به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، صنعت پتروشیمی طی سالیان اخیر نزدیک به 30 درصد از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده است. همچنین آمارهای غیر رسمی حکایت از فروش نزدیک به 18 میلیارد دلاری این صنعت در سال 94 دارد که ارزش این صنعت در تولید ناخالص داخلی را به بیش از 4 درصد رسانده است. در دوران تحریم اقتصادی این صنعت یکی از تامین کنندگان عمده نیازهای ارزی کشور بوده است و علاوه بر آن تامین نیازهای صنایع داخلی به مواد اولیه پتروشیمی، اهمیت این صنعت را به عنوان یک صنعت پایه در اقتصاد ایران دوچندان کرده است. این نکته نیز قابل توجه است که بیش از 220 هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند. محصولات پتروشیمی ایران حتی در زمان تحریم نیز در بازارهای جهانی به فروش می‌رسیدند چرا که قیمت و کیفیت جذاب محصولات ایرانی همواره باعث جذب مشتریان خاص این صنعت شده است؛ با توجه به آنچه گفته شد اهمیت این صنعت در اقتصاد ایران باعث شده است تا مسئولان امر بیشترین تمرکز ممکن را برای گسترش تولید صنعت پتروشیمی در چشم انداز آتی کشور داشته باشند.
بررسی اعداد و ارقام نشان می‌دهد از نظر ارزش بازار صنعت پتروشیمی با رقمی نزدیک به 24 درصد بیشترین ارزش بازار سرمایه ایران را دارد، بنابراین جهت حرکتی این صنعت تاثیر مهمی بر بازار سرمایه خواهد داشت. بررسی روند شاخص کل نشان می‌دهد همواره جهت حرکتی این نماگر و اغلبه نمادهای صنعت پتروشیمی (شیمیایی) همسو بوده است. لذا وضعیت فعلی این صنعت و چشم انداز آتی آن می‌تواند بخشی از ابهام در رابطه با رشد و یا افت شاخص کل بورس اوراق بهادار را بر طرف کند. از این رو بررسی وضعیت این صنعت برای سرمایه گذاران بازار سرمایه همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. حال سوال اینجاست که آینده این صنعت در دوران پساتحریم چگونه خواهدبود؟
صنعت پتروشیمی ایران که هم در قیمت گذاری محصول و هم در زمینه درآمد صادرات وابستگی شدیدی به نرخ ارز و البته قیمت نفت خام دارد، در سال 91 با رشد شدید نرخ ارز رشد قابل توجهی کرد چرا که با رشد نرخ ارز سودآوری این صنعت به شکل قابل توجهی افزایش یافت. همچنین افت قیمت نفت در دو سال اخیر خود عامل افت محسوس درآمد این صنعت شده است. از طرفی تحریم‌های جهانی در سال‌های قبل هر چند نتوانست محصولات پتروشیمی ایران را از بازارها حذف کند اما هزینه فروش این محصولات را به شکل قابل توجهی افزایش داد. اما در حال حاضر که تحریم های جهانی رنگ باخته اند، به نظر می رسد زمینه برای حضور بیشتر و موثرتر محصولات ایرانی فراهم شده است و باید شاهد فروش بیشتر و رشد این صنعت باشیم، اما نکته مهم اینجاست که افت نرخ ارز و قیمت نفت خام در دوران پساتحریم عامل کاهش درآمد این صنعت شده است.
اگر بخواهیم تاثیر رفع تحریم ها بر صنعت پتروشیمی ایران را بسنجیم، به نظر می رسد رشد حجم فروش این محصولات و کاهش هزینه های فروش عامل رشد سودآوری این صنعت بعد از رفع تحریم ها خواهد شد اما قیمت پایین نفت خام و کاهش نرخ ارز ناشی از سهولت دسترسی به ارز خارجی توسط فعالان بازار در دوران پساتحریم عامل کاهش سودآوری این صنعت می شود که باید دید در نهایت این دو عامل چه تاثیری بر سود نهایی خواهند گذاشت. بنابراین در حال حاضر چشم انداز آتی صنعت پتروشیمی با ابهام قابل توجهی روبه‌رو است که اظهارنظر در مورد آن را بسیار دشوار کرده است؛ از جمله اینکه نرخ ارز به چه سمتی خواهد رفت؟ قیمت نفت خام چگونه خواهد بود؟ و حضور  صنعت پتروشیمی ایران در بازارهای جهانی چه میزان رشد خواهد کرد؟
در نهایت صنعت پتروشیمی را باید در کشور نفت و گاز خیز ایران به عنوان یک مزیت نسبی دانست که سود عملیاتی با کیفیت و قابل تکرار توجیه سرمایه گذاری در آن را به نسبت سایر صنایع بالاتر برده است. تحریم های چند سال اخیر هزینه فروش محصولات این صنعت را در بازارهای جهانی افزایش داده بود که با رفع این تحریم ها بدون شک شاهد افت هزینه فروش خواهیم بود اما تغییرات قیمت نفت خام و نرخ ارز نیز سود و زیان این صنعت را به شکل قابل توجهی متاثر می‌کند. بنابراین چشم انداز کلی این صنعت را چند عامل رقم می زنند که به‌راحتی نمی توان تاثیر نهایی هر سه عامل را مورد قضاوت قرارداد. شاید مهمترین دلیل عدم مشاهده روند حرکتی روشن در قیمت های تابلو سهام صنعت پتروشیمی در ماه‌های اخیر همین ابهام ذکر شده باشد.