به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، حامد سلطانی‌نژاد، با اشاره به اینکه در سال 94 اقتصاد ایران شاهد ثبات نسبی در بازار ارز، کاهش نرخ تورم و صفر شدن رشد تولید ناخالص داخلی بوده است، اضافه کرد: طی این سال ایران شاهد کاهش درآمدهای نفتی و سرمایه گذاری عمرانی بود و براساس آمارها، صدور پروانه‌های ساختمانی صادرشده نسبت به دوره مشابه سال قبل با افت 15درصدی همراه شد. در این میان دامپینگ قیمتی محصولات اساسی و واردات فولاد ارزان قیمت از چین به علاوه کاهش قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی، روند معاملات بورس کالای ایران را نیز متاثر کرد.
مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه بورس کالای ایران از فرصت های ایجاد شده در پسابرجام بیشترین بهره را خواهد برد، افزود: امسال در حالی با اجرای برجام، فرصت‌های جدیدی در اقتصاد ایران به وجود آمد که معاملات بورس کالای ایران به واقعیت های اقتصادی وابسته است و مانند بازار سهام از پیش بینی‌ها تاثیر ویژه‌ای نمی گیرد. اما با وجود این تفاسیر در سال 95 با ایجاد گشایش‌های اقتصادی، بورس کالا با بهره گیری از ظرفیت داخلی سیستم بانکی و همکاری با بانک های بین المللی، تسویه معاملات با ارزهایی همچون دلار و یورو را در تالار صادراتی در دستور کار قرار می دهد. این امر رشد حجم معاملات صادراتی، افزایش مراودات با بورس ها و نهادهای بین المللی و ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران از طریق بورس کالا را به همراه دارد.
او توسعه انبارهای معاملاتی بورس کالا در کشورهای همسایه را از برنامه های جدی بورس کالای ایران در سال آتی دانست و اظهار کرد: پذیرش و ذخیره محصولات ایرانی در انبارها، به توسعه صادرات کالاها، بازاریابی و رشد کیفیت محصولات ایرانی کمک می‌کند. همچنین ارتباط میان بورس‌های کالایی در دنیا امری متداول است و همکاری میان بورس‌های کالایی در دنیا حتی بیشتر از بازارهای سهام انجام می شود. برهمین اساس، در مرحله اول برای توسعه صادرات محصولات ایرانی با بورس‌ها و کشورهای همسایه در حال مذاکره هستیم. اما برای توسعه بازارهای مالی به طور طبیعی باید به سراغ بورس های کالایی پیشرفته دنیا برویم که این امر نیز در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، در سال‌های گذشته بورس کالا در معاملات نقدی و فیزیکی به بلوغ رسیده و امروز با در پیش گرفتن اوراق بهادارسازی معاملات کالاها، در حال مهاجرت به نسل دوم است.
سلطانی‌نژاد افزود: پس از گذر از نسل دوم و بعد از تقویت و توسعه معاملات اوراق مبتنی بر کالا و آشنایی کلیه فعالان صنایع از مزایا و چگونگی معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا، به سمت نسل سوم معاملات یعنی قراردادهای فیوچرز و آپشن و حتی ترکیب این دو قرارداد خواهیم رفت تا همانند بورس های کالایی معتبر و پیشرفته دنیا عمده معاملات بورس کالا براساس ابزارهای مالی انجام شود.

اهم اقدامات بورس کالا در سال 94؛
راه اندازی معاملات گواهی سپرده طلا
سلطانی نژاد در ادامه به اهم اقدامات بورس کالا در سال 94 اشاره کرد و گفت: معاملات گواهی سپرده سکه طلای بهار آزادی به تازگی راه اندازی شده است. در حوزه بازار مشتقه فعالیت‌هایی همچون امکان‌سنجی راه اندازی قرارداد آتی قیر، آغاز اقدامات برای راه اندازی قرارداد آتی ذرت و زعفران، افزایش زمان معاملات آتی سکه تا ساعت 19:00 که به نوعی فاز نخست پروژه 24 ساعته شدن معاملات است نیز اجرایی شده است.
وی اظهار داشت: همچنین در بخش معاملات آتی سکه، اصلاح مشخصات قرارداد آتی با هدف افزایش عمق بازار مانند تغییر شمار موقعیت های هر معامله گر و کاهش وجه تضمین عملیاتی شد که بخشی از رونق معاملات به این تغییرات مرتبط است.

بازار مشتقه ارزی در انتظار بانک مرکزی
سلطانی نژاد با اشاره به تصویب راه اندازی معاملات آتی ارز در شورای عالی بورس گفت: بورس کالا کلیه مقدمات و زیرساخت های لازم برای راه اندازی بازار آتی ارز را فراهم کرده و در صورت اعلام آمادگی همکاران ما در بانک مرکزی، می توانیم ظرف یک هفته این بازار را راه اندازی کنیم.

برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان
سلطانی نژاد گفت: در معاملات گواهی سپرده ذرت خوزستان به حجم تقریبی 190 هزار تن و ارزشی معادل با 1192 میلیارد ریال رسیدیم که برای تحقق این کار، سامانه الکترونیکی صدور گواهی سپرده کالایی راه‌اندازی و همچنین برای بیش از 7 هزار کشاورز کد بورسی صادر شد.
مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه با اجرای قیمتی تضمینی ذرت خوزستان به میزان قابل توجهی از هزینه های دولت کاسته شد، افزود: پذیرش 9 انبار در استان کرمانشاه برای محصول جو و 26 انبار در استان خوزستان برای محصول ذرت دانه‌ای به همراه برگزاری دوره‌های آموزشی و توجیهی برای کشاورزان، مدیران استان‎های منتخب و انبارداران به مدت 3520 نفرساعت از دیگر اقدامات بورس کالا در این حوزه به شمار می رود.
رونمایی از چهره بورس کالا در سال 95؛
گسترش بازارها
مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به برنامه های آتی این بورس در چهار حوزه بازار فیزیکی، بازار مشتقه، عملیات و فن آوری اطلاعات اشاره کرده و گفت: درحوزه بازار فیزیکی، بورس کالا درصدد توسعه رینگ صادراتی، گسترش شبکه انبارها در بازارهای بین‌المللی و اجرای ماده 33 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی برای  سایر محصولات کشاورزی در سطح کشور است. همچنین این بورس، راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده کالایی بر روی طلا، PVC، محصولات فولادی و شمش آلومینیوم را در دستور کار خود دارد.
سلطانی نژاد در ادامه به بیان برنامه بورس کالا در راستای گسترش بازار مشتقه پرداخت و گفت: گسترش معاملات آنلاین و 24ساعته شدن معاملات آتی سکه و همچنین راه اندازی صندوق های کالایی و ارزی از جمله برنامه آتی ما در این خصوص به شمار می رود. ضمن آنکه بورس کالا گسترش تامین مالی فعالان بازار را با استفاده از ابزارهای نوین و عمومی سازی ابزارهای مالی برای اقشار مختلف مد نظر خود قرار خواهد داد.
مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص برنامه‌های بورس کالا در حوزه مشتقه برای سال آتی نیز گفت: امکان سنجی قرارداد آتی قیر، امکان سنجی قرارداد آتی ذرت، امکان سنجی تدوین امیدنامه و مشخصات قرارداد آتی زعفران، راه‌اندازی فاز اول پروژه 24 ساعته شدن معاملات تا ساعت 19 و اصلاح مشخصات قرارداد آتی سکه با هدف عمق سازی بازار از برنامه‌های بورس کالا در این خصوص است.
وی افزود: بستر سازی برای راه‌اندازی صندوق‌های کالایی، فراهم کردن مقدمات راه‌اندازی قراردادهای آتی ارز، راه اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی، پذیرش اوراق سلف موازی استاندارد برای 17 کالا، تامین مالی 2620 میلیارد ریالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد موازی و راه‌اندازی معاملات سپرده کالایی از دیگر برنامه‌ها است.
سلطانی‌نژاد در خصوص برنامه‌های عملیات نظارت در سال آتی نیز بیان کرد: پذیرش 100 مجوز جدید فعالیت‌های کارگزاران، پذیرش 4 کالای جدید، پذیرش 64 کالای مشابه در بازار اصلی و 29 کالا و شرکت در بازار فرعی، تدوین استاندارد ملی سیستم‌های انبارداری و ویژگی‌های تجهیزات انبار و تدوین  و بروزرسانی دستورالعمل تضمین کیفیت از جمله برنامه‌های این بورس است.    

پیاده سازی مدل کارگزار محوری
وی سپس سیستمی کردن فرآیند پذیرش کالا در بازارهای اصلی و فرعی و ایجاد بانک اطلاعاتی قیمت‌های پایه را از جمله برنامه های آتی این بورس در حوزه عملیات و نظارت برشمرد و گفت: بورس کالا در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز آماده یکپارچه‌سازی سامانه‌های معاملات نقدی با پوشش معاملات صادراتی و سپرده کالایی توسط سامانه جامع معاملاتی است و توسعه سامانه‌های نظارتی مبتنی بر تکنولوژیهای هوش تجاری را به همراه توسعه سرویس‌های انتشار اطلاعات در دستور کار خود دارد. وی سپس خاطرنشان کرد: تولید سامانه تحویل الکترونیکی، ایجاد بستر معاملات تحت وب و پیادهسازی مدل کارگزارمحوری در سامانه معاملات آتی، از اقدامات آتی بورس کالا در حوزه فن آوری اطلاعات و ارتباطات است.

