به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از ایرنا، با انتشار توافق هسته ای در 23 تیرماه جاری، برخی از شرکت ها و افرادی که درسال های گذشته با محدودیت های مبادلات اقتصادی مواجه شده بودند، از لیست تحریم ها خارج و بازار سرمایه نیز از این اتفاق تاریخی بی نصیب نماند، چرا که تحریم ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد بسیاری از شرکت های فعال در این بازار تاثیر داشته که با رفع این مسئله حرکت بازار البته نه در کوتاه مدت بلکه حداقل در چندماه آینده یک سیر منطقی پیدا خواهد کرد.

اما با وجود انتظارات ناشی از ایجاد امنیت روانی برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی بازار بورس، افت 605 واحدی شاخص کل و تشکیل صف های فروش سهام برای بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه غیرقابل پیش بینی و دور از انتظار بود به طوری که بسیاری را شگفت زده کرد.

هرچند در یکی دو روز اخیر وضعیت بازار از روند مثبتی برخوردار شده است، اما به به نظر می رسد برای تحلیل این رویداد می بایست افق های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت و آثار هر یک به تفکیک مورد مداقه قرار گیرد، بطوری که در افق کوتاه مدت دولت و اقشار جامعه از هدف و وظیفه مشترکی برخوردار می باشند.

همانطور که تیم هسته ای دولت در عرصه دیپلماسی و حصول توافق هسته ای و مذاکرات با تدبیر و تعقل و به دور از شتابزدگی عمل کرد، تیم اقتصادی دولت نیز بایستی به هنگام وقوع بحران ها مانند ریزش شاخص و یا در رویکردهای مثبت مانند آزاد شدن دارائی های بلوکه شده پس از تحریم ها به دور از هرگونه شتاب زدگی و با تدبیر و تعقل نسبت به رفع مسائل اقتصادی اقدام نماید.

از طرفی مردم و فعالان بازار از جمله بازار سرمایه نیز با پرهیز از هرگونه شتاب زدگی و تحت فشار قراردادن دولت برای رفع یکباره مسائل و مشکلات اقتصادی، با تعدیل انتظارات دولتمردان را برای نیل به توسعه اقتصاد ملی به منظور خروج از بحران رکود و تورم اقتصادی یاری نمایند.

** افزایش مجدد شاخص ها پس از اعلام توافق دور از انتظار بود

یک تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: فعالان و سهامداران بازار بورس باید توجه داشته باشند خیزش شاخص ها در گروعوامل متعددی از جمله واکنش سایر بازارها و پارامترهای مهم اقتصادی مانند سرمایه گذاری خارجی، یکسان سازی نرخ ارز، کاهش نرخ سود بانکی، تسویه بدهی های دولت به بانک مرکزی و پیمانکاران است.

حسن یاسری در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، افت شاخص های بورس را موقتی و کوتاه مدت دانست و یکی از دلائل این اتفاق را نزدیک شدن به روزهای پایانی مهلت تسویه اعتبار شرکتهای کارگزاری و از سوی دیگر زمان برگزاری مجامع شرکتها دانست و گفت: در چنین شرایطی سهامداران ترجیح می دهند اقدام به فروش سهام خود کنند.

وی افزود: با توجه به اخبار امیدوار کننده برای حصول توافق هسته ای در روزهای گذشته و تأثیر مثبت آن بر بازار بورس، افزایش مجدد شاخص پس از اعلام توافق دور از انتظار بوده است.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: اعلام توافق هسته ای حتی اگر در کوتاه مدت بر بازار سهام تأثیر مثبت برجای می گذاشت تنها به دلیل امنیت روانی حاکم بر بازار تحت این شرایط، اندکی شاخص ها بهبود پیدا می کرد لیکن پس از رفع اثر هیجانی و کوتاه مدت آن مجددا تعدیل شده و در نتیجه تاثیر چندانی نیز بر بازار سرمایه نداشت.

وی اظهار داشت: رفع تحریم برخی از موسسات و شرکت ها به خصوص بانک مرکزی، تعدادی از بانک ها، وزارت نفت و وزارت نیرو بصورت غیرمستقیم در بهبود بازار سرمایه بسیار تاثیرگذار است و برخی صنایع واسطه گری مانند بانک ها، پتروشیمی، صنایع خودروسازی و همچنین صنایع گردشگری سریع تر از سایر بخش ها با رشد ناشی از رفع تحریم ها مواجه خواهند شد.

این کارشناس اقتصادی افزود: پس از توافق هسته ای انجام شده و رفع برخی تحریم های اقتصادی، شرکتهای تولیدی با تاخیر 6 تا 24 ماهه رشد خود را آغاز خواهند کرد اما صنایع واسطه گری مانند بانک ها، پتروشیمی ها، صنایع خودروسازی، لیزینگی ها و همچنین صنعت گردشگری تاثیرپذیری بیشتری خواهند داشت.

