عصر بازار- بازار سرمایه با تمام تلخی و شیرینی هایش و با تمام فراز و نشیبهایش، سال ۹۴ را نیز همانند سالهای گذشته به اتمام رساند تا در کنار سودها و ضررهایی که به فعالان این بازار ارزانی داشت، یک سال دیگر به تعداد سالهای غعالیت خود افزوده و از سوی دیگر تجربیاتی بسیار ارزشمندتر از سودهای کسب شده توسط سهامداران را برای آنان به ارمغان آورد. در این یادداشت کوتاه برآنیم تا روند بازار سرمایه در سال ۹۴ را به صورت تیتروار و مختصر مرور کرده و مسیر طی شده را مورد بررسی قرار دهیم.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، نوروز سال 94 با نوروز سالهای پیش از آن تفاوتی اساسی داشت. تمام کشور و اقشار جامعه در انتظار اخباری مهم و تعیین کننده از مرکز مذاکرات 5+1 با ایران، یعنی لوزان، سال نو خود را با نگرشی سرشار از امید آغاز کردند. این امید از 26 اسفند 93 خود را در بازار سرمایه نشان داد به طوری که تا 17 فروردین سال 94 شاخص حدود 15 درصد رشد کرد تا با آغاز این سال کام سهامداران خود را شیرین کند و این ضرب المثل را در اذهان عمومی قوت بخشد که سالی که نکوست از بهارش پیداست. اما اتفاقی بسیار ناامیدکننده در دهه سوم فروردین ماه، تمام این شیرینی ها را به تلخی تبدیل کرد. بازار سرمایه تقریبا تمام سودهایی را که به سهامداران اعطا کرده بود در بازه زمانی بسیار کوتاه پس گرفت و این شائبه را ایجاد کرد که این رشد بازار سرمایه سرابی بیش نبود و مجددا بازار سرمایه کشور وارد رکود شد.
چند ماه بعد و در تاریخ 27 خرداد، بازار سرمایه بار دیگر و برای بار چندمین بار به استقبال مذاکرات شتافت، تا شاید این بار با دفعات گذشته تفاوت داشته و بازار سرمایه از رکود دو ساله خود خارج شده و روند صعودی به خود بگیرد. این روند صعودی شاخص نیز دیری نپایید و نتوانست بیشتر از 23 تیر دوام بیاورد، تا همگان به این باور برسند که شهر وین نیز نمی تواند گره از رکود اقتصاد کشور و در قبال آن بازار سرمایه بگشاید.
تا بالاخره اتفاق آخر، یا به عبارتی آخرین فرصت بازی برجام برای نجات بازار سرمایه نیز فرا رسید. اجرای برجام آخرین فرصت ماراتن مذاکرات 5+1 با ایران برای نجات بازار سرمایه از کابوس رکود دوساله اش بود. اما این بار عکس العمل بازار سرمایه با دفعات گذشته تفاوت اساسی داشت. بازار سرمایه همانند دورههای قبل به استقبال اجرای برجام نرفت و این اتفاق ترس سهامداران را بیشتر کرد. اما اوایل دی ماه سال 94 بازار سرمایه پس از اجرایی شدن برجام روندی صعودی به خود گرفت که این روند صعودی همراه با افزایش چشمگیر حجم و ارزش معاملات بالاخص در نمادهای گروه خودرو، صعود 17 هزار واحدی را برای شاخص به ارمغان آورد تا نویدبخش پایان رکود بازار سرمایه باشد. بازار سرمایه در زمستان سال 94 جنب و جوش خاصی را به خود دید تا با گرمای ایجاد شده در این بازار، سرمای شکل گرفته در بهار 94 را به فراموشی سپرده و خود را آماده صعودی جدید در سال 95 کند. در ادامه این یادداشت تصمیم بر این است آمار کلی بازار سرمایه در سال 94 ذکر شود تا شمای کلی از عملکرد سال 94 بازار سرمایه در ذهن خوانندگان ترسیم گردد. ارزش بازار سهام در ابتدای سال 94، 281 هزار میلیارد تومان بود که با افزایش 20 درصدی به 337 هزار میلیارد تومان رسید. ارزش اسمی بازار نیز، در ابتدای سال، 95 هزار و 400 میلیارد تومان بود که با افزایش 20 درصدی به 114 هزار و 500 میلیارد تومان رسید.
بخشی از رشد اسمی بازار ناشی از افزایش سرمایه شرکتها و بخشی بابت ورود شرکتهای جدیدی به بازار سرمایه بوده است. از 19 هزار میلیارد تومان ارزش اسمی بازار، 16 هزار و 300 میلیارد تومان آن بابت افزایش سرمایه شرکتها بوده و 2800 میلیارد تومان ناشی از سرمایه شرکتهای جدیدالورود به بازار بوده است. ارزش معاملات خرد و بلوک سال 94 به 38 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده، در سال 93 این عدد 36 هزار میلیارد تومان بود و این امر حکایت از رشد 8 درصدی ارزش معاملات دارد. در بازار بدهی، سال 93 در مجموع ارزش معاملات این بازار 1500 میلیارد تومان بود که در سال 94 با رشد 147درصدی، به 3700 میلیارد تومان رسیده است.
معاملات آنلاین سال 93، 19 هزار و 600 میلیارد تومان بوده که با رشد 9 درصدی به 21 هزار میلیارد تومان رسیده است. 55درصد معاملات از لحاظ ارزش، بهصورت آنلاین انجام میشود. در ابتدای سال 94، شاخص کل 62هزار و 532 واحد بوده که با رشد 25 درصدی به 78هزار واحد رسیده است.
سال 94، 55درصد معاملات توسط سهامداران حقیقی و 45درصد آن توسط سهامداران حقوقی انجام شد. ضمن اینکه خرید سهامداران حقیقی بیشتر از فروش بوده است. بهعبارتی این سهامداران 5درصد بیشتر از سمت فروش در بازار حاضر شدهاند. سهامداران حقیقی از لحاظ ارزش کل بازار 22 درصد را دراختیار دارند درحالیکه از نظر ارزش معاملات، 55درصد در دست حقیقیهاست.
در نهایت با توجه به اینکه ابتدای سال 94 برای بازار سرمایه خوب آغاز شد، اما در همان ابتدای مسیر، بازار سرمایه نشان داد که نیاز به محرکی قوی برای بیدار شدن از خواب دوساله خود دارد. این محرک اجرای برجام بود که در دی ماه سال 94 رقم خورد و روح تازه ای بر پیکره بی جان این بازار دمید تا نوید بخش سالی پررونق برای این بازار در سال 95 باشد.