به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از فارس، براساس گزارش تحولات تجارت گمرکی کشور که از سوی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری منتشر شد، به تحلیل وضعیت صادرات در فصل سوم سال 94 پرداخته است.

در بخشی از این گزارش آمده است: شاخص قیمت دلاری صادرات و رشد این شاخص را از ابتدای سال 1390 تا فصل سوم 1394 نشان می‌دهند. روند کاهشی این شاخص از نیمه دوم سال 1393، تحت تاثیر کاهش قابل توجه قیمت نفت، تشدید شده است.

در فصول مختلف سال 1394 نیز این روند شدیداً نزولی است، اما به نظر می‌رسد که در فصل سوم این سال، با وجود رشد منفی 16.9 درصدی آن نسبت به دوره مشابه سال قبل، از شتاب آن کاسته شده است.

قیمت نفت خام در ادامه روند نزولی خود، در ماه آذر به کمترین مقدار خود (34.6 دلار به ازای هر بشکه) در 7 سال اخیر رسیده و براساس پیش‌بنی‌های موجود، انتظار نمی‌رود که در فصول آتی با رشد قابل توجهی مواجه شود.

بنابراین روند قیمت جهانی کالاها و به ویژه قیمت کالاهای نفت پایه در چند فصل آینده غیر صعودی خواهد بود. بر این اساس، انتظار می‌رود که دست‌کم در فصل آینده شاخص قیمت دلاری صادرات افزایش معناداری نداشته باشد یا حتی باز هم کاهش یابد.

جدول 2- تاثیرگذارترین کالاها در رشد صادرات نه ماهه اول 1394 واحد درصد

صادرات محصولات نفت پایه

وفور نفت و گاز سبب شده است که در اقتصاد ایران صنایع وابسته به این منابع از رشد نسبی بیش‌تری در مقایسه با اغلب فعالیت‌های صنعتی دیگر برخوردار شوند. بنابراین به تدریج سهم کالاهای نفت پایه در ترکیب صادراتی کشور افزایش یافته است.

سهم انواع محصولات نفت پایه (شیمیایی پایه؛ کود پایه؛ پلیمر پایه؛ شیمیایی؛ کود؛ پلیمر؛ و فرآورده) از ارزش صادرات کالاهای گمرکی نشان داده شده است. این نمودار بیانگر آن است که در برخی از سال‌ها مجموع سهم این محصولات به بیش از 60 درصد کل ارزش صادرات گمرکی کشور رسیده است.

ارزش صادرات کالاهای نفت پایه با تشدید تحریم‌های تجاری در سال 1391 با رشد منفی مواجه شده است. از نیمه دوم سال 1392، با کاهش تحریم‌ها، رشد صادرات این کالاها روندی مثبت و فزاینده را آغاز کرده است. افزایش مقدار صادرات این کالاها در سال 1393 اثر کاهش قیمت را خنثی کرده و روند رشد مثبت ارزش صادرات همچنان تا فصل اول سال 1394 ادامه داشته است.

از فصل دوم سال 1394، با سخت‌تر شدن فضای رقابت برای افزایش بیش‌تر صادرات کالاهای نفت پایه از یک سو و تداوم روند کاهشی قیمت آن‌ها از سوی دیگر، ارزش صادرات این کالاها با رشد منفی مواجه شده است.

اگر کالاهای نفت پایه را به دو دسته کلی مشتقات پایه (شامل شیمیایی پایه؛ کورد پایه؛ و پلیمر پایه) و مشتقات غیر پایه (شامل شیمیایی؛ کود؛ پلیمر؛ و فرآورده) تقسیم کنیم، میانگین قیمت صادراتی هر دو دسته دارای هم‌بستگی قابل توجهی با قیمت نفت خام است، بطوریکه ضریب همبستگی نرخ رشد قیمت محصولات نفت پایه و نرخ رشد قیمت نفت برابر 0.72 است.

بنابراین می‌توان بر اساس پیش‌بینی قیمت نفت خام، با تقریب مناسبی قیمت کالاهای مذکور را پیش‌بینی کرد. براساس اکر پیش‌بینی‌ها (از جمله پیش‌بینی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا) با قیمت نفت، در فصول آینده همچنان کاهش خواهد یافت و یا اینکه بدون افزایش قابل توجهی به ثبات خواهد رسید.

در صورت تحقق این پیش‌بینی، و یا در نظر گرفتن اینکه دست کم در کوتاه مدت ظرفیت تولید این کالاها افزایش محسوس نخواهد یافت، انتظار می‌رود ارزش صادرات این کالاها در فصول آتی کاهش یابد و یا اینکه افزایش معناداری نداشته باشد.

دلیل افزایش قابل توجه ارزش کالاهای طبقه‌بندی نشده در این فصل، اصلاح آمار صادرات ماه‌های قبل توسط گمرک ج.ا.ا. است که به صورت تجمیع شده به سرجمع صادرات این فصل اضافه شده و در این گزارش در قالب این نوع کالاها طبقه‌بندی شده‌اند.

در تمام زیرگروه‌های کالاهای صنعتی، کاهش قیمت‌ها عامل اصلی کاهش ارزش صادرات کالاهای صنعتی در 9 ماهه اول سال 1394 نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

در تمام زیرگروه‌های گروه کالاهای صنعتی به جز فرآورده‌های حاصل از نفت و گاز، شاهد کاهش ارزش صادرات هستیم. با توجه به جدول 5، در زیرگروه فرآورده‌های حاصل از نفت و گاز، با وجود رشد بالای 37.2 درصدی در وزن صادرات، کاهش قابل توجه قیمت مانع از رشد بالای ارزش صادرات شده و در مجموع، ارزش صادرات این زیرگروه در نه ماهه سال 1394، به میزان 1.7 درصد افزایش یافته است.

همچنین سیمان با کاهش 24.5 درصدی در وزن صادرات، بیش‌ترین افت را در بین کالاهای صنعتی داشته است.

ارزش صادرات سیمان ایران به کشور عراق، از ابتدای سال 1394 تا پایان آذر، به میزان 40.7 درصد کاهش داشته است. این امر، با توجه به این که عراق مقصد اول صادرات سیمان ایران است، عامل اصلی کاهش حجم و ارزش صادرات این محصول بوده است.

جدول صادرات چهار گروه اصلی کالایی در نه ماه سال 93 و 94 به شرح زیر است:

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.