** بازار سرمایه برخلاف ارز و سکه کمتر تحت تاثیر جریان سفته بازی قرار می گیرد

این تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: در این میان شاید تجربه و درسی نهفته باشد آن هم این تجربه گرانبهاست که بازار سهام برخلاف بازار ارز و سکه کمتر تحت تأثیر جریان سفته بازی قرار می گیرد.

یاسری افزود: البته برخی از کارشناسان افت شاخص را با عملکرد سهامداران حقوقی ها مرتبط می دانند، همچنین موضوع کسر سود بانک ها و الزام بانک مرکزی برای افزایش ذخایر در پرتفوی سرمایه گذاری ها و از طرفی تقسیم سود نقدی پائین تر در مجامع عادی سالیانه از مولفه های وقایع روزهای اخیر و افت شاخص بشمار رفته و از مواردی است که نباید آن را نادیده انگاشت.

این تحلیلگر اقتصادی با اعتقاد نسبت به اینکه در میان مدت و بلندمدت پویایی بازار بورس نویدبخش و امیدوارکننده است، گفت: فرآیند لغو تحریم ها زمان براست و تاثیر مثبت آن با وقفه همراه است لذا رفتارهای کوتاه مدت بازیگران بازار گذرا و قابل اغماض است.

یاسری دلیل ادعای خود را حذف مهم ترین ریسک حاکم بر بازار سرمایه یعنی ریسک های سیستماتیک و سیاسی عنوان کرد و افزود: این خود مقدمه جذب نقدینگی و سرمایه به شمار می رود.

وی یکی از اتفاقات آتی بازار سرمایه را خروج شرکت ها، بنگاهها و بانک ها از لیست تحریم ها عنوان کرد و گفت: خروج شرکتهایی مانند پتروشیمی شازند، هلدینگ سرمایه گذاری ملی، پتروپارس تأثیر بسیاری در سودآوری آنها و بازار سرمایه خواهد داشت.

این تحلیلگر اقتصادی گفت: با رفع تحریم ها از سهامداران پیشرو مانند بانک ها و پتروشیمی توسعه بازار سرمایه و افزایش شاخص ها محقق خواهد شد.

به اعتقاد یاسری، با آزاد شدن دارائی های بلوکه شده ایران در دوران پساتحریم حجم نقدینگی افزایش یافته و در نتیجه رونق بازار سهام دور از انتظار نخواهد بود.

این کارشناس اقتصادی، همچنین هدایت و تزریق نقدینگی به بخش صنعت و رونق تولید و صادرات به منظور افزایش حجم مبادلات و شکوفایی بازار سرمایه را حائز اهمیت دانست.

** سیرصعودی بازار سهام با تک نرخی شدن ارز

این کارشناس اقتصادی گفت: با تک نرخی شدن ارز پیش بینی می شود بازار سهام سیر صعودی داشته باشد زیرا درصد قابل توجهی از ارزش بازار سهام مربوط به شرکتهایی است که قیمت محصولات آنها براساس نرخ های جهانی تعیین می شود.

یاسری گفت: از سوی دیگر تعیین نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها که به چالش اساسی میان شرکتهای پتروشیمی و وزارت نفت تبدیل شده می بایست مرتفع گردد تا سهامداران و پتروشیمی ها به اجرای طرح ها و پروژه ها به سودآوری آن اطمینان یابند.

به گفته وی، هنوز سرمایه گذاری بخصوص سرمایه گذاری خارجی صورت نپذیرفته بنابراین نمی توان انتظار زیادی برای افزایش چشمگیر شاخص ها داشت چون ایران ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری دارد.

وی با تاکید بر اینکه، بازار سرمایه می تواند بعنوان موتور محرک رشد اقتصادی عمل نماید، افزود: جذب سرمایه گذاری خارجی و استفاده هرچه بیشتر از ابزارهای نوین اقتصادی و توسعه بازار سرمایه به طور حتم رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت.

این تحلیلگر اقتصادی همچنین با تاکید بر مدیریت صحیح بازار سرمایه به منظور تسهیل شرایط بین المللی شدن بازار مذکور، گفت: این اتفاق تأثیر به سزایی در جذب سرمایه گذاری و رشد شاخص های بورس دارد.

وی با بیان اینکه، سرمایه گذاری خارجی به دو صورت مستقیم و سبد مالی می تواند بر بازار سرمایه تأثیر بگذارد، افزود: سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی بعنوان عامل محرک سفته بازان جدید به بازار است که به قصد سود کوتاه مدت وارد بورس شده و به سرعت از آن خارج می شوند.

یاسری اظهار داشت: چنانچه سرمایه گذاری خارجی به سمت صندوق های مشترک سرمایه گذاری هدایت شود بدلیل وجود محدودیت در فروش دارایی می تواند از خروج سریع سرمایه پیشگیری کند.

