به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از تجارت‌نیوز، مهر ماه سال گذشته بود که قیمت دلار در بازار روند صعودی پرشتابی به خود گرفت و به مرز 19 هزار تومان رسید که بانک مرکزی توانست با اتخاذ تدابیری نرخ دلار را به کانال 10 هزار تومان بازگرداند، اما دیری نپایید که دلار مجدد روند صعودی خود را ادامه داد و در حال حاضر بیش از 15 هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شود.

دولت به منظور کنترل نوسانات شدید نرخ ارز و کشف نرخ واقعی دلار در کشور اقدام به راه‌اندازی بازار متشکل ارزی کرده است که مقرر شده این بازار طی هفته جاری فعالیت رسمی خود را آغاز کند.

جزئیات مکانیزم و کارکرد بازار متشکل ارزی به این صورت است که بازیگران اصلی بازار متشکل ارزی، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی‌های بانک‌ها بوده و این بازیگران موظف به معرفی حساب ارزی به بانک مرکزی هستند.

قیمت ارز در بازار متشکل ارزی براساس حجم عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و در پایان هر روز براساس میانگین قیمت ارز در همان روز نیز نرخ پایه ارز برای روز بعد تعیین می‌شود.

به عبارت ساده‌تر سامانه بازار به گونه‌ای طراحی شده است که پایین‌ترین قیمت فروش را در بالاترین سطح نمایش قرار می‌دهد و در عین حال، بالاترین قیمت خرید را در بالاترین سطح نمایش می‌دهد. برهمین اساس قیمت‌ها به صورت آنلاین در سیستم مچ می‌شود و کشف نرخ صورت می‌گیرد.

راهکار بانک مرکزی برای جلوگیری از ثبت نرخ‌های کاذب در این بازار تدوین آیین‌نامه معاملاتی از سوی بازیگران اصلی است به طوری که در آیین‌نامه به هیات مدیره بازار متشکل اجازه داده می‌شود نرخ را براساس کلوز آخر وقت روز قبل با نوسان پنج درصد تعیین کند.

همچنین این بازار، امنیتی به بازیگران می‌دهد که براساس آن، وجوه بین خریدار و فروشنده به صورت ضمانت یافته رد و بدل می‌شود.

صرافی‌هایی که در این بازار خرید و فروش عمده ارز را انجام می‌دهند باید یک درصد بالاتر از نرخ بازار متشکل ارزی، نیازهای خرد ارزی را براساس فهرست مصارف 24 گانه پوشش دهند.

به عبارتی معاملات خرد به روش گذشته صورت می‌گیرد یعنی مردم برای تامین نیازهای خرد نیازی به ورود به این بازار ندارند و همچون سابق می‌توانند از طریق صرافی‌ها و در قالب دستورالعمل‌های بانک مرکزی اقدام به خرید و فروش ارز کنند و نرخ‌های معاملاتی در بازار متشکل ارزی آنلاین برای اطلاع مردم نمایش داده می‌شود.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا بازار متشکل ارزی می‌تواند باعث کشف نرخ واقعی دلار در بازار شود؟

معصومه آقاپور علیشاهی، عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «تجارت‌نیوز» گفت: اگر بدون تصدی‌گری دولتی اجازه دهند که عرضه و تقاضای واقعی در بازار متشکل ارزی شکل گیرد، این بازار خواهد توانست در کشف نرخ واقعی دلار کارایی و تداوم داشته باشد.

نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اما اگر دولت و بخش‌های خصولتی بخواهند در بازار متشکل ارزی دخالت کنند و نظارت‌ها به گونه‌ای شدید و بیش از اندازه باشد که باعث از پا درآمدن بازار شود یا اینکه قوانین و شاخص‌های خاصی تنظیم شود که مقررات دست و پا گیری باشند، بدون شک بازار متشکل ارزی هیچ دردی را دوا نخواهد کرد بلکه یک نرخ هم به نرخ‌های دیگر ارز در کشور هم اضافه خواهد شد.

این نماینده مردم در مجلس دهم در پاسخ به این سوال که دلیل ریزش شاخص کل بورس چیست؟ افزود: تحولات و بحران‌های سیاسی بین‌المللی باعث خروج حجم نقدینگی از بازار سرمایه شده است.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: در شرایط فعلی باید در راستای رونق تولید، کاهش بروکراسی‌های اداری داخلی و حل مسائل بین‌المللی گام‌هایی برداشته شود تا حجم نقدینگی از بازار سرمایه به سمت سایر بازارهای موازی حرکت نکند.