به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از ایلنا، امروز قیمت تمام شده یک دفترچه چهل برگ به بیش از 4000 تومان رسیده و به همین نسبت، افزایش قیمت در سایر اقلام نوشت‌افزاری، ضرایب افزایشی تصاعدی را به خود دیده است. افزایش بیش از ششصد درصدی قیمت تمام‌شده مصنوعات کاغذی در کشور، در آستانه سال تحصیلی، بحرانی سه‌گانه را پیش روی کتاب‌خوان‌ها، دانش‌آموزان اقشار ضعیف و رسانه‌های مکتوب گشوده که فرجام خوشی برای پایان آن در افق‌های کنونی دیده نمی‌شود.

افزایش 625 درصدی قیمت خرید کاغذ!

سعید حسینی (مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار اسلامی ـ ایرانی)، ضرایب افزایش قیمت تمام شده نوشت‌افزار را بیش از 40 درصد اعلام شده دانسته و خاطرنشان ساخت: «در فرآیند تولید یک دفتر یا دفترچه، بیش از 80 درصد قیمت تمام شده را، قیمت کاغذ تشکیل می‌دهد و هزینه‌های صحافی کمتر از 20 درصد قیمت تمام شده در این کالا را در برمی‌گیرد.»

وی افزود: قیمت خرید کاغذ برای ناشران و تولیدکنندگان نوشت‌افزار، از بندی (واحد شمارش کاغذ) 80 هزار تومان، به بندی 500 هزار تومان افزایش یافته است.»

این افزایش حدود 625 درصدی در قیمت خرید کاغذ، خبر از بروز گرانی تمام‌عیاری در صنعت نوشت‌افزار می‌دهد و زنگ خطر را برای افزایش آمار ترک تحصیل در میان دانش‌آموزان با بضاعت‌های کمتر، به صدا درمی‌آورد. هرچند این افزایش قیمت، به معنای کاهش توان تولید نوشت افزار در کشور و همچنی کاهش توان ناشران برای چاپ کتاب در تیراژهای بالاتر است.

پیش‌ از این و در اواسط اردیبهشت ماه سال جاری و همزمان با نمایشگاه کتاب، تحلیلگران و فعالان عرصه بازار، علت اصلی گرانی قیمت کاغذ را تقسیم آن به دو گروه متمایز برای تخصیص ارز می‌دانستند. گروه نخست که کاغذ تحریر، بالکی و روزنامه‌ای را شامل می‌شد، با تخصیص ارز 4200 تومانی وارد بازار شد و گروه دوم که شامل سایر محصولات سلولزی، کاغذهای گلاسه و مقوا را شامل می‌شد، با ارز 8800 تومانی وارد بازار مصرف کشور می‌شد. این ما‌به‌التفاوت شدید باعث شد که توزیع کاغذ در شبکه پخش کلان و همچنین، پخش مویرگی دچار نوسانات شدید شود. به‌رغم اعلام خبر واردات 37 هزار و 354 تن کاغذ روزنامه‌ای و همچنین واردات 218 هزار و 625 تن انواع دیگر کاغذ به کشور، توسط دبیر کارگروه ساماندهی کاغذ، تنها 6915 تن کاغذ روزنامه‌ای با حواله دولتی و 13694 تن کاغذ تحریر با حواله وزارت ارشاد توزیع شده است. این تمایز عجیب در ارقام میزان کاغذ وارداتی، معنایی جز توزیع غیرقانونی مابقی حجم کاغذ وارد شده به کشور، ندارد.