چشم انداز
سلطانی نژاد در ادامه با اشاره به لزوم بازنگری در چشم‌انداز شرکت بورس‌ کالای ایران، گفت: بورس کالا در افق چشم انداز، به دنبال دستیابی به مرجع قیمت گذاری کالاهای اساسی در منطقه و یکی از گزینه های اولویت دار تولیدکنندگان برای تامین مالی و پوشش ریسک تجاری است . مدیرعامل بورس کالای ایران در پایان افزود: بازنگری در راهبردهای بورس کالا از جمله گسترش اندازه و عمق بازار در کالاهای منتخب جهت مرجعیت کشف قیمت بازار ، استفاده از ظرفیت نهادهای مالی جهت توسعه کسب و کار ، مشتری مداری و کیفیت گرایی در ارائه خدمات به ذینفعان و توسعه فعالیت ها جهت ارتقاء تجارت کشور با بازارهای بین المللی نیز در سال آتی دنبال خواهد شد.
به گفته او، بازنگری بیانیه ماموریت شرکت بورس کالای ایران هم در برنامه‌های این شرکت قرار دارد.
کارنامه سال 94؛ 11ماه بورس کالا از زبان آمار
مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به آمار معاملات بازار کالای فیزیکی و بازار اوراق بهادار مبتنی بر کالا در 11 ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل اشاره کرد و گفت: در تالار محصولات صنعتی و معدنی با کاهش 20 درصدی حجم و افت 37 درصدی ارزش معاملات روبه رو شدیم؛ اما با تلاش و همکاری بورس کالا و وزارت جهاد کشاورزی، ماده 33 قانون افزایش بهره وری کشاورزی در بورس کالا اجرایی شد که برآیند آن رشد 600 درصدی حجم و 922 درصدی ارزش معاملات تالار کشاورزی بوده است.
سلطانی نژاد ادامه داد: در تالار محصولات پتروشیمی نیز در 11 ماه امسال با افت 14 درصدی در حجم و کاهش 22 درصدی ارزش معاملات روبه رو شدیم و در بخش فرآورده های نفتی نیز رشد 16 درصدی در حجم و افت 24 درصدی ارزش معاملات به ثبت رسید.
به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، در مجموع حجم کلی بازار فیزیکی بورس کالا در 11 ماه سال جاری افت 3 درصدی و ارزش معاملات کاهش 27 درصدی را نشان می دهد؛ در این بین نکته قابل توجه این است که از 27 درصد ارزش کاسته شده معاملات، 25 درصد آن به کاهش قیمت کالاها در بازارهای جهانی مرتبط است. همچنین حجم کلی معاملات بازار فیزیکی با توجه به رکود اقتصادی و همچنین اوضاع نامناسب بازارهای کالایی جهان، فقط 3 درصد کاهش یافته که این آمار نشان می دهد کاهش معاملات به متغیرهای بیرونی ارتباط داشته و مشکلی در فرآیندهای معاملاتی بورس کالا وجود نداشته است.
مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه به آمار معاملات بازار اوراق مبتنی بر کالا اشاره کرد و گفت: در بخش قراردادهای آتی کاهش 15 درصدی ارزش معاملات در 11 ماه امسال به نسبت سال گذشته به ثبت رسیده است که پیش بینی می شود با احتساب ماه پایانی سال و رونق معاملات، به ارزشی فراتر از سال گذشته برسیم.
سلطانی نژاد در خصوص اوراق سلف موازی استاندارد گفت: در این بخش با توجه به افزایش حجم تامین مالی شرکت ها از بورس کالا، حجم این معاملات با رشد 50 و ارزش معاملات با افزایش 37 درصدی روبه رو شد؛ معاملات گواهی سپرده کالایی که بر روی دو محصول جو کرمانشاه و ذرت خوزستان اجرایی شد، نیز حجم معاملات اوراق مبتنی بر کالای بورس کالا را افزایش داد. وی تصریح کرد: با احتساب دو بازار فیزیکی و اوراق مبتنی بر کالا، ارزش کل معاملات بورس کالا به 401 هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با 11 ماهه سال 93 یعنی 520 هزار میلیارد ریال ، با 23 درصد کاهش روبه رو شد.
مدیرعامل بورس کالای ایران اظهار کرد: در تالار صادراتی بورس کالای ایران نیز حجم معاملات به 5 میلیون و 600 هزار تن و ارزش معاملات به بیش از 27هزارمیلیارد ریال رسید.