروع خواهد شد. در همین راستا میتوانیم به عدم دسترسی بانکها به بازارهای بینالمللی، که از بزرگترین مشکلات در این زمینه است نیز اشاره کنیم.

در نهایت میتوان گفت که این لایحه در واقع کمکی به افزایش توان بانکها نمیکند و فقط بنا به باور مجلس که تصور میکند با این سیاست الزام آور نتایج مطلوب حاصل خواهد شد، این لایحه در دستور کار قرار گرفته است.

با توجه به صحبتهای شما که لایحه نظام بانکی کمکی به حل مشکلات سیستم های بانکی نمیکند، بهترین راه حل برای اصلاح نظام بانکی ایران چه میتواند باشد؟

بهترین راه برای این مشکل در وهله اول اصلاح ساختار سرمایه بانکها در حد کفایت لازم برای اداره بانکها است. این نسبت در استانداردهای بینالمللی(کمیته بال) دقیقا مشخص شده است. دومین راه میتواند، انجام تعهدات دولت و شرکت های دولتی نزد بانک ها در پرداخت مطالبات از دولت و شرکت های دولتی باشد.

راه حل سوم نیز حفظ انضباط مالی بانکها و پرهیز از سرمایهگذاری در فعالیت های پر ریسک است. همچنین چهارمین راه، سازماندهی مطالبات معوق بانک ها است. در حال حاضر این مطالبات به آستانه بحران رسیده و عملا منابع وامدهی بسیار کاهش یافته و بانک ها را منجمد کرده است. بدیهی است عدم کسری بودجه دولت و بازپرداخت مطالبات پیمانکارانی که از دولت طلبکار هستند نیز میتواند در تقویت بنیه مالی بانک ها تاثیرات مثبتی داشته باشد.

مدیریت ریسک های مختلف بانکی به ویژه ریسک اعتباری، ریسک عملیاتی و نقدینگی میتواند بانک ها را در انجام ماموریت های محوله کمک کند. از سوی دیگر افزایش بهرهوری و ارتقا سطح

آموزش، دانش و مهارت های کارکنان بانکی به علاوه افزایش کیفیت نظارت بر بانک ها از ناحیه بانک مرکزی نیز حائز اهمیت است.

آیا در صورتی که لایحه تغییر نظام بانک ها به تصویب برسد، شما فکر میکنید نظارت صحیحی برای اجرای مناسب این لایحه در بانک ها وجود دارد؟

نظارت از سوی بانک مرکزی نقش جدی در ارتقای سطح سلامت و کیفیت بانک ها خواهد داشت. این انتظارات شامل نظارت عملیاتی بانکی و مراقبت از منابع و سپرده های سپردهگذاران است. همچنین بخش دیگر نظارت بر سازماندهی موسسات پولی و بانکی به ویژه موسسات پولی و بانکی غیرمجاز است که در حال حاضر یک عامل بسیار مهم و مخل ارائه خدمات بانکی است که باعث رقابت ناسالم در بانک ها و موجب ضررهایی به سپردهگذاران و اختلال در نظام پولی شده است. ساماندهی این موسسات میتواند ثبات رویه و رفتار بانک ها را فراهم کند. این در حالی است که اخیرا کیفیت این نظارت افزایش یافته است.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.