به اعتقاد این تحلیلگر اقتصادی، سرمایه گذاری بصورت مستقیم و سبد مالی در بازار بورس بایستی مدیریت شده و با تدبیر همراه باشد چرا که در حال حاضر مدیریت بورس ویترین بازار سرمایه است.

** اتفاقات بازار سرمایه قابل پیش بینی و طبیعی است

اما یک تحلیلگر اقتصادی کشورمان نیز با اشاره به افت شاخص های بورس پس از مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای، گفت: پیش از مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای ایران با غرب، بازار حالت سرگردان داشت اما از یک روحیه مثبت برخوردار بود و در چنین شرایطی به طور معمول یکسری فرصت طلبی ها شروع می شود.

شاهین شایان آرانی در گفت و گو با ایرنا، افزود: هنگامی که بازار تحت هر شرایطی منتظر یک خبر منفی یا مثبت باشد یک مقداری فعال می شود و بسیاری از فعالان اقتصادی با فرض مثبت بودن بازار شروع به خرید سهام می کنند که همه این ها باعث می شود نوسانات قیمت ها در فضای ملتهب بالا رود.

وی افزود: البته یک مقدار از خرید و فروش های بازار قبل و پس از مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای تحت تاثیر ایجاد جو روانی در بازار سرمایه بوده چرا که عده ای همواره با هدف کسب سود قبل از مذاکرات سهامی را خریداری و پس از مشخص شدن نتیجه مذاکرات از ترس اینکه مبادا قیمت ها افت کند شروع به فروش سهام خریداری شده می کنند که این امر اتفاق افتاد.

بعنوان مثال تا قبل از مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته ای در تیرماه، شاخص قیمت ها روی 64 تا 65 هزار واحد بود اما در حال حاضر به 68 هزار واحد افزایش پیدا کرده و نوسان 7 تا 8 درصدی نمی توان گفت شاخص از رشد زیادی برخوردار بوده است.

این نوسان قیمتی در فضای ملتهب اقتصادی کشور و انجام مذاکرات هسته ای بسیار طبیعی و قابل پیش بینی بود، اما اگر نوسان 20 درصدی را شاهد بودیم شاید آنگاه می توان گفت که این اتفاقی غیر طبیعی است.

به اعتقاد آرانی، این اتفاقات از قبل قابل پیش بینی بود طبیعی است که بعد از هر خبری مانند نتیجه مذاکرات هسته ای که بیش از 12 سال کشور در تحریم اقتصادی قرار داشته است بازار دستخوش نوسانات قیمتی قرار گیرد.

وی در عین حال اظهار داشت: واقعیت این است که هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است تا این حرف ها و سندها بخواهد به مرحله عمل برسد و شرکت ها بخواهند از این اتفاق برای تامین مواد اولیه و سرمایه و همچنین فروش خود باهدف سودآوری بیشتر بهره برداری کنند، حداقل بین 6 ماه تا یکسال زمان خواهد برد.

** شاخص قیمت ها در بازار سرمایه هنوز به نقطه ثبات نرسیده

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه، اثرات تحریم ها خود را در سوددهی شرکت ها نشان می دهد و بالاتر از این ارقام خواهد رسید، گفت: البته شاخص قیمت ها در بازار سرمایه نیز هنوز به نقطه ثبات نرسیده و پایدار نیست.

آرانی معتقد است، بورس نمایی از اقتصاد کشور محسوب می شود و نمی توان انتظار داشت در شرایطی که کل اقتصاد با رکود مواجه است، شرکت های بورسی با رشد های بالا مواجه باشند، چرا که بایستی یک همخوانی بین سوددهی شرکت ها و وضعیت اقتصادی کشور وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه زیاد نباید در این نوسانات حساس شویم و طبیعت بازار سرمایه همین است، گفت: قیمت ها بیش از حد بالارفته و باد کرده بود و الان مقداری از حباب بازار ترکیده و درحال نزدیک شدن به قیمت های واقعی است.

به اعتقاد آرانی، بازار مانند یک فنر است و هنگامی که کشیده می شود مقداری بازی می کند و اینکه قیمت ها مقداری پایین آمده اتفاق خوبی است و حتی ممکن است پایین تر از این هم بیاید.

وی در خصوص اینکه، شرایط فعلی چه تاثیری در بازار سرمایه خواهد گذاشت نیز گفت: در حال حاضر صحبت از ورود سرمایه گذاران خارجی و باز شدن فضای اقتصادی است و این خبر خوبی است اما تا نتایج واقعی مشخص نشود نمی توان انتظار داشت قیمت ها واقعی شود.

این تحلیلگر اقتصادی افزود: قبلا در فضای بلاتکلیفی قرار داشتیم و همه منتظر یک نتیجه بودند و براساس آن فضا نیز قیمت ها تعیین شده بود و در شرایط فعلی مقداری بازار ثبات بیشتری پیدا کرده چرا که در حال حاضر مقداری تکالیف اقتصادی مشخص و از سردرگمی خارج شده است.