عصر بازار: راهاندازی بورس کشاورزی که سابقه فعالیت آن در کشور ما به سال ۸۳ برمیگردد، در طول سالهای اخیر و حتی پس از ادغام با بورس فلزات و تشکیل شرکت بورس کالای ایران در سال ۸۶ هم نتوانست به جایگاه واقعی خود برسد. در طول سالهای اخیر مسئولان بورس کالا باوجود تلاشهای گسترده و رایزنیهای فراوان با مسئولان بخش کشاورزی، تنها موفق به رونق مقطعی این تالار معاملاتی میشدند و خبری از عرضههای مستمر و حضور بازیگران پر شمار در این بازار نبود. اما از ابتدای امسال به نظر میرسد که سرانجام تالار متروکه بورس کالا، به بازاری شلوغ، پر جنب و جوش و پر رونق تبدیل شده به طوری که در کمال ناباوری در برخی روزها حجم معاملات کشاورزی از تالارهای فلز و پتروشیمی پیشی میگیرد. این اتفاق همان رویای کارگزاران کشاورزی بورس کالا در سالهای گذشته بود که امروز به واقعیت تبدیل شده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، با نگاهی به آمار معاملات تالار محصولات کشاورزی بورس کالا، متوجه میشویم که زنگ اول رونق مبادلات این تالار در اسفند سال گذشته به صدا در آمد؛ جایی که از ارزش 150 میلیارد تومانی کل معاملات کشاورزی بورس در سال گذشته، 60 میلیارد تومان آن به دادوستدهای اسفند ماه اختصاص یافت تا فعالان تالار نقرهای لقب ماه طلایی تالار کشاورزی را به اسفند بدهند. در این بین برخی از فعالان بخش کشاورزی گمان میکردند که رونق معاملات در اسفندماه هم مانند سالهای گذشته مقطعی است و با شروع سال 94 دیگر خبری از مبادلات پرحجم کالاهای کشاورزی در بورس نخواهد بود؛ اما امروز که چهار ماه از سال 94 سپری شده تقریبا همه کارگزاران بورس کالا که با سالهای اخیر توجهی به تالار کشاورزی نمیکردند و مشغول معاملات فلزات و پتروشیمی بودند، بخشی از برنامههای خود را معطوف جذب مشتریان و عرضهکنندگان کالاهای کشاورزی کردهاند. براساس این گزارش، در آماری خیرهکننده که به وضوح نشان میدهد دوران رکود تالار کشاورزی به پایان رسیده است، حجم معاملات کالاهای کشاورزی در بورس کالا طی 4 ماه ابتدایی امسال 3415 درصد و ارزش معاملات 2295 درصد افزایش یافته است. به این ترتیب در شرایطی که در چهار اول سال گذشته تنها 15 هزار و 695 تن محصول در تالار کشاورزی معامله شده که در مدت مشابه امسال 551 هزار و 735 تن کالا مورد دادوستد قرار گرفته است.
زیر و بم معاملات
بررسی جزییات معاملات نیز نشان میدهد از ابتدای فروردین تا پایان تیر ماه امسال معاملات گندم، شکر، ذرت، نخود و برنج با رشد حجم و ارزش و معاملات کنجاله و جو با کاهش حجم و ارزش روبهرو شدهاند. در این بین ذرت در صدر معاملات تالار کشاورزی قرار دارد به طوری که با دادوستد 433 هزار و 260 تن ذرت دانهای در تالار کشاورزی در مقایسه با فروش 5 هزار و 425 تنی سال گذشته، حجم معاملات این محصول 7886 درصد افزایش یافته است. شکر نیز در جایگاه دوم پرفروشهای تالار کشاورزی قرار گرفته است به نحوی که معامله یک هزار و 320 تنی این محصول در چهار ابتدایی سال گذشته به 62 هزار و 760 تن در مدت مشابه امسال رسیده تا حجم معاملات شکر در بورس کالا با رشد 4 هزار و 654 تنی روبهرو شود. برنج، گندم و نخود نیز به ترتیب در ردههای بعدی محصولات پر فروش کشاورزی بورس قرار گرفتند به طوری که معاملات 6 هزار و 55 تنی گندم در مدت مذکور به 20 هزار و 715 تن رسید تا رشد 242 درصدی در مقابل نام این کالا در جدول معاملات تالار کشارزی ثبت شود. دادوستد 210 تنی گندم نیز در چهار ماه اول امسال به 500 تن رسید تا این محصول هم با رشد 138 درصدی مواجه شود. در پایان نخودی که سال گذشته اصلا در بورس کالا معامله نشده بود امسال با فروش 30 هزار و 650 تنی روبهرو شود. اما با وجود رونق معاملات در سال جاری، معاملات دو محصول کنجاله و جو نسبت به سال گذشته با کاهش روبهرو شده است که البته حجم این معاملات در خور توجه نیست به طوری که معامله 895 تنی کنجاله با افت 26 درصدی حجم به 600 تن رسیده و فروش یک هزار و 760 تنی جو نیز با کاهش 4 درصدی به یک هزار و 690 تن رسیده است.
حمایتهای وزیر کشاورزی از بورس کالا
مرتضی مشایخی کارشناس ارشد حوزه کشاورزی در گفتوگویی کوتاه با بازار امروز در خصوص دلایل رونق معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا گفت: اگر دولت همان زمانی که از ورود محصولات فلزی و پتروشیمی به بورس کالا حمایت کرد، نگاه مثبتی به بورسی شدن کالاهای کشاورزی داشت، امروز بدون شک حجم معاملات تالار کشاورزی چندین برابر تالارهای صنعتی و پتروشیمی بود. وی افزود: به هر حال با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و بازگشت دوباره محمود حجتی در جایگاه وزیر جهاد کشاورزی، بسیاری از کارشناسان از رویکرد مناسب وی به بورس کشاورزی سخن گفتند که امروز نتایج حمایتهای وزیر از بورس را بر تابلوی معاملات مشاهده میکنیم. مشایخی تصریح کرد: برنامهای که دولت برای درج قیمت تضمینی محصولات کشاورزی به جای خرید تضمینی در پیش گرفته است، در صورت حمایتهای دولت و تلاش برای آشنایی و فرهنگسازی برای کشاورزان میتواند ثمرات فراوانی را برای اقتصادی ملی و کاهشهای دولت به همراه داشته باشد. این کارشناس معتقد است، همچنین استقرار نظام قبض انبار نیز در قالب ماده 33 قانون بهرهوری کشاورزی نیز میتواند سرعت توسعه و نفوذ بورس کالا در بخش کشاورزی کشور را بیشتر کند. وی در پایان گفت: بدون شک عرضه مستمر محصولات با قیمت و کیفیت مناسب به نسبت بازار آزاد، نگاه دست اندرکاران بخش کشاورزی را به سمت بورس کالا میچرخاند که در این بین اگر براساس برنامههای اعلامی مسئولان وزارت کشاورزی، عرضه محصولات وارداتی کشاورزی نیز از کانال بورس کالا انجام شود، علاوه بر رشد قابل توجه معاملات بورس، شاهد کاهش نوسانات کاذب و واسطهگری در بازار کشاورزی خواهیم بود.