خالی بودن 75 درصد ظرفیت تولید کاغذ در کشور

سعید حسینی اظهار داشت: «اگر بخواهیم براساس قیمت ارز نیمایی و یا حتی ارز با قیمت بازار آزاد هم کاغذ را تهیه کنیم، نباید قیمت تمام شده هر بند کاغذ، بیش از 350 هزار تومان باشد!» این در حالی‌ست که به رغم وجود ظرفیت 150 هزارتنی تولید کاغذ در کشور، کل حجم تولیدات کشور از 20 هزار تن تجاوز نمی‌کند. این افزایش قیمت چشمگیر در قیمت تمام شده فروش کاغذ در حالی رخ داده است که معاون امور صنایع وزارت صمت از افزایش 7 درصدی واردات کاغذ در چهارماهه نخست سال 98 نسبت به مدت مشابه پارسال خبر داده بود! برخی از تحلیلگران اقتصادی افزایش تقاضا را عامل اصلی این تفاوت قیمت عنوان می‌کنند و این در شرایطی که بیش از 120 هزار تن از ظرفیت تولید کاغذ در کشور خالی بوده و سرانه مصرف کاغذ، سالانه در ایران بیش از 23 کیلوگرم نیست؛ عاملی غیرواقعی به نظر می‌رسد. این در حالی‌ست که سرانه مصرف کاغذ در ایران، در سالیان اخیر تغییر محسوسی نداشته و همچنین نسبت به سرانه میانگین مصرف نرمال کاغذ در جهان، رقمی معادل 58 کیلوگرم است!

وعده سرخرمن ارز نیمایی!

مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار اسلامی با بیان اینکه دیدارهای متعددی از جانب اعضای این صنف با وزاری صمت، ارشاد، آموزش و پرورش و همچنین معاون اول رئیس‌جمهور صورت پذیرفته است، افزود: «قول تخصیص ارز نیمایی به تولیدکنندگان نوشت‌افزار از جانب وزارت ارشاد داده شده بود که حتی خبر آن نیز هنوز روی خروجی خبرگزاری‌ها وجود دارد ولی بعد از مدت کوتاهی از جانب روابط عمومی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد تکذیب شد و اعلام کردند که وزارت ارشاد هیچ مسئولیتی در این زمینه ندارد!» این گرانی افسارگسیخته کاغذ که علاوه بر حیات مطبوعات و ناشران، صنتع نوشت‌افزار نیز هدف گرفته است، در شرایطی به وقوع پیوسته که نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان شهر تهران، کل رقم کاغذ مورد نیاز ناشران و مطبوعات در کشور را، رقمی بالغ بر 120 هزار تن می‌داند (رقمی کمتر از ظرفیت خالی مانده تولید کاغذ در کشور!) و از اسفند ماه سال گذشته تا پایان تیرماه، بیش از 200 هزار تن کاغذ وارد کشور شده است ولی با این وجود، ناشران و رسانه‌های مکتوب همچنان از کمبود کاغذ گلایه می‌کنند و با توجه به امار بررسی شده، تنها حدود 15 هزار تن کاغذ در اختیار تولیدکنندگان لوازم‌التحریر، ناشران و رسانه‌های مکتوب قرار گرفته است! نامشخص بودن سرانجام 185 هزار تن کاغذ وارد شده دیگر در کشور، علاوه بر ابهام در نحوه تخصیص ارز، به مشکلات تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نیز دامن زده و باعث گرانی شدید قیمت کتاب و نوشت‌افزار در کشور شده است. افزایش قیمت تمام شده کاغذ برای چاپخانه‌ها، از رقم 5 هزار و 250 تومان برای هر کیلو کاغذ در سال گذشته، به رقم 13 هزار و 150 تومان در شرایط کنونی، می‌تواند به افزایش بیش از 250 درصدی قیمت تمام شده کالاهای کاغذی اعم از نوشت‌افزار، کتاب‌های درسی و غیردرسی و همچنین مکتوبات رسانه‌ای، منجر شود.

پیش به سوی افزایش ترک تحصیل و کاهش کتاب‌خوانی

مطابق با اعلام سعید حسینی، میزان گردش مالی صنف تولید نوشت‌افزار، رقمی بالغ بر 6 هزار میلیارد تومان بوده است که افزایش 250 درصدی هزینه‌ها ممکن است این رقم را به حدود 15 هزار میلیارد تومان گردش مالی در سال برساند! رقمی که ممکن است جذابیت‌های بسیار زیادی برای سوداگران عرصه کاغذ داشته باشد و باعث ورق خوردن مداوم قیمت کاغذ در کشور شود؛ خبر بدی، که به معنای کاهش آمار کتاب‌خوانی در کشور و افزایش ترک تحصیل در میان طبقات فرودست خواهد بود.